Inbreng VG – belang voor de begrotingsbehandeling VWS

Utrecht, 22 oktober 2007
Referentie: Bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
INHOUDELIJKE REACTIE VG BELANG
OP DE VWS BEGROTING VOOR 2008
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 1
VG Belang vraagt in haar reactie op de VWS begroting 2008 aandacht voor de volgende, voor
de sector verstandelijk gehandicapten, belangrijke ontwikkelingen.
INHOUDSOPGAVE
Punt
Omschrijving
Pagina
1.0
DE TOEKOMST VAN DE AWBZ EN DE NOODZAAK TOT
BEZUINIGINGEN
3
2.0
DE INKOMENSPOSITIE VAN MENSEN MET
VERSTANDELIJKE BEPERKINGEN EN DE AFSLANKING
VAN DE AFTREKREGELING BUITENGEWONE UITGAVEN
4
3.0
DE VERSTEVIGING VAN DE COLLECTIEVE
MEDEZEGGENSCHAP IN AWBZ INSTELLINGEN EN DE
KOMENDE ZORGCONSUMENTENWET
5
4.0
BELEID “ MET ZORG ONDERNEMEN” EN DE PLANNEN
TER VERSTEVIGING VAN HET ONDERNEMERSCHAP VAN
ZORGAANBIEDERS
6
5.0
DE PLANNEN VAN DE OVERHEID OM HET WERKEN IN DE
ZORG AANTREKKELIJKER TE MAKEN
7
6.0
FINANCIERING VAN LANDELIJKE
BELANGENBEHARTIGING DOOR HET PGO FONDS
8
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 2
1.0
DE TOEKOMST VAN DE AWBZ
Staatssecretaris Bussemaker heeft de Sociaal Economische Raad (SER) gevraagd
eind 2007 advies uit te brengen over de toekomst van de AWBZ. Bij aantreden werd dit
kabinet geconfronteerd met een tekort op deze volksverzekering voor onverzekerbare
risico’s van ruim 800 miljoen euro.
Het kabinet is van mening dat de AWBZ in zijn huidige vormgeving onvoldoende op de
toekomst is voorbereid. VG Belang pleit er voor de AWBZ in ieder geval overeind te
houden/te behouden voor diegenen waarvoor de AWBZ feitelijk is bedoeld: burgers die
hun leven lang en levensbreed professionele zorg en ondersteuning nodig hebben,
waaronder in ieder geval de circa 120.000 mensen met verstandelijke beperkingen.
Met de voorgenomen efficiencykorting van 1 procent op de budgetten van
zorginstellingen voor gehandicaptenzorg zijn wij niet gelukkig omdat de ervaring leert
dat dergelijke kortingen, vaak worden afgewenteld op (de zorg aan) de cliënten. Wél is
het hoopvol te noemen dat in 2008 de Kwaliteitswet wordt herzien, waardoor het
individueel zorgplan een wettelijke status krijgt. Hoewel het bedrag onvoldoende is om
alle problemen op te lossen is VG Belang blij met de circa 40 miljoen euro die in 2008
extra beschikbaar is, voor de intensivering van de dagbesteding aan mensen met
verstandelijke beperkingen in zorginstellingen.
VG Belang pleit er met klem voor om mensen die levenslang en levensbreed zijn
aangewezen op langdurige- en veelal complexe zorg in de AWBZ te houden.
VG Belang pleit voor de ontwikkeling van concrete dagbestedingprojecten voor
mensen met verstandelijke beperkingen per zorginstelling. Deze projecten worden
bij voorkeur opgesteld, uitgevoerd en geëvalueerd in samenwerking met
cliëntenraden en familieverenigingen in zorginstellingen en worden voorzien van een
bijpassende financiële begroting.
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 3
2.0
DE INKOMENSPOSITIE VAN MENSEN MET VERSTANDELIJKE HANDICAPS
Het kabinet is voornemens in 2009 in totaal 80 miljoen extra te bezuinigen op de
AWBZ door een verhoging van eigen bijdragen AWBZ bij draagkrachtige cliënten. De
afgelopen jaren hebben onderzoeken aangetoond dat mensen met verstandelijke
beperkingen op of onder het bestaansminimum zitten!
VG Belang adviseert daarom een dergelijke operatie niet van toepassing te verklaren
op deze groep mensen en hun ouders!
Afschaffing van aftrekposten bij de belastingopgave van mensen met verstandelijke
beperkingen per 2009
Naast mogelijke verhogingen van eigen bijdragen AWBZ, heeft het kabinet het plan om
in het jaar 2009 de “aftrekregeling buitengewone uitgaven” af te schaffen. Door
afschaffing van deze fiscale aftrekpost dreigt het netto besteedbaar inkomen van
mensen met een verstandelijke handicap in zorginstellingen met circa 1500 euro per
jaar af te nemen, van plus minus 5.500 euro naar ongeveer 4000 euro per jaar! Een
dergelijke inkomensachteruitgang wordt door VG Belang “onverteerbaar” gevonden.
De Landelijke Overheid heeft de afgelopen jaren bij voortduring een beleid van
“deelname aan het maatschappelijke leven” voor deze doelgroep nagestreefd. Voor
deze zo gewenste deelname is vanzelfsprekend voldoende besteedbaar inkomen een
absolute noodzaak.
Het gebruik van de buitengewone uitgavenaftrek (zoals bijdragen aan extra
personeelskosten/begeleidingskosten bij vakanties van
gehandicapten
en
vervoerskosten, etc.) blijkt de afgelopen drie jaren fors te zijn gestegen. Dit, terwijl
slechts ongeveer de helft van de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten
gebruik maakte van deze regeling.
VG Belang verzoekt het kabinet de voorgenomen afschaffing van de buitengewone
uitgavenaftrek alsnog in te trekken!
Eveneens dient zorgvuldig en planmatig bezien te worden op welke wijze de huidige
fiscale aftrekregeling nader bekend gemaakt kan worden bij cliënten die haar niet
kennen of schroom voelen van deze mogelijkheid gebruik te maken. VG Belang wil
aan een dergelijke discussie in 2008 graag haar medewerking verlenen in goede
samenwerking met andere landelijke belangenorganisaties voor cliënten.
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 4
3.0
DE VERSTEVIGING VAN DE COLLECTIEVE MEDEZEGGENSCHAP IN AWBZ
INSTELLINGEN EN DE THANS IN VOORBEREIDING ZIJNDE
ZORGCONSUMENTENWET
Op 2 april 2007 sprak de Tweede Kamer over het voorstel voor de herziening van de
Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) van de beide bewindslieden
van VWS en werd kamerbreed de conclusie getrokken dat de WMCZ dringend aan
verbetering toe is. De regeringspartij CDA sprak uit dat de WMCZ nog vóór het einde
van 2007 volledig herzien zou moeten zijn. Gevraagd wordt o.a. om een goede,
onafhankelijke en adequate financiering van cliëntenraden, o.a. in de VG-sector, te
realiseren via een aparte ministeriele regeling. Op 2 mei 2007 laat Minister Klink de
Kamer weten dat hij de kritieken van de Kamer op de huidige Wet Medezeggenschap
weliswaar volledig onderschrijft maar dat hij de WMCZ herziening wil ’meenemen’ in de
discussie over de brede Zorgconsumentenwet. Stichting VG Belang is bijzonder
teleurgesteld over dit besluit van de Minister omdat de zo noodzakelijk blijkende
verbetering van de collectieve Medezeggenschap hiermee (opnieuw) wordt uitgesteld
cq. ‘op de lange baan’ wordt geschoven!
Stichting VG Belang verzoekt het Kabinet met klem om de financiering van
cliëntenraden zo spoedig mogelijk separaat te regelen via een ministeriele regeling.
De positie van cliëntenraden moet dringend worden versterk om op redelijke termijn
een meer gelijkwaardige onderhandelingspositie met de zorgaanbieders te kunnen
waarmaken. Een percentage van 0,5 procent van het instellingsbudget acht VG
Belang toereikend. In dit percentage dient o.i. de contributie aan de landelijke
organisatie van cliëntenraden te worden meegenomen.
VG Belang wil als partij formeel betrokken zijn bij de discussies over de nieuwe
Zorgconsumentenwet.
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 5
4.0
HET BELEID “MET ZORG ONDERNEMEN” EN DE VOORTGANG VAN DE
INVOERING VAN INTEGRALE EN TRANSPARANTE TARIEVEN
VG Belang maakt zich zorgen over het voorgenomen beleid “Met Zorg Ondernemen”
van de bewindslieden van VWS. In deze plannen krijgen de zorgaanbieders,
ondermeer in de VG-sector, feitelijk de volledige/beleidsmatige vrijheid om voor eigen
risico de bouw- en wooninvesteringen te doen die men nodig acht om in te spelen op
de zorgvragen. Het Bouwregime voor grootschalige AWBZ voorzieningen wordt in de
plannen per 2009 al afgeschaft en het “toezichthoudende” Bouwcollege per 2010. De
bewindslieden van VWS gaan er in deze plannen vanuit dat zorgaanbieders te allen
tijde de cliënt centraal stellen bij bouw, woon en renovatieplannen voor mensen met
verstandelijke beperkingen. VG Belang en de Landelijke Ouderverenigingen zijn de
afgelopen jaren echter betrokken geraakt bij diverse conflicten tussen zorgaanbieders
en cliëntenraden, waarin het bouwplan onvoldoende - of zelfs helemaal niet - blijkt te
stroken met de leefwensen van de betrokken cliënten.
In het Tweede Kamerdebat (11 oktober 2007) over het beleid “Met Zorg ondernemen”
zijn er kamervragen gesteld over dit beleid en is er aangedrongen op een gelijktijdige
versteviging van de positie van cliëntenraden bij een toenemende ’beleidsvrijheid’ van
de zorginstellingen. Omdat er niet is voorzien in extra bouwgelden in “Met Zorg
Ondernemen” heeft de Kamer eveneens vragen gesteld aan de Minister over de
toekomstige bekostiging van achterstallig onderhoud van gebouwen.
VG Belang is er, met de Tweede Kamer, voorstander van de voorgenomen
liberalisering van het bouwbeleid nog minimaal een jaar uit te stellen, gegeven de
vele complexe vragen en problemen.
Zo dienen er éérst garanties te zijn over de bekostiging van achterstallig onderhoud
aan de behuizing van mensen met verstandelijke beperkingen. Dit ‘uitstel’ van
minimaal een jaar geeft eveneens mogelijkheden om de collectieve
medezeggenschap/WMCZ adequaat te regelen!
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 6
5.0
DE PLANNEN VAN DE OVERHEID OM HET WERKEN IN DE ZORG
AANTREKKELIJKER TE MAKEN
De bewindslieden van VWS, SOZAWe en Onderwijs hebben op 30 augustus 2007
gezamenlijk het ’startschot’ gegeven voor een nieuw initiatief om te werken aan de
structurele versterking van de personeelsvoorziening in de zorgsector. Er zullen zeven
regionale proefprojecten van start gaan in ons land ten behoeve van de zo
noodzakelijke/extra personeelswerving, o.a. voor de sector verstandelijk
gehandicaptenzorg. In deze projecten werken zorgwerkgevers, UWV en ROC’s samen
om de instroom van nieuw zorgpersoneel te kunnen verbeteren. De resultaten van
deze projecten zullen in het eerste deel van 2009 worden aangeboden aan de Kamer.
VG Belang is de regering bijzonder erkentelijk voor het recente initiatief om via
wervingsprojecten, meer verzorgend personeel werkzaam te krijgen o.a. in de sector
verstandelijk gehandicaptenzorg, mede gelet op de grote behoefte in onze sector
aan ‘handen aan het bed’.
Graag worden wij als belanghebbende partij tussentijds geïnformeerd over de
voortgang van de projecten in Den Haag, Delft, Emmen, Heerlen, Tilburg, Twente en
Haarlemmermeer. VG Belang gaat hierover in gesprek met de Vereniging
Gehandicaptenzorg Nederland (VGN).
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 7
6.0
DE FINANCIERING VAN DE LANDELIJKE BELANGENBEHARTIGING DOOR
FONDS PGO
De Landelijke Ouderverenigingen in de VG-sector en VG Belang, willen hun steeds
intensiever wordende rol als derde partij serieus kunnen uitvoeren. De andere partijen
in het veld zoals de organisaties van zorgaanbieders en zorgverzekeraars worden al
sinds jaar en dag adequaat gefinancierd uit AWBZ- en ziekenfondspremies. Daarmee
is de financiële positie van de belangenbehartigers van zorgaanbieders en
zorgverzekeraars (en daarmee ook de slagkracht) feitelijk veel beter en structureler
geregeld dan die van de derde partij. Om deze reden vragen wij het Kabinet met klem,
om vanaf 2008, 0.5 promille van het zorgbudget beschikbaar te stellen voor landelijke
patiënten- en gehandicaptenorganisaties die momenteel onder de subsidiereikwijdte
van de PGO vallen. De Brief die Minister Klink op 23 juli 2007 aan de Kamer zond over
zijn plannen ter versterking van de PGO organisaties, vinden wij daarom dan ook
bijzonder teleurstellend. De door de bewindsman voorgestelde subsidiesystematiek
voorziet slechts in een jaarlijkse basissubsidie van maximaal 90.000 euro per
doelgroep. Nemen wij onze landelijke belangenorganisaties als voorbeeld dan dreigt
daarmee een enorme inkomensachteruitgang voor deze organisaties voor het jaar
2009. Het zal duidelijk zijn dat een dergelijke ’subsidiekorting’ absoluut niet is op te
vangen via andere, alternatieve inkomsten.
Het Kabinet wordt geadviseerd om eveneens voor de derde partij AWBZ financiering
tot stand te brengen analoog aan (het systeem van) financiering zoals dat
momenteel bestaat voor de landelijke organisaties van zorgaanbieders en
zorgverzekeraars.
Gevraagd wordt hiertoe in totaal 5 promille van het zorgbudget/AWBZ beschikbaar
te stellen vanaf het jaar 2009 (voor 2008 hebben de PGO gefinancierde organisaties
nog een subsidiegarantie van Minister Klink).
VG Belang - 22 oktober 2007 - bijlage bij brief 023-2.7.30/wdr-ikr
Pagina 8