hoop op beterschap

vooraf
Hoop op
beterschap
I
n december 2010 werd in Egypte een papyrusrol gevonden die de
archeologen konden dateren rond 3000 voor Christus. Op die rol
stond een vijfduizend jaar oud medisch voorschrift, waarschijnlijk het
oudste ooit. Het was een voorschrift voor een anti-rimpelcrème. Er stond
geschreven: ‘Verzamel de duurste ingrediënten die je kunt vinden. Stop
ze in de mooiste flacon die je hebt. Schud er mee en je hebt een zeer
dure emulsie. Iedereen zal dus geloven dat het werkt.’
Er is op 5000 jaar niet veel veranderd als het over esthetische geneeskunde of cosmetica gaat: de illusie mag veel geld kosten. Helemaal
anders wordt nu de kost van het kankeronderzoek in vraag gesteld.
Iedereen wil de nieuwe geneesmiddelen, maar niemand wil de peperdure rekening betalen. Nieuwe kankermedicatie is gepersonaliseerd:
specifieke mutaties van cellen die specifieke vormen van kanker in gang
zetten, worden bestreden. Meestal gebeurt dat door een bepaald eiwit
aan te vallen dat in de tumor sterk aanwezig is. Het Californische biotechbedrijf Genentech slaagde daar als eerste in, meer dan tien jaar geleden.
Daar was vijftien jaar onderzoek aan voorafgegaan. Aangezien een welbepaald soort tumor wordt aangevallen, zijn deze medicijnen maar bruikbaar voor kleine groepen patiënten en hebben we dus veel verschillende
categorieën van die gepersonaliseerde medicijnen nodig. Dat maakt de
ontwikkeling en productie afschuwelijk duur. Omdat de resultaten in bijkomende overlevingstijd niet zo spectaculair zijn als de
kosten­
explosie – meestal leven patiënten maar enkele
maanden langer –, wordt het nut van dit onderzoek in tijden van besparingen in vraag gesteld.
Dat is fundamenteel verkeerd. De ontwikkeling van
een medicijn duurt vijftien jaar, het toegepast krijgen en
na evaluatie aanvaard laten worden als de beste praktijk
duurt nog eens twintig jaar. Dat onderzoek – en we zijn
weeral een onderzoeksgeneratie verder – afbouwen betekent een terugslag van decennia.
Testen om mutaties in cellen die kanker veroorzaken te
ontdekken staan nog in hun kinderschoenen. Werkzame
medicijnen vinden om die mutaties af te blokken, is nog
moeilijker. Het gaat hier echter om leven of dood. Het
gaat niet om een illusie die veel geld mag kosten, zoals
5000 jaar geleden, maar om de hoop op leven.
Iedereen wil
de nieuwe kankermedicijnen, maar
niemand wil
de peperdure
­rekening betalen.
Johnny Van der Straeten
Gedelegeerd bestuurder
maguza 003