Inheemsen blokkeren toekomst Suralco

MINISTERIE VAN ONDERWIJS
EN VOLKSONTWIKKELING
EXAMENBUREAU
UNIFORM HER-/INHAALEXAMEN VWO 2006
VAK
DATUM
TIJD
: SOCIOLOGIE
: DONDERDAG 28 JULI 2011
: 10.45 – 12.45 UUR
Aantal opgaven bij dit vak
Aantal pagina’s
: 8
: 3
Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in de goede volgorde aanwezig zijn. Neem in geval van
een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Inheemsen blokkeren toekomst Suralco.
‘Erken eerst onze rechten bij wet’
5
10
15
20
25
30
Paramaribo - De tijd voor Suralco dringt om haar bauxietactiviteiten in Suriname op korte en
middellange termijn veilig te stellen. De maatschappij draait namelijk op een laag pitje en is
afhankelijk van de bauxietreserves in het Nassaugebergte voor voortbestaan tot 2020.
Inheemse dorpen die in de weg liggen op de geprojecteerde route voor het grootscheepse
transport van het erts, houden het been stijf. ‘Voorlopig is het nee’, zegt voorzitter Ricardo
Pané van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden Suriname (VIDS). Nu ook de toekomst
van de bauxietindustrie in het geding is, lijkt het een goede gelegenheid om eindelijk
juridische erkenning van de rechten van binnenlandbewoners te bereiken. Minister Jim Hok
van Natuurlijke hulpbronnen (NH) beaamt dat de tijd dringt voor Suralco. Hoe langer de
onderhandelingen duren, des te minder beschikbare tijd is er om ondermeer een mijn en
transportweg aan te leggen tussen Nassau en de raffinaderij te Paranam. Hok wil niets
inhoudelijk zeggen over de onderhandeling tot er overeenstemming wordt bereikt tussen de
partijen. Hij is er in geval voorstander van dat Suralco de ruimte krijgt om haar voortbestaan
veilig te stellen. “Suriname heeft altijd geprofiteerd van de bauxietindustrie en wij hebben er
baat bij dat de activiteiten voortgang vinden.” Het gaat om bekende dorpen als Redi Doti,
Powakka, Cassipora en Pierre Kondre met iets meer dan duizend bewoners. “Er zijn ook
marrondorpen die daar bij berekend moeten worden”, zegt Pané. Volgens hem liggen de
wonden veel dieper dan gewoon instemmen met een aan te leggen transportweg. “Het is
duidelijk wat met de mensen in het stuwmeer gebied is gebeurd. Vandaag de dag hebben
Paramaribo en Nickerie een maal vierentwintig uur stroom, terwijl juist dorpen in het
binnenland geen behoorlijke voorzieningen hebben. Wij hebben uit het verleden geleerd.” Hij
vindt het goed geluid dat minister Hok voorstander is van overleg en is hoopvol gestemd dat
de huidige regering niet dezelfde fouten zal maken als voorgaande. Gemakkelijk zal het wel
niet worden. “We willen niets horen over compensatie”, zegt Pané. Over de mogelijkheid dat
de dorpelingen vergoed en verplaatst kunnen worden na overeenstemming. “Hoe kunnen wij
praten over compensatie als je mijn rechten niet juridisch erkent. De regering kan ook zeggen
dat wij geen titel hebben op de grond waar onze dorpen liggen. Erken ons en onze rechten
eerst bij wet, dan is er ruimte om te praten over compensatie”, aldus het vertrekpunt van Pané.
DWT, 17 november 2010
1
A - gedeelte
1a.(5) Welke type samenleving komt het best tot uiting in de tekst? Motiveer aan de hand van
twee kenmerken en geef duidelijk aan uit welk gedeelte van de tekst het desbetreffende
argument blijkt.
b.(6)
Bespreek aan de hand van twee argumenten of er sprake is van meer dan formele
democratie in de tekst.
c.(4)
Door middel van plaatselijke actie krijgen gebieden een zekere mate van zeggenschap
en controle over hun woon – en leefmilieu. Leg uit of dit ook het geval is in de
bovenstaande tekst.
d. (4) Bespreek hoe de theorie van het vierde ontwikkelingsgebied van toepassing is op
bovenstaande tekst?
2a. (4) Niet gouvernementele organisaties leveren een belangrijke bijdrage aan plaatselijke
acties. Beredeneer aan de hand van twee argumenten of dit ook tot uiting komt in de
tekst.
b. (4) Bespreek twee taken van niet gouverrnementele organisaties
3a.(4) In het huidig ontwikkelingsdenken wordt onder andere directe participatie van de
bevolking centraal gesteld. Hoe komt dit tot uiting in de tekst.
b.(4)
Inheemsen blokkeren toekomst Suralco” leg de titel uit. Ben je het eens hiermee.
c.(6)
Bespreek twee positieve effecten van de in de tekst besproken bauxietactiviteiten voor
de Surinaamse samenleving.
B- gedeelte
Op 20 september 1993 werd door de Verenigde Naties, 15 mei als Internationale dag van
het gezin ingesteld. De internationale gemeenschap is ervan overtuigd dat gezonde en
sterke gezinnen de basis vormen voor een gezonde samenleving. Allerlei sociaalmaatschappelijke en technologische ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal
leggen een grote druk op de belangrijke functies welke het gezin in de samenleving vervult.
De Ware Tijd, 15 mei 2009
4a.(4) Bespreek de manifeste en de latente functie van het gezin.
b. (6) Noem een voorbeeld van een technologische ontwikkeling en ook een voorbeeld van
een sociaal – maatschappelijke ontwikkeling en leg uit hoe elk voorbeeld zorgt voor
een grote druk op het Surinaams gezin.
2
c.(3)
Taal is van essentieel belang voor de ontwikkeling van het kind en van het individu in
het algemeen. Leg deze stelling uit aan de hand van drie argumenten.
d. (4)
Het ” ik” en het “mij” vertegenwoordigen verschillende aspecten
van wie of wat we zijn. Welk deel van het individu wordt vertegenwoordigt door het
“mij” en op welke manier heeft het “mij” invloed op het individu?
Op de dag van de eerste menstruatie volgt er meestal een gesprek van de moeder/verzorger
met het kind. Bij het ene kind bestaat het gesprek uit een reeks van geboden en verboden en
bij het ander kind zijn het meer richtlijnen en instructies van hoe met de menstruatie en alles
daaromtrent om te gaan.
5a. (4) Is er in het bovenstaande sprake van het opleggen van sociale patronen aan het gedrag
en/ of van socialisatie als een inwijdingsproces? Motiveer
b. (3)
Socialisatie zonder sociale controle is veelal niet effectief. Leg deze theorie uit.
6a.(4) Volgens Durkheim vervult onderwijs een belangrijke functie in de samenleving.
Waarop legt hij de nadruk en waarom?
b.(5)
Verschilt de visie van Durkheim met de visie van het (hedendaagse) onderwijs. Leg dit
uit aan de hand van twee argumenten.
7a.(4) Jongeren werden in de loop van de menselijke geschiedenis niet als aparte categorie of
groep gezien. Kunnen we jongeren in de huidige maatschappij als een aparte categorie
beschouwen? Werk twee argumenten uit.
b.(2)
Noem twee specifieke problemen waar de Surinaamse jongeren mee te kampen
hebben.
c.(4)
In Artikel 30 uit de Verklaring voor de Rechten van het Kind wordt het recht om de
eigen cultuur te beleven benadrukt. Waarom is eigen cultuurbeleving essentieel voor
een gemeenschap? Motiveer
8.(6)
Bespreek of Suriname in het jaar 2011 wel of geen plurale samenleving te noemen is
volgens de theorie van Rabuschka en Shepsle. Bespreek twee aspekten.
CIJFER = SCORE + 10 / 10
SUCCES
3