Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen onbewaakte kopie Puncties 5 INR meten met een zelfmeetapparaat De stollingstijd van het bloed kan gemeten worden met een zelfmeetapparaat. In deze achtergrondinformatie staat uitleg over stollingstijd, zelfmeetapparaten en de rol van trombosediensten. De stollingstijd (INR) De meest gangbare meeteenheid voor de stollingstijd is INR (International Normalized Ratio). Deze geeft de snelheid weer waarmee het bloed stolt. Het gebruik van antistollingsmedicijnen beïnvloedt de snelheid waarmee het bloed stolt. Met antistollingsmedicijnen beoogt men de stolbaarheid van het bloed binnen bepaalde grenzen te houden. Doel is de risico’s van het ontstaan van stollingen in het bloed (zonder dat daar een verwonding aan voorafgaat) tot een minimum te beperken. Tegelijkertijd probeert men het risico van bloeding door een te geringe stolbaarheid (hoge INR) te vermijden. Een INR van 1.0 is de normale waarde voor mensen die geen antistollingsmedicijnen gebruiken. Afhankelijk van het soort aandoening waarvoor de cliënt antistollingsmedicijnen slikt wordt gestreefd naar een INR tussen de 2.0 en de 4.0 1 . De arts bepaalt binnen welk streefgebied de waarde van de cliënt moet vallen. Stollingstijd meten met zelfmeetapparatuur Op dit moment is zelfmeetapparatuur zo betrouwbaar en zo eenvoudig te bedienen, dat deze op steeds grotere schaal uitgegeven wordt aan cliënten die daarmee hun eigen metingen doen. Het voordeel van (zelf)meetapparaten is dat cliënten niet meer naar de trombosedienst toe hoeven voor het afnemen van bloed. Voorbeelden van zelfmeetapparaten zijn de Coaguchek XS, de Coaguchek XS Plus en de INRatio 2. Werking van een zelfmeetapparaat Er wordt een druppel bloed op een teststrip aangebracht. Op de teststrip bevinden zich een aantal chemicaliën die zich vermengen met de druppel opgebracht bloed. Door de chemicaliën wordt een versnelde stolling teweeggebracht en het stollingsproduct zorgt voor een elektrochemisch signaal welke door het instrument gemeten wordt. Dit is het moment waarop het apparaat de tijdtelling stopzet en de INR berekent. Na de meting wordt het resultaat automatisch in het geheugen opgeslagen. Het is ook mogelijk de INR-streefwaarden van de cliënt vast te leggen in het geheugen. Leren meten met een zelfmeetapparaat Trombosediensten geven zelfmeetapparaten in bruikleen. Zij instrueren cliënten een juiste afnametechniek en het op de juiste wijze omgaan met het meetapparaat. Wanneer cliënten de afnametechniek beheersen, leren ze om de antistollingsmedicijnen zelf te doseren. Ter controle van het apparaat, de doseringen en de wijze van prikken wordt de cliënt 1 keer per 3-5 maanden terugverwacht op de trombosedienst. De CoaguChek-XS en de CoaguChek-XS Plus 1 © Vilans 12-09-2012 Digitale nederlands trombosedienst. Achtergrondinformatie INR meten met een zelfmeetapparaat: 1 (van 2) Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen onbewaakte kopie Puncties 6 De CoaguChek-XS De CoaguChek-XS werkt op (oplaadbare) batterijen. Om energie te sparen schakelt de CoaguChek-XS-meter zichzelf na 3 minuten uit als er binnen deze tijd geen toets is ingedrukt of er geen nieuwe teststrook is geplaatst. Bij het vervangen van de batterijen moeten de nieuwe batterijen binnen een 1 minuut zijn geplaatst, om de instellingen van tijd en datum te behouden. Als deze tijd wordt overschreden, dan moeten de datum en de tijd opnieuw worden ingesteld. De testuitslagen blijven in het geheugen staan. Om metingen uit te kunnen voeren, moeten de datum en de tijd voor de eerste ingebruikname (d.w.z. nadat er voor het eerst batterijen in de meter zijn geplaatst) juist worden ingesteld. Na iedere vervanging van de batterijen moeten de datum en de tijd worden gecontroleerd en, indien noodzakelijk, worden gecorrigeerd. De CoaguChek-XS Plus De Coaguchek XS Plus is een meetapparaat dat bedoeld is voor professioneel gebruik. Dit meetapparaat lijkt veel op de CoaguChek XS, maar heeft uitgebreidere functies voor kwaliteitscontrole en gegevensbeheer. Bij de Coaguchek XS Plus zitten de (oplaadbare) batterijen in een unit die aan het apparaat is gekoppeld. In de Coaguchek XS Plus kunnen geen streefwaarden vastgelegd, zoals in de Coaguchek XS. Reiniging van de CoaguChek-XS (Plus) Reinigen van de buitenkant van de meter: Schakel de meter uit voor het schoonmaken. Zorg ervoor dat de klep van de teststrokengeleider tijdens het schoonmaken goed gesloten blijft. Zorg ervoor dat er zich geen vloeistof rond een van de openingen kan verzamelen. Verwijder na het reinigen van de buitenkant achtergebleven vocht en vloeistof met een schone, droge doek. Laat de schoongemaakte delen ten minste 10 minuten drogen voordat een volgende meting wordt uitgevoerd. Reinig de teststrokengeleider volgens de gebruiksaanwijzing. Bron Trombosezelfmeten.nl (ingezien mei 2012). http://www.coaguchek.nl/?page=coaguchek_xs (ingezien mei 2012). CoaguChek-XS Gebruiksaanwijzing; Roche Diagnostics GmbH; maart 2010. Deze gebruiksinstructie kan ook gebruikt worden voor de Coagu Chek-XS Plus (ingezien mei 2012). © Vilans 12-09-2012 Achtergrondinformatie INR meten met een zelfmeetapparaat: 2 (van 2)