Romeinse Rijk – Project: Bij de Gallo

Naam:
Datum:
Deel 5: Romeinse Rijk – Project: Bij de GalloRomeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141
I.
Inleiding
Schrijf bij elke afbeelding welke functie/doel het zou hebben gehad in de GalloRomeinse periode.
Functie:
munten -> geld
Functie:
keukengereedschap
Functie:
Functie:
speelgoed
drinkservies
1
Naam:
II.
Datum:
Verovering Gallië + Gallo-Romeinse mengcultuur Situeren in de tijd
De klassieke oudheid is van _800 v. C._ tot _476_
De Gallische oorlogen waren van _58 v. C._ tot _52 v. C._
De hele Gallo-Romeinse mengcultuur is van _1e eeuw v. C._ tot _4e eeuw_
III. Gallo-Romeinse mengcultuur Situeren in ruimte
Welke landen omvatten het Galica (=Gallië) dat door Julius Caesar werd
ingenomen:
Atlaskaart nr: _33c_
1. _Nederland_
2. _Duitsland (ten westen van de Rijn)_
3. _België_
4. _Frankrijk_
5. _Zwitserland (westelijk deel)_
2
Naam:
Datum:
1. De Gallo-Romeinse mengcultuur
1.1 Verdeling Gallië
Provincie = term gebruikt door _de Romeinen_ om hun ingenomen gebieden
territoriaal op te delen.
Het grootste deel van het huidige België wordt gesitueerd in de provincie, Belgica.
Het oostelijk deel van België (waarin Tienen) bevindt zich in de Romeinse provincie
Germania.
Civitates is de term om Romeinse provincies nog verder op te splitsen.
Elke civitas had een apart bestuur.
Uit atlaskaart _34_ kan je de verschillende civitates halen in onze streek.
_Tungrorum_, _Menariorum_, _Nerviorum_.
1.2. Het ontstaan van de vicus
Heerbanen of heirbanen
~
‘Heer’ of ‘Heir’ = _leger_
Een heerbaan is een verharde langeafstandweg aangelegd voor het Romeins leger.
Hierdoor was het mogelijk voor de Romeinse legers om zich sneller te verplaatsen
Langs deze heerbanen ontstonden nederzettingen die hierdoor makkelijker handel
konden drijven.
Vicus = _Nederzetting_ die door de _heerbanen_
ontstonden waarin regionale markten tot stand kwamen.
De vicus van Tienen lag tussen Tongeren en Cassel (het huidige Noord-Frankrijk).
Deze werd bewoond vanaf de 1ste eeuw tot de 4e eeuw.
3
Naam:
Datum:
Duid de heerbaan tussen Tongeren en Cassel aan op onderstaande kaart.
1.3.
De Romanisering
Tijdens de 1ste eeuw v.Chr. tot de 4 eeuw na Chr. werd de Romeinse cultuur en
levenswijze gekopieerd door de Gallische bestuursleden in alle vici. De kledij,
gebouwen en religies werden overgenomen waardoor een mengvorm van Gallische
en Romeinse culturen ontstond. Dit noemen we De Gallo-Romeinse mengcultuur.
Heel dit geleidelijke proces noemt men de romanisering.
4
Naam:
Datum:
2. Wonen en werken in de vicus
Op een kruispunt van wegen, waar veel mensen elkaar ontmoeten, ontstaan vaak
ambachtelijke activiteiten. De twee belangrijkste ambachten in de vicus Tienen waren
het potten bakken en brons gieten.
2.1. Pottenbakkers
Aan de zuidelijke rand van de vicus Tienen bevond zich een pottenbakkerswijk. Deze
wijk kunnen we situeren in de 2de en 3de eeuw. Er waren, volgens opgravingen, 7
pottenbakkerijen actief.
Opdracht: Welke gereedschappen die in de pottenbakkerij gemaakt werden behoren
tot welke categorie van keukengereedschappen?
Drinkserviezen
Kookserviezen
Eetserviezen
5
Naam:
Datum:
2.2. Bronsgieters
Aan de noordwestelijke rand van de vicus Tienen, waren de bronsgieters actief.
Deze wijk kunnen we situeren in de eerste helft van de 2 de eeuw. Alle bronsgieterijen
waren in steen gebouwd uit gevaar voor vuur.
2.3. Handel
Tienen behoorde tot een wijdvertakt handelsnetwerk dat zich uitstrekte tot alle
uithoeken van het Romeinse Rijk.
De handel bestond grotendeels uit de ambachtelijke producten en
landbouwopbrengsten. Er werd ook aan import gedaan, goederen uit Germanië,
Gallië en Spanje waren verkrijgbaar op de markt van de vicus.
3. Bidden en feesten in de vicus
3.1. Het ontstaan van de Gallo-Romeinse cultus
Cultus = _Verering_ van iets of iemand met gebruik van vaste rituelen.
De Gallo-Romeinse cultus is dus de versmelting van de eigen en de Romeinse
godenwereld en mythologie. Dit is vooral duidelijk bij de dubbele godennamen
doorheen deze cultuur.
3.2. De Mithrascultus in de vicus Tienen
Romeinse soldaten brachten de Mithrascultus over van Perzië naar het Romeinse
Rijk. Deze cultus vereert Mithras, een Perzische God. In de derde eeuw werd de
Mithrascultus de grootste concurrent van het christendom.
6
Naam:
Datum:
3.3. De tempels in Kontich en Elst
Kontich
Tegen het einde van de eerste eeuw werd een nieuwe Gallo-Romeinse tempel
gebouwd. In deze tempel werd gebeden voor Mithras.
Elst
Deze tempel was één van de grootste Gallo-Romeinse tempels ten noorden van de
Alpen rond 50 v.C. De tempel was een ontmoetingsplaats voor mensen die Hercules
Magusanus vereerde.
Opdracht: Vergelijking tempel Kontich en Elst
Kontich
Wie werd vereerd?
Mithrasgod
In welke periode
gebouwd?
100 v.C.
Elst
Hercules,
Magusanus
50 v.C.
Beide waren in de buurt van reeds bestaande heilige Keltische
plaatsen gebouwd
3.4. Tumuli in Tienen
Tumulus of _grafheuvel_ is een monumentaal Gallo-Romeins graf. Dit is een graf dat
gelegen is onder een kunstmatig aangelegde heuvel.
De bekendste tumuli van de Gallo-Romeinse periode zijn de tumuli van Grimde (in
Tienen). Deze bestaan uit drie grafheuvels en onder twee van de drie heuvels werden
houten kamers ontdekt die als graf fungeerde.
7
Naam:
Datum:
4. Quiz
1) Onder wie werd Gallië een deel van het Romeinse Rijk?
_Julius Caesar_
2) Wat is een ander woord voor stad? Tongeren is hier een voorbeeld van…
_Civitas_
3) Hoe ontstaat een vicus?
_ Langs heerwegen werden landelijke nederzettingen gesticht waar
landbouwproducten verzameld werden en waar men regionale markten
organiseerde. Zo ontstond het baandorp of vicus._
4) Geef twee beroepen die in de vicus van Tienen plaatsvonden?
_pottenbakkers en bronsgieters_
5) Vanuit welke gebieden werden goederen geïmporteerd?
_ De ingevoerde goederen kwamen voornamelijk uit de nabije provincies
Germanië en Gallië en ook uit Spanje._
6) Welke cultuur werd aanbeden in de vicus Tienen?
_Mithrascultuur_
7) Geef een ander woord voor grafheuvel?
_Tumulus_
8