De nieuwe overheidsopdrachtenreglementering Stand van zaken regelgeving anno 11 mei 2017 Structuur van de Wet Nieuwigheden WIG OO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 1 Stand van zaken regelgeving anno 11 mei 2017 UITGANGSPUNT : Verplichte omzetting in Belgisch recht van een Richtlijnen-trilogie: de Richtlijn 2014/24/EU van het Europees Parlement en van de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van overheidsopdrachten (klassieke sectoren) de Richtlijn 2014/23/EU van het Europees Parlement en van de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten de Richtlijn 2014/25/EU van het Europees Parlement en van de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van overheidsopdrachten in de sectoren water-en energievoorziening , vervoer en postdiensten (speciale sectoren) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 2 Stand van zaken regelgeving anno 11 mei 2017 Werden inmiddels BEKENDGEMAAKT in het Belgisch Staatsblad: ● op 14 juli 2016 de Wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten (klassieke en speciale sectoren) → BASISWET ● op 17 maart 2017 de Wet van 16 februari 2017 tot wijziging van de Wet van 17 juni 2013 betreffende de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten → VERHAALSWET WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 3 Stand van zaken regelgeving anno 11 mei 2017 Nog BEKEND TE MAKEN in het Belgisch Staatsblad: ● een KB « PLAATSING » (ter vervanging van het KB van 15 juli 2011 Plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren) ● een KB « ALGEMENE UITVOERINGSREGELS » (tot wijziging van het KB van 14 januari 2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken) ● een KB « BESTUUR » (ter uitvoering van titel 4 van de Wet van 17 juni 2016) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 4 Stand van zaken regelgeving anno 11 mei 2017 INWERKINGTREDING 1 enkele datum voor nieuwe regels mbt overheidsopdrachten klassieke en speciale sectoren en concessieovereenkomsten Vermoedelijk → 1 Juli 2017 IN AFWACHTING : - toepassing bestaande en gekende wetgeving - bij opdrachten die de Europese drempel bereiken : specifieke aandacht voor de bepalingen uit de richtlijnen die directe werking hebben ingevolge uitblijven implementatie tegen 18/04/2016 (cfr WIG 18 maart 2017) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 5 Structuur van de Wet 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten TITEL 1. - Inleidende bepaling, definities en algemene beginselen HOOFDSTUK 1. - Inleidende bepaling en definities (57) (art 1-2) HOOFDSTUK 2. - Algemene beginselen (art 3-16) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 6 Structuur van de Wet 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten TITEL 2. - Overheidsopdrachten in de klassieke sectoren HOOFDSTUK 1. – Toepassingsgebied (art 17-34) HOOFDSTUK 2. – Plaatsingsprocedures (art 35-42) HOOFDSTUK 3. - Technieken en instrumenten voor elektronische en samengestelde opdrachten (art 43-50) HOOFDSTUK 4. - Verloop van de procedure (art 51-85) HOOFDSTUK 5. - Uitvoering van de opdracht (art 86-87) HOOFDSTUK 6. - Sociale diensten en andere specifieke diensten (art 88-91) HOOFDSTUK 7. - Overheidsopdrachten van beperkte waarde (art 92) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 7 Structuur van de Wet 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten TITEL 3. - Overheidsopdrachten in de speciale sectoren (art 93-162) TITEL 4 . - Bestuur (art-163-164) TITEL 5. - Slot-, wijzigings-, opheffings- en diverse bepalingen (art 167-193) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 8 Nieuwigheden • Plaatsingsprocedures : keuze & terminologie • Plaatsingsprocedures in functie van de geraamde waarde van de opdracht • Plaatsingsprocedures voor overheidsopdrachten mbt diensten van bijlage III van de wet van 17 juni 2016 • Gunningscriteria • Aanvaarde Factuur • Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek • Regularisatieprocedure • Corrigerende maatregelen WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 9 Plaatsingsprocedures : keuze en terminologie volstrekte keuzevrijheid mits aankondiging zonder onderhandeling in bepaalde gevallen mits aankondiging met onderhandeling In bepaalde gevallen zonder aankondiging met onderhandeling • Openbare procedure – art 36 • Niet-Openbare procedure – art 37 • Mededingingsprocedure met onderhandeling – art 38 • Concurrentiegerichte dialoog – art 39 • Innovatiepartnerschap – art 40 • Vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking – art 41 • Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking - art 42 • Aanvaarde factuur - art 92 WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 10 Procedures de passation: choix et terminologie Libre choix Avec avis de marché Sans négociations Dans des cas spécifiques Avec avis de marché Avec négociations Dans des cas spécifiques Sans avis de marché • Procédure Ouverte – art 36 • Procédure restreinte – art 37 • Procédure concurrentielle avec négociation – art 38 • Dialogue compétitif – art 39 • Partenariat d’innovation – art 40 • Procédure négociée directe avec publication préalable – art 41 • Procédure négociée sans publication préalable - art 42 • Facture Acceptée - art 92 Avec négociations WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 11 Plaatsingsprocedures in functie van de geraamde waarde van de opdracht ●Geraamde waarde van de opdracht voor werken leveringen en diensten < 30.000 € → een Aanvaarde Factuur op grond van artikel 92 van de Wet van 17 juni 2016 ●Geraamde bedrag van de opdracht voor werken leveringen en diensten < bedragen bepaald door de Koning → de opdracht komt tot stand via Mededingingsprocedure Met Onderhandeling op grond van art 38 §1 1° f van de Wet van 17 juni 2016 WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 12 Plaatsingsprocedures in functie van de geraamde waarde van de opdracht ●Geraamde bedrag van de opdracht voor leveringen en diensten < de drempel voor de Europese bekendmaking (=209.000 €) → de opdracht komt tot stand via Vereenvoudigde Onderhandelingsprocedure Met Voorafgaande Bekendmaking op grond van artikel Art 41 §1 1° van de Wet van 17 juni 2016 ●Geraamde bedrag van de opdracht voor werken < 750.000 € → de opdracht komt tot stand via Vereenvoudigde Onderhandelingsprocedure Met Voorafgaande Bekendmaking op grond van artikel Art 41 §1 2° van de Wet van 17 juni 2016 WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 13 Plaatsingsprocedures in functie van de geraamde waarde van de opdracht ●De goed te keuren uitgave van een opdracht voor werken, leveringen of diensten < de bedragen bepaald door de Koning → de opdracht komt tot stand via Onderhandelingsprocedure Zonder Voorafgaande Bekendmaking op grond van artikel Art 42 §1 1° a van de Wet van 17 juni 2016 WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 14 Plaatsingsprocedures voor overheidsopdrachten mbt diensten van bijlage III van de wet van 17 juni 2016 Opheffing systeem dubbele lijst van bijlage II • bijlage II A prioritaire diensten (exhaustieve opsomming) Toepassing as such van de overheidsopdrachtenregels • bijlage II B niet prioritaire diensten (exhaustieve opsomming + overige diensten) Soepeler plaatsingsprocedure Ontheffing van bepaalde verplichtigen als boven de europese drempel WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 15 Plaatsingsprocedures voor overheidsopdrachten mbt diensten van bijlage III van de wet van 17 juni 2016 In de plaats 1 enkele lijst → bijlage III Exhaustieve opsomming o.m. diensten catering , juridische dienstverlening , culturele diensten Identificatie via cpv codes WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 16 Plaatsingsprocedures voor overheidsopdrachten mbt diensten van bijlage III van de wet van 17 juni 2016 1 specifiek regime geregeld in hoofdstuk VI (artt 88 tot en met 91) • ongeacht het bedrag steeds mogelijkheid tot plaatsen middels de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking • indien het geraamde bedrag van de opdracht lager ligt dan 750.000 euro steeds mogelijkheid tot plaatsen middels de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking • indien het geraamde bedrag van de opdracht hoger ligt dan 750.000 euro voor een aantal specifieke gevallen mogelijkheid tot plaatsen middels de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking • Sui generis procedure met bekendmaking WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 17 Gunningscriteria ALGEMENE REGEL Artikel 66 §1 “Opdrachten worden gegund op basis van 1 of meerdere gunningscriteria vastgesteld overeenkomstig artikel 81” WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 18 Gunningscriteria GEEN GUNNINGSCRITERIA: → Artikel 42§3 al 2 : “Artikel 81 is , behoudens andersluidende bepaling in de opdrachtdocumenten , niet van toepassing in enkele specifieke gevallen waarin de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking wordt aangewend ” - consultatie van slechts 1 enkele ondernemer - dwingende spoed - gelegenheidsaankopen - grondstoffengenoteerde en aangekochte leveringen - leveringen en diensten tegen bijzonder gunstige voorwaarden WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 19 Gunningscriteria GEEN GUNNINGSCRITERIA: → Overheidsopdrachten van beperkte waarde (< 30.000,-€ zbtw) geregeld in hoofdstuk 7 artikel 92 WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 20 Gunningscriteria Artikel 81§1: de AO baseert de gunning van overheidsopdrachten op de Economisch Meest Voordelige Offerte Artikel 81§2 : de economisch meest voordelige offerte wordt uit het oogpunt van de A.O. , naar keuze, vastgesteld ofwel WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 21 Gunningscriteria 1° op basis van de prijs wat dezelfde draagwijdte heeft als het criterium van « laagste prijs » 2° op basis van de kosten, rekening houdend met de kosteneffectiviteit, zoals de levenscycluskosten, wat ruimer is dan het zuiver prijscriterium en « de prijs en andere economische kosten verbonden aan aankoop en eigendom bevat » 3° rekening houdend met de beste prijs-kwaliteitsverhouding die bepaald wordt op basis van ofwel de prijs en andere criteria ofwel de kosten en andere criteria WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 22 Gunningscriteria Mbt « andere criteria » kan het onder meer gaan om de volgende criteria : a) kwaliteit, waaronder technische verdienste, esthetische en functionele kenmerken, toegankelijkheid, geschiktheid van het ontwerp voor alle gebruikers, sociale, milieu- en innovatieve kenmerken, de handel en de voorwaarden waaronder deze plaatsvindt; b) de organisatie, de kwalificatie en de ervaring van het personeel voor de uitvoering van de opdracht, wanneer de kwaliteit van dat personeel een aanzienlijke invloed kan hebben op het niveau van de uitvoering van de opdracht;( bvb intellectuele diensten zoals architectuur of adviesverlening) c) klantenservice en technische bijstand, alsook leveringsvoorwaarden zoals de leveringsdatum, de leveringswijze en de leverings- of uitvoeringstermijn. memorie van toelichting WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 23 Gunningscriteria • de criteria moeten verband houden met het voorwerp van de betrokken opdracht • de criteria mogen er niet toe leiden dat de aanbestedende overheid onbeperkte keuzevrijheid heeft • de criteria waarborgen de mogelijkheid van daadwerkelijke mededinging en gaan vergezeld van specificaties aan de hand waarvan de door de inschrijvers verstrekte informatie daadwerkelijk kan worden getoetst om te beoordelen in welke mate de offertes aan de gunningscriteria voldoen. In geval van twijfel controleert de aanbestedende overheid effectief de juistheid van de door de inschrijvers verstrekte informatie en bewijsmiddelen • de criteria moeten in de aankondiging van een opdracht of in een ander opdrachtdocument worden vermeld WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 24 Gunningscriteria • de aanbestedende overheid specifieert als volgt in de opdrachtdocumenten → voor de overheidsopdrachten die gelijk zijn aan of hoger dan de voor de Europese bekendmaking bepaalde bedragen het relatieve gewicht , dat kan worden uitgedrukt binnen een vork met een passend verschil tussen het minimum en het maximum , dat zij voor de bepaling van de economisch meest voordelige offerte aan elk van de gekozen criteria toekent → voor de overheidsopdrachten lager dan de dan de voor de Europese bekendmaking bepaalde bedragen ofwel het relatieve gewicht dat zij voor de bepaling van de economisch meest voordelige offerte aan elk van de gekozen criteria toekent, ofwel de dalende volgorde van belangrijkheid ervan. zo niet hebben de gunningscriteria dezelfde waarde WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 25 Aanvaarde factuur ● plaatsingsprocedure ● voor overheidsopdrachten ● waarvan de geraamde waarde is lager is dan 30.000 euro zbtw ● enkel onderworpen aan titel 1 van de Wet → Definities → Algemene Beginselen met uitzondering van Art 12 Betaling voor verstrekte en aanvaarde prestaties Art 14 Regels betreffende de communicatiemiddelen WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 26 Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek - Artikel 7 : verplichte naleving van milieu- , sociaal en arbeidsrecht uit hoofde van → het Europees Unierecht → het nationale recht → de collectieve arbeidsovereenkomsten → de in bijlage II vermelde bepalingen (verdragen)van internationaal milieu-, sociaal en arbeidsrecht in hoofde van → ondernemers → onderaannemers → elke persoon die personeel tewerk stelt in het kader van de uitvoering van de opdracht WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 27 Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek - Artikel 66 § 1 al 2 als wordt vastgesteld dat de offerte van de inschrijver aan wie de A.O. voornemens is te gunnen niet voldoet aan de in artikel 7 bedoelde verplichtingen op het vlak van het milieu-, sociaal of arbeidsrecht → wanneer het een verplichting betreft waarvan de niet-naleving ook strafrechtelijk beteugeld wordt moet door A.O. worden beslist om de opdracht niet te gunnen aan de inschrijver van hogervermelde offerte →in de overige gevallen kan door A.O. worden beslist om de opdracht niet te gunnen aan de inschrijver van hogervermelde offerte WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 28 Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek - Artikel 15 : voorbehouden opdrachten Voorbehouden toegang tot procedure aan sociale werkplaatsen en aan ondernemers die de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapten of kansarmen tot doel hebben Voorbehouden uitvoering in het kader van programma's voor beschermde arbeid Gewenst voorbehoud te vermelden in de aankondiging van een opdracht of, bij ontstentenis daarvan, een ander opdrachtdocument WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 29 Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek - Artikel 67 : nieuwe verplichte uitsluitingsgronden 1° deelneming aan een criminele organisatie; 2° omkoping; 3° fraude; 4° terroristische misdrijven of strafbare feiten in verband met terroristische activiteiten, dan wel uitlokking van, medeplichtigheid aan of poging tot het plegen van een dergelijk misdrijf of strafbaar feit 5° witwassen van geld en financiering van terrorisme 6° kinderarbeid en andere vormen van mensenhandel 7° het tewerkstellen van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 30 Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek - Artikel 69 : facultatieve uitsluitingsgronden 1° als wordt aangetoond , met elk passend middel , dat de in artikel 7 genoemde toepasselijke verplichtingen op het vlak van het milieu-, sociaal en arbeidsrecht, werden geschonden 3° als wordt aangetoond , met elk passend middel , dat in de uitoefening van zijn beroep een ernstige fout heeft begaan, waardoor zijn integriteit in twijfel kan worden getrokken WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 31 Overheidsopdrachten als beleidsinstrument voor het voeren van een ethische , sociale , duurzame en milieuverantwoorde politiek - Artikel 87 : verbinden van bijzondere voorwaarden aan de uitvoering van de opdracht kunnen verband houden met economische, innovatie- of milieugerelateerde dan wel sociale of arbeidsgerelateerde overwegingen - Artikel 81 : keuze gunningscriteria voor het bepalen van de economisch meest voordelige offerte milieu- en/of sociale aspecten / toegankelijkheid / geschiktheid van het ontwerp voor alle gebruikers / sociale, milieu- en innovatieve kenmerken WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 32 Regularisatieprocedure Bijkomende fase bij onderzoek in het kader van de verplichte uitsluitingsgrond in verband met fiscale en sociale schulden Wettelijke basis : artikel 68 §1 3° lid van de Wet van 17 juni 2016 WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 33 Regularisatieprocedure Principe = verplichte uitsluiting van de kandidaat of inschrijver wanneer, ongeacht het stadium waarin de procedure zich bevindt, de kandidaat of inschrijver niet blijkt te voldoen aan zijn verplichtingen • of tot betaling van belastingen (de in aanmerking te nemen fiscale schulden zullen door de Koning worden bepaald) • of tot betaling van socialezekerheidsbijdragen (de in aanmerking te nemen sociale schulden zullen door de Koning worden bepaald) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 34 Regularisatieprocedure tenzij • de aanbestedende overheid vaststelt dat het uit hoofde van of belastingen of socialezekerheidsbijdragen onbetaald gebleven bedrag het door de Koning te bepalen bedrag niet overschrijdt • indien de aanbestedende overheid vaststelt dat de fiscale dan wel sociale schulden het door de Koning bedoelde drempelbedrag overschrijden, vraagt ze bij de kandidaat of inschrijver na of deze op een aanbestedende overheid of op een overheidsbedrijf, één of meer schuldvorderingen bezit die zeker, opeisbaar en vrij van elke verbintenis tegenover derden zijn en ten minste gelijk zijn aan de achterstallige afbetaling van de fiscale dan wel de sociale schulden verminderd met het door de Koning bedoelde drempelbedrag en de kandidaat of inschrijver kan aantonen dat hij dergelijke schuldvorderingen bezit WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 35 Regularisatieprocedure behoudens • het geval waarin de kandidaat of inschrijver zijn verplichtingen is nagekomen door de verschuldigde belastingen of socialezekerheidsbijdragen, met inbegrip van lopende rente of boeten, indien toepasselijk, te betalen of een bindende regeling tot betaling daarvan aan te gaan, voor zover deze betaling of het sluiten van de bindende regeling heeft plaatsgevonden vóór het indienen van een aanvraag tot deelneming, of, in openbare procedures, de termijn voor het indienen van offertes WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 36 Regularisatieprocedure enkel en alleen na het volgen van de “regularisatieprocedure” WAT : aan elke ondernemer door de A.O. verplicht te geven 1 malige kans om zich in de loop van de plaatsingsprocedure in regel te stellen ten opzichte van de sociale en fiscale verplichtingen WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 37 Regularisatieprocedure VERLOOP : A.O stelt vast dat de kandidaat of inschrijver niet voldoet aan de verplichtigen mbt betaling fiscale en sociale schulden A.O. stelt de ondernemer hiervan in kennis de ondernemer beschikt over een termijn van vijf werkdagen vanaf deze kennisgeving om het bewijs te geven van zijn regularisatie WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 38 Regularisatieprocedure Bij wijze van uitzondering kan de aanbestedende overheid een afwijking op de verplichte uitsluiting toestaan → om dwingende redenen van algemeen belang - artikel 68 §1 (1°zin) WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 39 Corrigerende maatregelen Wettelijke basis : artikel 70 van de Wet van 17 juni 2016 Mogelijkheid voor elke kandidaat of inschrijver die verkeert in een geval van verplichte uitsluiting (artikel 67 of 68) of facultative uitsluiting (artikel 69) , te bewijzen dat de maatregelen die hij heeft genomen voldoende zijn om zijn betrouwbaarheid aan te tonen ondanks de toepasselijke uitsluitingsgrond WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 40 Corrigerende maatregelen De kandidaat of inschrijver dient , op eigen initiatief, te bewijzen • dat hij eventuele schade als gevolg van strafrechtelijke inbreuken of fouten heeft betaald of heeft toegezegd te zullen vergoeden, • dat hij de feiten en omstandigheden heeft opgehelderd door actief mee te werken met de onderzoekende autoriteiten • dat hij concrete technische, organisatorische en personeelsmaatregelen heeft genomen die geschikt zijn om verdere strafrechtelijke inbreuken of fouten te voorkomen. WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 41 Corrigerende maatregelen De A.O. dient de door de kandidaat of inschrijver genomen maatregelen te beoordelen met inachtneming van de ernst en de bijzondere omstandigheden van de strafrechtelijke inbreuken of de fout De A.O. neemt een beslissing die zowel op materieel als formeel vlak moet gemotiveerd worden : Ofwel : Als de aanbestedende overheid het bewijs toereikend acht, wordt de betrokken kandidaat of inschrijver niet uitgesloten van de plaatsingsprocedure Ofwel : Als de aanbestedende overheid de maatregelen onvoldoende acht, worden aan de ondernemer de redenen daarvoor medegedeeld WIGOO 11.05.2017 Schaarbeek Karen Stevens 42