December 2005

PICUM Nieuwsbrief
December 2005
Afgewerkt op 2 december 2005
Deze nieuwsbrief richt zich op actualiteit en politieke ontwikkelingen inzake sociale basisrechten van mensen
zonder papieren in Europa. De nieuwsbrief is beschikbaar als Word-document en op www.picum.org in de
volgende talen: Engels, Duits, Nederlands, Spaans, Frans, Italiaans en Portugees. Gelieve deze nieuwsbrief ruim
te verspreiden.
Wilt u bijdragen aan een humaan beleid dat respect opbrengt voor de
universele rechten van mensen zonder papieren?
ONDERSTEUN PICUM FINANCIEEL
Dankzij uw bijdrage kunnen wij de strijd tegen de marginalisering en de uitbuiting van mensen zonder papieren
voortzetten.
U kan uw eenmalig of periodieke gift aan PICUM overmaken op het rekeningnummer 001-3666785-67
(Fortisbank, Schepdaal (B), IBAN: BE93 001366678567). Gelieve uw naam en adres te vermelden, en
de mededeling “gift”.
DANK U !
Index
1. Dood aan de grens
2. Nieuws van EU-lidstaten + Zwitserland + VS
3. Ontwikkelingen in het Europees Beleid
4. Aankondigingen
5. Publicaties
6. Overige
In januari 2006 zal geen editie van de PICUM nieuwsbrief verschijnen. De volgende editie van deze
nieuwsbrief zal in februari 2006 verschijnen.
1. Dood aan de grens

Volgens gegevens die door de krant Ethnos gepubliceerd werden arriveren elk jaar zo’n 800.000
mensen zonder papieren op het grondgebied van de EU en verdrinken er 2000 mensen in de
Middellandse Zee bij hun pogingen om de oversteek te maken vanuit Afrika. (Bron: Ethnos, 6
November, [email protected] )
PICUM nieuwsbrief December 2005

Op 26 november raakten 22 migranten vermist op zee nadat de boot waarmee ze reisden
kapseisde voor de kust van Almeria (Spanje). De politie vond 44 overlevenden (acht mannen en 36
vrouwen) en 1 lijk. Deze tragedie was volgens de organisatie APDHA (Asociación Pro Derechos
Humanos de Andalucía) totnogtoe de oversteek die dit jaar het hoogste aantal slachtoffers eiste
voor de Spaanse kusten. Bij twee andere incidenten in Fuerteventura en voor de kust van de
Canarische eilanden vielen respectievelijk 17 doden in een tragedie die zich in september
voordeed, en 6 doden op 28 november tijdens de tropische storm Delta. Bron: Europa Press
http://fr.news.yahoo.com/27112005/5/des-candidats-l-exil-recherches-au-large-des-cotesespagnoles.html en http://www.apdha.org/

Op 18 november stierven negen mensen in Scicli Di Pozzallo (Ragusa, Sicilië) toen de boot
waarmee ze reisden kapseisde tijdens een storm. De lichamen van vijf mannen en twee vrouwen
werden gevonden op het strand en twee andere lichamen werden later door kustwachten gevonden
op zee - 164 mensen werden gered. Alle overlevenden vertoonden tekenen van uitdroging, maar
slechts één van hen diende opgenomen te worden in het ziekenhuis. Er wordt van uitgegaan dat
ongeveer 20 tot 30 mensen vermist zijn op zee omdat overlevenden zeiden dat er ongeveer 200
mensen aan boord waren geweest.
http://www.repubblica.it/2005/k/sezioni/cronaca/sbarchi4/barcone/barcone.html

De website van LAWG (Latin American Working Group) presenteert ook een pagina over VSgrensveiligheid en migratie. De pagina bevat informatie en analyses over beleidslijnen van de VS
waardoor migranten de woestijn ingedwongen werden, de aard van VS-programma’s over veiligheid
aan de grenzen, de impact van de massale opbouw van infrastructuur aan de grens, en over de
impact die een immigratiehervorming op dit alles zou kunnen hebben.
http://www.lawg.org/countries/mexico/explore_border.htm#immig

Sinds 1995 werden in de woestijn aan de grens tussen de VS en Mexico meer dan 3600 lijken van
migranten teruggevonden. Volgens schattingen ligt het echte aantal slachtoffers twee tot drie keer
hoger. De Mexicaanse politicoloog Sergio Agauyo maakte in een artikel in de Mexicaanse krant
Reforma een vergelijking met de Berlijnse Muur; omdat in de volledige 28-jarige geschiedenis van
die verboden grens ‘slechts’ 192 Duitsers omkwamen bij hun pogingen de oversteek te maken.
Mexicaanse consulaten ondertussen proberen geïdentificeerde lichamen te repatriëren, anders
riskeren de overblijfselen te worden begraven in gemeenschappelijke graven of te worden
achtergelaten in de woestijn. Een aantal groeperingen die werken rond migrantenrechten hebben
opgeroepen een database aan te maken die families in staat zou stellen de slachtoffers te
identificeren. Ook vragen ze dat de repatriëring kosteloos zou gebeuren door Mexicaanse
vliegtuigmaatschappijen. Op 4 november tenslotte dienden twee Republikeinse senatoren een
voorstel in om een muur op te trekken langs de hele 3200 km grens tussen de VS en Mexico. Zo’n
muur zou volgens hen een ideaal veiligheidshek zijn om illegale immigratie te voorkomen. Bron: Le
Monde, 15.11.2005:
http://www.lemonde.fr/cgibin/ACHATS/acheter.cgi?offre=ARCHIVES&type_item=ART_ARCH_30J&
objet_id=922655
2. Nieuws van EU lidstaten + Zwitserland + VS
Frankrijk

C’SUR (Collectif de soutien d'urgence aux réfugiés de Calais) is een koepel van verschillende
organisaties in Calais die ertoe hebben opgeroepen hulp te bieden aan de meer dan 400 migranten
PICUM nieuwsbrief December 2005
in de regio die door de autoriteiten aan hun lot zijn overgelaten. C’SUR schat dat de leeftijd van de
migranten varieert van twee maand tot 70 jaar, en dat zij in steeds slechtere omstandigheden leven.
C’SUR verdeelt voedsel en kleding en is dringend op zoek naar giften. Elke eerste vrijdag van de
maand houdt de koepel ook demonstraties om de levensomstandigheden van deze migranten aan
te klagen. Contact: +33/3/21.82.10.50 of +33/3/21.96.60.14

De uitwijzing van schoolkinderen en hun ouders werd officieel opgeschort tot de zomervakantie om
de kinderen toe te laten het schooljaar af te maken. Dit werd op 31 oktober 2005 verklaard in een
omzendbrief aan de prefecten in Frankrijk vanwege de Minister van Binnenlandse Zaken Nicholas
Sarkozy. Het Réseau éducation sans frontières (RESF) bekritiseert het feit dat verschillende
prefecturen (Paris, Cher, en anderen), zelfs nadat de omzendbrief uitgegeven was, ouders van
kinderen zonder papieren arresteerden en hun uitwijzing planden. De organisatie vind de regering
ook hypocriet omdat ze enerzijds te kennen geeft dat de kinderen het land niet uitgezet kunnen
worden tijdens het schooljaar, maar anderzijds dat ze de betrokken families geen tijdelijke
verblijfsvergunning toekent die hen ervan zou verzekeren dat ze niet uitgewezen zullen worden.
RESF stelt dat de omzendbrief de regering enkel toelaat tijd te winnen tot de zomermaanden,
wanneer de uitzettingen opnieuw toegelaten zullen zijn, en dat ten koste van een immense
onzekerheid bij de kinderen en hun families. www.educationsansfrontieres.org
Spanje

De UNHCR verleende de vluchtelingenstatus aan drie van de drieënzeventig immigranten uit SubSahara Afrika die de voorbije maand door Spanje naar Marokko waren teruggestuurd. De drie
immigranten zijn afkomstig uit Ivoorkust. (Bron: El País, 22.11.05. Meer details:
http://www.cear.es/actualidad.php).

Andalucía Acoge en APDH (Asociación Pro Derechos Humanos de Andalucía) hebben een open
brief gestuurd naar de Procureur Generaal in Spanje waarin ze meer uitleg geven over de recente
gebeurtenissen in Ceuta en Melilla. Daarnaast hebben ze het Spaanse parlement formeel gevraagd
een officieel onderzoek in te stellen naar de incidenten daar. De organisaties legden ook de door
700 verenigingen ondertekende “Verklaring van Larache” voor waarin de ernstige inbreuken op
fundamentele rechten veroordeeld worden. De organisaties vragen dat politieke en criminele
verantwoordelijkheden worden opgenomen en eisen dat het migratiebeleid binnen de EU de
mensenrechten en de solidariteitsbelangen respecteert. (Meer details: http://www.apdha.org en
http://www.acoge.org).

Van januari tot september 2005 zijn 1.398 niet-begeleide minderjarigen opgenomen in de
minderjarigencentra in Andalusië. APDHA stelt dat het gebrek aan economische middelen en
infrastructuur in Andalusië niet zou mogen leiden tot een verwaarlozing van de Spaanse en
internationale wetgeving in verband met de bescherming van minderjarigen. Daarom moet actie
worden ondernomen om geschikte middelen te vinden om de bescherming van minderjarigen te
verzekeren. Verder stelt APDHA dat de repatriëring van minderjarigen geen optie mag zijn tenzij
hun bescherming en hun recht op onderwijs en reïntegratie volledig gegarandeerd zijn.
http://www.apdha.org

Nadat op 16 november jl. vier minderjarigen zonder papieren werden uitgewezen naar Marokko
hebben negen ngo’s een document ondertekend om hun afkeuring uit te spreken over de onwettige
repatriëringen van minderjarigen uit Spanje naar Marokko. De minderjarigen hadden klachten over
de omstandigheden waarin de uitwijzingen plaatsvonden. De ngo’s vragen dat de rechten van
PICUM nieuwsbrief December 2005
minderjarigen in alle omstandigheden verzekerd zouden worden, en ze vragen de regering om het
beleid voor de repatriëring van minderjarigen te herzien. www.apdha.org

Tijdens een conferentie over gezondheid in het kader van het Euromed Forum in Barcelona hebben
verschillende deskundigen benadrukt dat de regularisatie van mensen zonder papieren het
zogenaamde “Ulysses-syndroom”, het chronische stress-syndroom waarmee veel migranten te
maken krijgen, gevoelig doet afnemen. Dit was meer bepaald het geval in Spanje na het einde van
de recente regularisatiecampagne. (Bron: La Vanguardia 16.11.05. Voor details:
http://www.cear.es/actualidad.php en
http://www.canalsolidario.org/web/noticias/noticia/?id_noticia=7110).

Naar aanleiding van de Internationale Dag voor de Uitroeiing van Geweld tegen Vrouwen hebben
Amnesty International en de Comisión Española de Ayuda al Refugiado (CEAR) de bezorgdheid
geuit dat het voor vrouwen zonder papieren die het slachtoffer zijn van gendergeweld heel moeilijk
ligt om deze agressie aan te geven, omdat aangifte leidt tot een officieel onderzoek over hun
administratieve status. Bovendien komen de vrouwen volgens de Spaanse wetgeving niet in
aanmerking voor financiële compensatie of voor toegang tot beschermingscentra gespecialiseerd in
gendergeweld. Van de 55 vrouwen die tot 15 november 2005 in Spanje vermoord werden, was
meer dan 30% van vreemde afkomst. Vrouwen zonder papieren die het slachtoffer zijn van
gendergeweld zijn onzichtbaar voor de autoriteiten omdat er geen gegevens zijn over de
administratieve status van de slachtoffers. http://www.es.amnesty.org/nomasviolencia/actua.php en
http://www.cear.es/noticias.php).

De Raad van Europa heeft een rapport gepubliceerd van de Commissaris voor Mensenrechten
Alvaro Gil-Robles over zijn bezoek aan Spanje in maart 2005. Enkele van de onderwerpen die hij
behandelt in het hoofdstuk over “Immigratie en Asiel” zijn de gesloten centra, het
regularisatieproces, niet-begeleide minderjarige vreemdelingen en de toestand op de Canarische
eilanden en Ceuta en Melilla. (Meer info - respectievelijk in het Engels, Spaans en Frans :
http://www.coe.int/T/E/Commissioner_H.R/Communication_Unit/CommDH%282005%298_E.doc
http://www.coe.int/T/E/Commissioner_H.R/Communication_Unit/CommDH%282005%298_ESP.doc
http://www.coe.int/T/F/Commissaire_D.H/Unit%E9_de_Communication/CommDH%282005%298_F.doc)

In een aantal regio’s in Spanje moeten mensen zonder papieren zich voor 22 december bij de
gemeentelijke overheden laten registreren - of hun registratie laten vernieuwen - om toegang te
krijgen tot sociale diensten zoals gezondheidszorg. De registratie is geldig voor twee jaar. In andere
streken van Spanje krijgen mensen zonder papieren toegang tot het systeem van de
gezondheidszorg zonder dergelijke registratie. www.migrar.org
Italië

Minister van Binnenlandse Zaken Giuseppe Pisanu sprak op 10 november in het Italiaanse
parlement over de situatie van de immigranten in Lampedusa. Mr. Pisanu ontkende dat de
gewelddadige incidenten en de misbruiken die beschreven werden door journalist Fabrizio Gatti (zie
PICUM nieuwsbrief november 2005) hebben plaatsgevonden. Hij zei ook dat het enige probleem in
Lampedusa de overbevolking van het centrum is. Nog voor de zomer van 2006 zal de regering op
Lampedusa een nieuw gesloten centrum bouwen waarna het huidige een eerstehulpcentrum zal
worden voor immigranten die op het eiland aankomen.
http://www.ilmanifesto.it/Quotidiano-archivio/11-Novembre-2005/art46.html
PICUM nieuwsbrief December 2005

Op 13 november beschuldigde Artsen zonder Grenzen de Italiaanse regering ervan weinig moeite
te doen om een oplossing te vinden voor de noodsituatie die ontstond toen tijdens het tweede
weekend van november meer dan 700 illegale immigranten terechtkwamen in Lampedusa. De
immigranten arriveerden vanaf vrijdag 11 november en werden allemaal naar een gesloten centrum
gestuurd dat gebouwd werd om aan 190 mensen onderdak te bieden. Hoewel 390 mensen later
naar andere gesloten centra op het vasteland werden overgebracht zegt Artsen zonder Grenzen dat
er niets fundamenteels werd gedaan om de overbevolking in het centrum te ondervangen.
http://www.nytimes.com/2005/11/14/international/14italy.html

Na de demonstraties in oktober tegen de opening van twee nieuwe detentiecentra heeft de
Beweging van Migranten en Antiracisten opgeroepen tot een nationale demonstratie in Rome op 3
december. De organisaties wijzen erop dat de huidige regering 178 miljoen Euro heeft
gebudgetteerd om detentiecentra te bouwen en te onderhouden, en dat de mogelijke volgende
regering reeds gezegd heeft dit beleid te willen verderzetten. De organisaties die oproepen tot de
demonstratie eisen dat de rechten van de migranten gerespecteerd worden en dat de
detentiecentra waar de gevangenen in mensonwaardige en illegale omstandigheden vastzitten
gesloten worden. http://www.retimigranti.org/ en http://www.meltingpot.org/articolo6376.html

“Centri di Permanenza Temporanea (Administratieve Detentiecentra): De Nieuwe Grenzen van de
Uitbuiting” is een artikel geschreven door Fabio Raimondi (in het Engels) over de grondredenen
voor het openen van en vasthouden aan detentiecentra in Italië.
http://nolager.org/more/display.php?id=14
Griekenland

Van 1998 tot 2001 verdwenen 539 kinderen die ondergebracht waren in het opvangcentrum “Agia
Varvara” uit dit centrum. Dagelijks komen in Griekenland naar schatting 3 tot 4 kinderen in het
circuit van de mensenhandel terecht. Tijdens zijn bezoek aan Griekenland riep de Speciale
Rapporteur van de VN voor de Kinderhandel, Prostitutie en Pornografie op tot een versterking van
het legale kader voor de bescherming van kinderen in Griekenland. (City Press, 16 november)
[email protected]
VK

Meer dan 100 kinderen namen op 5 november jl. deel aan een bijeenkomst om te eisen dat vijf van
hun klasgenootjes zouden teruggebracht worden vanuit Uganda. Sarah Hata en haar vijf kinderen
werden thuis opgepakt en binnen de 48 uur naar Uganda terug gestuurd. http://www.ncadc.org.uk/

Het aantal detenties van migranten stijgt scherp. Vergeleken met dezelfde periode vorig jaar is het
gebruik van detentie dit jaar met minstens 52% toegenomen, waardoor de volledige
opvangcapaciteit voor 2.755 personen stilaan niet meer toereikend is. Personen vastgehouden in
politiecellen zijn hierin niet inbegrepen. http://www.ncadc.org.uk/

Een delegatie van de Europese Commissie voor de Preventie van Foltering en de Inhumane of
Vernederende Behandeling of Straf (CPT) heeft onlangs een zesdaags bezoek gebracht aan het
Verenigd Koninkrijk. De delegatie onderzocht de behandeling en omstandigheden bij detentie van
bepaalde personen die recent werden opgesloten onder de Immigratiewet 1971 met zicht op
deporatie. Er werd vooral gekeken naar de mentale gezondheid van de betrokken individuen.
http://www.cpt.coe.int/documents/gbr/2005-11-30-eng.htm
PICUM nieuwsbrief December 2005
België

Honderden mensen zonder papieren, waaronder ook vrouwen en kinderen, wonen sinds langer dan
een maand in de Sint-Bonifacius kerk in Brussel. Ze proberen hun regularisatie te bekomen en
protesteren tegen de golf van uitwijzingen in België. Een coalitie van organisaties steunt deze
migranten en roept de Brusselse bevolking op om voedsel te schenken aan de families die in de
kerk verblijven. www.cncd.be

Op 21 december zal de organisatie “Kinderen zonder papieren” het kabinet van de Minister van
Binnenlandse Zaken bezoeken om er haar bezorgdheid te gaan uitspreken over de rechten van
kinderen zonder papieren. Meer informatie: [email protected]

Op 4 december zal voor de deuren van een detentiecentrum in België een Sinterklaas-evenement
worden gehouden. De deelnemers worden gevraagd om voor de volwassenen telefoonkaarten mee
te brengen en voor de kinderen speelgoed.http://regularisation.canalblog.com
Nederland

Op 21 november werd in Amsterdam een evenement georganiseerd om te protesteren tegen de
inbreuken op de mensenrechten van migrantenkinderen. Defence for Children International
kondigde aan dat er een formele juridische klacht tegen Nederland wordt voorbereid waarin een
verblijfsvergunning wordt gevraagd voor goed geïntegreerde kinderen. Minister Verdonk zei ‘erg
bezorgd’ te zijn over dit initiatief. Ze zei dat kinderen niet mochten gezien worden als een
‘verblijfsticketje’. Ze erkende wel dat kinderen nood hebben aan de bescherming van hun ouders,
maar voegde daar aan toe dat het er niet toe doet waar in de wereld ze deze bescherming krijgen.
http://www.26000gezichten.nl/news.php?id=107

Een 27-jarige migrant zonder papieren overleed op 18 november in Den Haag nadat hij uit een
raam sprong of viel. Hij woonde met vijf andere mensen zonder papieren samen in een huis en
panikeerde toen er werd aangebeld en hij dacht dat het de politie was. In de nasleep van deze
gebeurtenis werden er van de vijf resterende mensen vier meegenomen door de politie. Bron:
[email protected]

De Commissie voor Filippijnse Migranten Arbeiders heeft onderzoek gedaan naar migranten die
huisarbeid uitvoeren in Nederland. Migrant Domestic Workers Making a Difference! wil de situatie
van arbeidsmigranten zichtbaarder te maken en een basis vormen voor een campagne voor hun
rechten. Meer informatie: [email protected]; www.cfmw.org
Duitsland

De Duitse Bisschoppenconferentie verstuurde recent twee berichten. Bisschop Voß, voorzitter van
de Migrantencommissie van de Episcopale Conferentie, gaf een interview aan het Katholieke
Persagentschap en Bisschop Marx, voorzitter van de Commissie voor Recht en Vrede, gaf een
verklaring uit waarin hij ertoe oproept de fundamentele oorzaken van migratie te bestrijden. (Allebei
in het Duits) http://www.kirchensite.de/?myELEMENT=102128
http://www.justitia-et-pax.de/de/presse/20051024Ceuta.shtml?navid=3
PICUM nieuwsbrief December 2005

Een coalitie van organisaties zal in Keulen een matinee over mensen zonder papieren houden.
http://www.kmii-koeln.de/index.php?cat=Termine

De vakbondsorganisatie “DGB Bildungswerk, Bereich Migration & Qualifizierung” heeft op 30
november 2005 in Berlijn een workshop gehouden over arbeiders zonder papieren. De
voornaamste thema’s van de workshop waren de vraag wat illegale arbeid precies is en wat de
vakbonden hieraan moeten doen. www.migration-online.de

De nieuwe Duitse regering heeft recent haar coalitieovereenkomst bekend gemaakt. Meerdere
paragrafen daarin gaan over migratie: de toepassing van de immigratiewet zal worden geëvalueerd
en ook de illegale migratie zal worden onderzocht. Volgens persinformatie verwijst dat ‘onderzoek’
naar Artikel 87 dat officiële instanties verplicht om mensen zonder papieren aan te geven aan het
Bureau voor Buitenlanders en naar Artikel 96 dat stelt dat het illegaal is om mensen zonder
papieren te steunen - ook als het enkel om humanitaire redenen gebeurt.
http://www.aufenthaltstitel.de/zuwg/1093.html
Oostenrijk

In Linz is op 4 oktober jl., na een hongerstaking van meerdere weken, een 18-jarige zonder
papieren overleden. De jongen stond op het punt het land uitgezet te worden. (Bron: ProAsyl)
Malta

Een delegatie van de Europese Groenen is in de tweede week van november naar Malta gegaan
om de situatie met betrekking tot illegale immigratie te evalueren.
http://www.timesofmalta.com/core/article.php?id=204861
Zwitserland

Het ‘Collectif des travailleurs et travailleuses sans statut légal – Genève’ heeft tijdens het weekend
van 12 en 13 november een evenement georganiseerd om het publieke bewustzijn te verhogen
over de leef- en werkomstandigheden van mensen zonder papieren in die stad. Tijdens de “24 uur
van solidariteit” kwamen tussen de 800-1000 mensen naar de parochie waar de gebeurtenis
plaatsvond om deel te nemen aan culturele activiteiten met leden van de migrantenverenigingen. Er
werden ook workshops gehouden over de thema’s als de uitdagingen voor de vakbonden om
arbeiders zonder papieren te organiseren; wetgeving met betrekking tot verblijfsvergunningen voor
derde nationaliteiten in Zwitserland; belemmeringen die er voor zorgen dat adolescenten zonder
papieren zich niet kunnen inschrijven in professionele trainingsprogramma’s; en de rol die gespeeld
wordt door steunorganisaties en vakbonden in het promoten van de rechten van mensen zonder
papieren. http://www.ctssl-geneve.org/
VS

Op 18 november heeft een groep senatoren officieel de DREAM Act van 2005 voorgesteld. Het
voorstel zal pas echt kracht van wet krijgen als het voor eind 2006 door beide huizen van het
Congres wordt goedgekeurd en door de President wordt ondertekend. Als wet zal de DREAM Act
een grondige verandering betekenen voor mensen die jaren geleden de VS binnenkwamen als
kinderen zonder papieren. Op dit moment hebben deze mensen geen mogelijkheid om hun
immigratiestatus te legaliseren. De DREAM Act zou deze lacune goedmaken door het de
betrokkenen mogelijk te maken wanneer ze hun middelbare-schooldiploma halen een aanvraag in
PICUM nieuwsbrief December 2005
te dienen voor een zesjarige voorwaardelijk legale immigratiestatus. Die voorwaardelijke status zou
permanent gemaakt kunnen worden als ze doorgaan naar de universiteit of intekenen bij het leger.
http://nilc.org/immlawpolicy/index.htm#DREAM

De Coalition of Immokalee Workers (CIW) en medestanders uit heel de VS vragen McDonalds het
goede voorbeeld te volgen van Taco Bell. In maart 2005 heeft dat voedingsbedrijf zich er ten
overstaan van CIW toe geëngageerd haar tomatenplukkers een eerlijk loon en
werkomstandigheden te bezorgen. Veel van deze arbeiders hebben geen papieren. De
overeenkomst tussen CIW en Taco Bell is een belangrijk precedent inzake sociale
verantwoordelijkheid van de fast-food industrie. Taco Bell heeft er bv. in toegestemd een penny
meer te betalen per pond tomaten die het koopt van landbouwers in Florida, een verhoging die het
armoedige loon van de arbeiders bijna verdubbelt. Die overeenkomst is de eerste afdwingbare
gedragscode ooit ingesteld in de VS voor landbouwleveranciers. CIW roept McDonalds nu op een
eerlijker prijs te betalen voor haar tomaten en de arbeiders een fatsoenlijk loon te bezorgen.
Informatie over de campagne: http://www.unionvoice.org/campaign/mcdonalds/ en http://www.ciwonline.org

Op 7 november beloofden afgevaardigden van het VS-ministerie van Arbeid en van het Mexicaanse
ministerie voor Buitenlandse Zaken om de rechten van immigranten-arbeiders - vooral wat betreft
eerlijke betaling en veilige arbeidsomstandigheden - te beschermen, ongeacht of ze zich nu legaal
in de VS bevinden of niet. Regeringsafgevaardigden gaven een overzicht van de vooruitgang die
geboekt werd in twee verdragen tussen beide landen. Eén overeenkomst, ondertekend in 2004, kon
een grotere veiligheid verzekeren voor Spaanstalige werkers in de VS. De andere overeenkomst,
ondertekend in mei 2005, heeft als doelstelling om immigranten-arbeiders in de landbouwsector te
ondersteunen met een programma rond behuizing en rurale ontwikkeling. Het ministerie van Arbeid
en de Mexicaanse regering zullen samenwerken om publicaties te verdelen die de immigranten
moeten informeren over veiligheid op de werkplaats, minimumlonen en andere rechten waarover ze
beschikken wanneer ze werken in de Verenigde Staten. De publicaties zullen ook contactpersonen
vermelden die bij schendingen gecontacteerd kunnen worden.
http://www.miami.com/mld/miamiherald/13106571.htm

Twee maanden nadat de regering miljoenen dollars schonk na de ramp met de Orkaan Katrina
zeggen onderaannemers in de Mississippi Golf Kust dat ze nog geen geld gekregen hebben. Het
gevolg is dat zij hun werkers, doorgaans immigranten-arbeiders, niet kunnen betalen. MIRA
(Mississippi Immigrants Rights Alliance) heeft klachten van meer dan 150 immigranten-arbeiders,
zowel legaal als zonder papieren, voorbereid en zal deze voorleggen aan departement van Arbeid.
Met de aanklachten willen ze minstens vijf onderaannemers dwingen hun arbeiders voor minimaal
100.000 dollar aan onbetaald werk te vergoeden. http://www.washingtonpost.com/wpdyn/content/article/2005/11/03/AR2005110302066.html
3. Ontwikkelingen in het Europees beleid

Op 18 oktober presenteerde de Europese Commissie het rapport “Fighting trafficking in human
beings - an integrated approach and proposals for an action plan”. Het rapport toont verscheidene
manieren waarop de EU haar beleid van bestrijding van de mensenhandelsbeleid kan versterken en
verbeteren. Het wil een bijdrage leveren aan een snelle goedkeuring en een correcte implementatie
van het actieplan van de Raad en de Commissie omtrent standaardregels, goede praktijken en
mechanismen om mensenhandel te voorkomen en te bestrijden. http://europa.eu.int/eurlex/lex/LexUriServ/site/en/com/2005/com2005_0514en01.pdf
PICUM nieuwsbrief December 2005

“Quick guide to EU employment and social policies” (“een snelle gids voor tewerkstelling en sociale
politiek in de EU”) is nu online beschikbaar in het Engels:
http://europa.eu.int/comm/employment_social/social_model/index_en.html.

De Europese Commissie zal in een mededeling, te publiceren in maart 2006, haar visies omtrent
toekomstige prioriteiten van de EU inzake illegale immigratie uiteenzetten. Het doel van de
mededeling is tweeledig: enerzijds de geboekte vooruitgang inzake de strijd tegen illegale migratie
te overlopen, anderzijds om op basis daarvan een aantal toekomstige beleidsprioriteiten te
suggereren.
http://europa.eu.int/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/05/666&format=HTML&age
d=0&language=en&guiLanguage=en

Vorige maand hebben we kort het European Migration Network voorgesteld. Dit gouvernementeel
netwerk wil zowel de EU,haar lidstaten als op langere termijn het ruime publiek objectieve,
betrouwbare en vergelijkbare informatie bezorgen op het vlak van migratie en asiel, zowel op
Europees niveau als op het niveau van de lidstaten afzonderlijk. Zoals aangekondigd in onze vorige
nieuwsbrief is het European Migration Network momenteel een onderzoek aan het voeren naar
'Illegale inwoners afkomstig uit landen van buiten de EU: de beleidsvoering omtrent illegalen en het
profiel en de sociale situatie van de illegalen”. Er zijn al rapporten verkrijgbaar in het Nederlands,
Duits en Iers. http://www.european-migration-network.org/

Zopas werd een consultatieproces gelanceerd over de toekomst van het European Migration
Network. “The Green paper on the Future of the European Migration Network” kan gedownload
worden op: http://www.european-migration-network.org/
4. Aankondigingen

Op 16 december organiseert de Stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie in Scheven,
Nederland, een conferentie over migranten zonder papieren. http://www.stichtingbmp.nl/home.htm

Het tweede Wereld Sociaal Forum over Migratie wordt in Spanje georganiseerd door de Comisión
Española de Ayuda al Refugiado (CEAR). Het forum gaat door van 22 tot 24 juni 2006. Er worden
meer dan 800 deelnemers verwacht, afkomstig van de vijf continenten. De officiële website is
binnenkort beschikbaar. http://www.cear.es/txt.php?idCurso=66&idTituloDef=102

In 2006 zal de 11de International Metropolis Conference doorgaan in Lissabon, Portugal. Het thema
van de conferentie is “Wegen en kruispunten: mensen bewegen, plaatsen veranderen”.
Internationale migratie is inherent aan de interactie tussen plaatsen. De conferentie in Lissabon zal
zich concentreren op de veelvoudige dimensies van dergelijke interacties. Illegale migratie zal één
van de thema’s zijn tijdens de conferentie. Deelnemers worden uitgenodigd om voorstellen voor
workshops in te dienen voor 28 februari 2006. http://www.ceg.ul.pt/metropolis2006/index.html
5. Publicaties
“Housing Rights and Human Rights”, door Padraic Kenna, uitgegeven bij FEANTSA. Dit boek toont hoe
op basis van mensenrechtenlegislatie gerechtszaken opgestart kunnen worden met het opzet iedereen
van een degelijk onderkomen te voorzien. http://www.feantsa.org/code/en/theme.asp?ID=5
PICUM nieuwsbrief December 2005
Het Centrum voor de Studie van het Europees Beleid heeft recent een studie uitgebracht over het
migratiebeleid van de EU. Geheel in de lijn van het Groenboek over economische migratie van de
Europese Commissie stelt het document de vraag wat de meerwaarde is van een EU-aanpak van
arbeidsmigratie. De studie beargumenteert dat een gezamenlijke aanpak niet alleen de economische
efficiëntie en sociale cohesie zeer ten goede komt, maar ook een antwoord biedt aan een aantal van de
uitdagingen waar migratie de gastlanden voor stelt. http://shop.ceps.be/BookDetail.php?item_id=1272
Het onderzoeksdepartement van het Duitse parlement heeft een literatuurstudie gepubliceerd over
“Illegale migratie in Europa”.
http://www.bundestag.de/bic/bibliothek/akt_lit/litTipps/littippeinwanderung.pdf
EUMC (een Europees onderzoekscentrum over racisme en xenofobie) stelde zopas haar Jaarrapport
2005 voor aan het Europees Parlement. Volgens de organisatie zijn migranten en minderheden in de
hele EU oververtegenwoordigd in de minder prestigieuze tewerkstellingssectoren. In een aantal
lidstaten van de EU is de segregatie op het vlak van huisvesting bijzonder opvallend. De
opleidingsgraad van sommige migranten- en minderhedengroepen ligt ook duidelijk onder het
gemiddelde van de bevolking. http://eumc.eu.int/eumc/index.php
“Politiques migratoires. Grandes et petites manœuvres” is een verzameling essays geschreven door
activisten over het migratiebeleid in Europa. Uitgegeven door Carobella Ex-Natura. Meer info:
[email protected]
“Amnesty for Illegal Migrants?” red. Door Friedrich Heckmann en Tanja Wunderlich, uitgegeven door
European Forum for Migration Studies. In dit deel leveren internationale experts inzake migratie een
bondig overzicht van gegevens over illegale migratie. Ze analyseren ook de inhoud en intenties van
amnestieprogramma’s in verschillende landen, evenals hun effecten. www.efms.de
“Labor Migration and Employment Rights”. Red. Bernard Ryan, uitgegeven door The Institute of
Employment Rights. Het boek gaat in op arbeidsmigratie in Groot-Brittannië. In het hoofdstuk
“Unauthorized working” gaat het meer specifiek over arbeiders zonder papieren. www.ier.org.uk
“Making the City Work: Low Paid Employment in London”. Door Yara Evans et al., Department of
Geography, Queen Mary University of London. De onderzoeksgroep interviewde 341 laagbetaalde
arbeiders in vier sectoren van de Londense economie (schoonmaakbedrijven, horeca, thuisverzorging
en de voedingsindustrie) en stelde vast dat 90% van deze arbeiders migranten waren - een veel groter
aandeel dan bleek in eerder onderzoek, en een bewijs van de hoge mate waarin de Londense
economie op arbeidsmigratie steunt. Daarnaast bleek dat 90% van deze arbeiders minder dan het
Londense minimumloon verdient en werkt aan slechte arbeidsvoorwaarden.
http://www.geog.qmul.ac.uk/globalcities/Report2.pdf
“The Health of Mexican Immigrants in NYC Pilot Study”, door het Center for Community Problem
Solving aan de Universiteit van New York, in samenwerking met het Center for Urban Epidemiologic
Studies. De studie bevat een uitgebreide verzameling gegevens over de gezondheidssituatie van de
snel groeiende gemeenschap van Mexicaanse immigranten in New York City. Meer dan 91% van de
500 geïnterviewde volwassenen maakte er geen geheim van geen papieren te hebben. Bijna 85% liet
verstaan geen ziekteverzekering te hebben, en bijna 35% liet weten dat ze “nergens” heen gaan voor
medische verzorging. 30% bestempelde de eigen gezondheid als “redelijk” of “slecht”.
www.communityproblemsolving.org
PICUM nieuwsbrief December 2005
“Because I am a Foreigner – Migrant Women in Cyprus Speak Out”, door Beryl Adolphs Nalowa
Esembe. Het boek toont Cyprus door de ogen van een allochtone vrouw. [email protected]
In de novembereditie van “The American Prospect” is een dossier gewijd aan “de immigratiecrisis”.
http://www.prospect.org/web/page.ww?section=root&name=immigration
6. Overige

Op 29 november jl. hielden EPC (European Policy Centre) en de Koning Boudewijn Stichting een
conferentie met als thema de vraag of de huidige migratiestromen Europa’s arbeidscrisis kan
oplossen. Het rapport is binnenkort beschikbaar op www.theepc.be

The International Journal of Migration, Health and Social Care is een nieuw multidisciplinair
tijdschrift over internationale migratie. Het behandelt arbeidsmigratie, asielzoekers, vluchtelingen en
mensen zonder papieren met bijzondere aandacht voor fysieke en geestelijke gezondheid en
sociale voorzieningen. De eerste editie zou deze maand verschijnen.
http://www.pavpub.com/pavpub/journals/screen2.asp?Title=International+Journal+of+Migration+He
alth+and+Social+Care

De in de VS gebaseerde organisatie The Migration Information Source heeft voor het eerst een
jaarlijkse “Top 10 Migratiekwesties” gepubliceerd. De lijst bevat uiteenlopende kwesties gaande van
de hervorming van de immigratiewetgeving in de VS, over Europese uitdagingen voor Europa
inzake integratie, tot de massale volksverhuizingen naar aanleiding van natuurrampen in Azië en
Amerika. De lijst is gebaseerd op het nieuws, belangrijke ontwikkelingen en opinies van topexperts
inzake migratie. http://www.migrationinformation.org/feature/display.cfm?id=350

Er worden papers gevraagd voor een internationale conferentie over “De vervolging van vrouwen,
sociale mobilisatie en het recht op asiel,” te houden op 15 en 16 september 2006 in het kader van
de activiteiten van het wetenschappelijk netwerk TERRA (Travaux, Etudes et Recherches sur les
Réfugiés et l'Asile: http://terra.rezo.net). Voorstellen in het Frans of Engels moeten voor 15
december gestuurd worden naar de twee organisatoren: [email protected] and
[email protected].
Met speciale dank aan Karlien Verstegen, Mien de Graeve, Marjan Reynaert, Rosemunde van Brakel,
Marieke Vantieghem en Hans Fonteyn voor de vertaling van de nieuwsbrief naar het Nederlands, en
aan Hans Fonteyn voor het proeflezen van de vertalingen.
Om de nieuwsbrief van PICUM te ontvangen graag een e-mail naar [email protected] met
“Subscribe-Dutch” in het vak Subject. Om de nieuwsbrief niet meer te ontvangen, e-mail naar hetzelfde
adres met “Unsubscribe-Dutch” in het vak Subject.
PICUM nieuwsbrief December 2005