De Koude Oorlog

De Koude Oorlog
Koude Oorlog = een staat van bijna oorlog tussen VS en USSR (=Unie van Socialistische Sovjet
republieken) vanaf WOII tot +/- 1990
Die tijd was: stabiel (je wist wie de vijand was en dat die niet zou aanvallen)
ICBM = Inter Continentel Balistic Missile (lange afstandskernwapen)
Balance of Terror:
=first strike capability (eerste aanval met bijv. Atoombom)
Washington
Moskou
second strike capability is de tegen aanval
Nucleaire winter = zoveel stof in de lucht dat er een hele lange ijstijd zal ontstaan door de
nucleaire bommen.
De oorlog is NIET rechtstreeks alleen in het “buiten gebied” (bijv. Korea, Vietnam, Afghanistan)
Spannend: ja in: 1963 en in +/- 1985
Star Wars:
X
Washington
Moskou
Star Wars is te duur voor de USSR, dus wil Mikael Gorbatsjov een einde maken aan de
koude oorlog en wint de VS.
Eisenhower:
Opperbevelhebber tijdens WOII
President VS ’53-’60 (republikein)
Fidel Castro:
President Cuba ’56-heden
Nikita Chroestjsov:
President USSR ’58-’64
John F. Kenedy:
President VS ’60-’63 (democraat)
Johnson:
President VS ’63-’68 (democraat)
man achter Vietnam oorlog
Nixon:
President VS ’68-’73 (republikein)
afgetreden vanwege een fraude schandaal
Ford:
President VS ’73-’80 (republikein)
Reagen:
President VS ’80-’88 (republikein)
hij is eerst filmster en hij maakt een einde aan de koude oorlog
Gorbatsjov:
President USSR
laatste staatshoofd USSR
Jeltsin:
Premier Rusland ’91-’99
eerste premier Rusland, dus na het instorten van de Sovjet-Unie
Bush senior:
Vice-president onder Reagen
President VS ’89-’93
man achter Golfoorlog I
Koreaanse Oorlog,
Oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea, brak uit toen in 1950 NoordKoreaanse troepen Zuid-Korea binnenvielen en binnen enkele maanden
vrijwel het gehele Zuid-Koreaanse grondgebied bezetten. Interventie
van VN-troepen drong de Noord-Koreanen terug, maar nadat Chinese
vrijwilligers de Noord-Koreanen te hulp gekomen waren, moesten de
VN-troepen zich terugtrekken tot de 38ste breedtegraad. In 1953 werd
een wapenstilstand gesloten, die voorzag in een uiteindelijke hereniging
van de beide Korea's.
Raketten:
Na WOII gaan de Russen en de Amerikanen op zoek naar de Duitse Raket geleerden.
Werner von Braun: uitvinder V2 (tijdens WOII werkt hij voor Duitsland, na WOII gaat hij
voor de VS werken)
Russen hebben een succes:
Sputnik (de sputnik was de eerst satelliet die
een baan om de aarde gemaakt heeft)
Plofnik:
doordat de Amerikaanse
raketten explodeerden moest er meer Wiskunde en
Natuurkunde gegeven worden op scholen
Race man op de maan, in ’69 lukt het de Amerikanen om iemand op de maan te zetten
Ruimte schepen:
USSR: onbemand
VS:
bemand
Keukendebat:
Chroestjov tegen Nixon (op dat moment vice-president VS)
Nixon wint
Cuba:
16e eeuw
19e eeuw
al in Spaanse handen (Columbus)
komen de Cubanen in opstand tegen de Spanjaarden door de hulp van de VS
winnen ze
Cuba moet VS vriendschappelijk gezind zijn zodat de VS veel geld kan verdienen.
Cuba = onder Amerikaanse invloedssfeer, er is een Dictator aan de macht die ProAmerikaans is (ONZE schurk)
WOII: Batista aan de macht, dan komt er een opstand onder leiding van Fidel Castro.
Hij werd gevangen gezet later vrij gelaten en vlucht dan naar het buitenland. Daar
bouwt hij een groepje op en komt terug en begint een guerrillaoorlog.
Batista vlucht en Castro word de baas over Cuba.
De Amerikaanen kennen Castro niet, ze denken dat hij communist is en zetten de
ontwikkelingshulp en handel met Cuba stop. De Amerikanen drijven hem richting
communisme (dus helpt USSR Cuba).
’61 maakt de CIA een plan voor een invasie: In de varkensbaai:
Men dacht dat men na de invasie genoeg tijd zou hebben om
zich te hergroeperen. Maar die tijd was er niet omdat er hotels
stonden op de plek waar de invasie plaatsvond, zo wist Castro
binnen twee minuten van de invasie. Bovendien zouden de
Amerikanen helpen met vliegtuigen maar die vliegtuigen
kwamen niet. Dus de invasie mislukt.
Castro zoekt hulp bij USSR, USSR vindt dat leuk en omdat zij dan vlak bij VS raketten neer
kunnen zetten. Net zoals de VS (in Turkije) raketten vlakbij de USSR hebben staan.
De VS vinden dat niet zo leuk en sturen U2 verkenningsvliegtuigen richting Cuba. De U2’s
ontdekken raketbases.
Het kabinet van Kennedy komt bij elkaar en heeft de keuze tussen een atoomoorlog en een
blokkade.
In het geheim wordt er tussen USSR en VS onderhandeld.
Uitkomst: Amerikaanse raketbases in Turkije worden ontmanteld en de Sovjetvloot keert om
naar de Sovjet-Unie.
Kenedy schildert het af als een overwinning. En dus is het een nederlaag van Chroestjov,
dus moet Chroestjov afgezet.
Er komt een handelsembargo:
Cuba mag niet meer met het buitenland handelen
behalve met USSR (in suiker). Maar sinds Rusland failliet
is wordt er niet meer gehandeld.
Vietnam
Eind 19e eeuw: ingepikt door Frankrijk
Almachtige blanken: De Fransen zegen tegen de Vietnamese dat de
blanken zo dapper zijn dat verzet onmogelijk
is, dat zeggen ze omdat ze maar zeer weinig
soldaten in Vietnam hebben.
,
In de WOII word Frankrijk in twee delen verdeelt, een bezet
Frankrijk en een “vrij” Frankrijk, om vrij te blijven moet Vichy
Frankrijk (het “vrije” deel) de bevelen van de Duitsers
opvolgen.
Vichy Frankrijk krijgt bevel van de Duitsers om Vietnam aan de
Japanners te geven. Dan blijkt voor de Vietnamese dat de
blanken helemaal niet almachtig zijn.
Tijdens WOII probeert Japan een nieuw rijk te creëren in China,
dit lukt aardig. Heel de Westkust van China word veroverd maar om China helemaal te
bezetten hebben ze het noorden of het zuiden nodig, in het noorden lopen ze tegen de USSR
dus moeten ze via het zuiden, via Vietnam.
’45 Frankrijk wil de macht over Vietnam terug, maar de Vietnamese verzetten zich: guerrilla door
Vietminh.
’54 De Fransen denken een geniale zet te doen door de de aanvoerroute van de Vietminh af te snijden bij
Dien bien phû. De Fransen weeten zeker dat de Vietminh geen kannon op de bergen kunnen
krijgen. Toch lukt het de Vietnamese om op de bergen te komen en dus verliezen de
Fransen.
’54 De Fransen trekken zich terug
’54 verdrag van Genevre:
Noord-Vietnam wordt communistisch
Zuid-Vietnam wordt kapitalistisch
in ’55 zou een volksstemming over de politieke kleur van Vietnam
volgen
De volksstemming gaat niet door.
Amerikaanse dominotheorie:
als een democratisch land valt, valt
het buurland, daarna het buurland
daarvan tot de hele wereld communistisch is.
Er begint een burgeroorlog in het zuiden van Vietnam.
regeringsleger + VS tegen Vietcong (met hulp van Noord-Vietnam)
In het begin zijn de VS alleen maar adviseurs (de Amerikanen mogen niet mee vechten)
Tonkin incident:
volgens de VS wordt een van hun spionageschepen aangevallen door
de Noord-Vietnamese vloot.
Johnson krijt toestemming voor een oorlog.
Johnson:
Tet-offensief:
bombardementen
Agent Orange: spul om de bomen te ontbladeren zodat ze Vietnamese
kunnen zien lopen in het oerwoud. (bijna heel Vietnam is oerwoud)
Over heel Vietnam worden de Amerikanen aangevallen, het
word duidelijk dat VS de oorlog zal verliezen.
Westmoreland:
Opperbevelhebber van het Amerikaanse leger tijdens de
Vietnam oorlog. Hij wil steeds meer soldaten naar Vietnam.
Safe islands:
De VS zorgt ervoor dat er een klein gebied veilig is zodat de
Vietnamese er kunnen wonen. In de praktijk onhoudbaar omdat
een Vietcong strijder niet te onderscheiden valt van een gewone
burger.
Tv/demonstratie:
Jounalisten mogen overal komen daardoor zijn er veel
onsmakelijke reportages “rond etenstijd” op de tv te zien.
Door de ingevoerde dienstplicht zijn de studenten tegen Johnson
en volgen er massale demonstraties.
Johnson
Zodra z’n termijn erop zit houd Johnson er me op.
Nixon ’68:
Peace with Honor:
Nixon wil een vrede waarbij het niet duidelijk is dat VS verloren
heeft: 1. onderhandelen
2. als de onderhandelingen slecht verlopen bombarderen
de VS Vietnam
,
Cambodja: killing fields:
3. Norodamsihanoud prins van Cambodja
Lol Nol pleegt staatsgreep waardoor Cambodja proAmerikaans wordt. Dus mogen de Amerikanen de grens
over om Vietcong strijders te achtervolgen.
Pol Pot begint een guerrillaoorlog tegen Lol Nol, die
oorlog wint Pol Pot.
Pol Pot heeft een Utopie: alle slechtheid komt door de
steden. De ideale wereld is als er alleen kleine dorpjes
zijn waar men aan landbouw doet
Killing Fields
Er gaan onderweg naar het platteland veel mensen dood
Vietnamisering:
Nixon wil af van Vietnam, er mag geen Amerikaan meer
aanwezig zijn in Vietnam. De VS blijven helpen met
luchtaanvallen en materieel.
’72 vredesverdrag
’75 gaat de oorlog weer door en wint Noord-Vietnam dus word Zuid-Vietnam communistisch.
Termen en korte Chronologie Koude Oorlog
Vanaf Cubacrisis:
een zekere toenadering VS-USSR –uitkijken voor bij ongeluk een groot
conflict. Vreedzame coexistentie-hot line.
Maar China gaat eigen weg.
hot line = rechtstreekse verbinding tussen Moskou en Washington
vreedzame coëxistentie = het ideaal van USSR is een wereld revolutie.
Dus moeten ze zoveel mogelijk doen om het kapitalisme in elkaar te
laten zaken. Maar Chroestjov (+/- ’55) zij: het communisme is zo goed
dat het kapitalisme vanzelf in elkaar zakt.
USSR wil vreedzame weg (vreedzame coëxistentie)
China wil wereld revolutie
,
Vanaf ’55 zijn
ze water en
vuur
1968
Praagse Lente
Aleksandr Dubcềk wil één communisme met een
menselijk gezicht (meer zeggenschap voor bevolking etc.) Russen en de leden
van Warschau Pact (tegen hanger van de NAVO) vinden dat niets (domino
effect) dus Tsjecho-Slowakije wordt bezet en Dubcềk afgezet en het
harde communisme wordt heringeroepen.
1971
pingpongoffensief – toenadering Nixon-Mao.
Er worden wat pingpong wedstrijden georganiseerd en binnen de
kortste keren komt Nixon op bezoek in China
Als China en VS samen tegen USSR gaan strijden krijg je 2 tegen 1,
dus wil USSR ontwapening: Door toenadering met China ontstaat:
SALT1 (= Stragic Arms Limitation Talks)
1972
1979
Afghanistan (=Russische Vietnam/ Westen bewapent fundamentalistische Moslims)
Afghanistan is een shitland: altijd moord/oorlog/massamoord/etc.
Russen instaleren een USSR gezinde regering
burgeroorlog – Russen sturen leger om Afghaanse regering te steunen.
fundamentalistische moslims + VS tegen Afghaanse regering + Russen
in ’89 treken de Russen zich terug
1981
Reagan: Star Wars + gigantische uitbreiding bewapening – nieuwe wapenwedloop
1985
Gorbatsjov: glasnost & perestrojka
1989
Opgave Afghanistan
Massale vluchtelingenstroom DDR.
9 nov.: Muur gaat open
Berlijnse Muur: Muur van beton en prikkeldraad die Oost- en WestBerlijn scheid, opgericht door de VOPO’s (Oost-Duitse politie) om de
massale vlucht van Oost-Duitsers tegen te gaan.
met de DDR economie gaat zeer slecht terwijl de BDR economie zeer
goed gaat, daar is veel welvaart. (de DDR’ers zien dat op tv.)
DDR’ers zijn boos over economie + gescheiden gezinnen door de muur.
Daarom gaan veel DDR’ers naar Hongarije, via Hongarije kunnen ze
vluchten, als Hongarije gesloten wordt gaan de DDR’ers naar de
ambassades. Op een persconferentie verspreekt iemand zich dat de
muur open zal gaan, dus gaan alle DDR’ers richting muur. Bij de muur
moeten soldaten kiezen tussen schieten of de muur open, de muur gaat
open: ’89 de muur valt.
1990
Staatsgreep tegen Gorbatsjov. Boris Jeltsin aan de macht. Einde USSR.
1991
1ste Golfoorlog: even de hele wereld o.l.v. VS tegen agressie
Samen knokken: 1e Golfoorlog Saddam
maar het kapitalistische verbond valt uit elkaar
toename
nationalisme
terreur
Prettig dat de K.O. afgelopen is?
Betrekkelijk. Sindsdien.
a. enorme toename nationalisme.
b. toename terreur.
c. dus toename onvoorspelbare conflicten
De K.O. was misschien een korte periode in de geschiedenis waarin 2 machten even sterk
waren.
Nu gaan we weer over op een periode dat 1 imperium het sterkste is?
Is het einde van kleine nationale staten (als NL) in zicht?
PS: meer kon ik niet verzinnen… (jammer hé
Dirk Cornelissen ©
)