Actievoerders blokkeren waterweg naar goudvelden achter

MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING
UNIFORM EIND EXAMEN V.W.O
VAK
: SOCIOLOGIE
DATUM: 25 JUNI 2010
TIJD
: 07.45 – 09.45 u
Aantal opgaven: 7
Aantal pagina’s: 4
Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in de juiste volgorde aanwezig zijn.
Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant.
Actievoerders blokkeren waterweg naar goudvelden achter stuwmeer
Een groep dorpelingen van Lebi Doti in het Boven- stuwmeergebied heeft de
waterweg naar de goudvelden achter het stuwmeer geblokkeerd. De politie en de
districtscommissaris Verno Pryor van Brokopondo zijn hiervan op de
hoogte.Twee weken terug zijn twee basja’s van dit dorp naar de dc getogen met
5 de mededeling, dat zij een stop willen zetten aan illegale goudwinning die sinds
jaar en dag achter het stuwmeergebied plaatsvindt.
De actievoerders hebben van de districtscommissaris geëist dat er directe ontruiming
plaatsvindt.De burgervader heeft de actievoerders erop gewezen dat het blokkeren van
de vaargeul illegaal en strafbaar is. Door tactvol optreden van hem en de politie werd
de blokkade van de vaargeul opgeheven, maar daarna werd deze weer geblokkeerd.
10 De actie houdt in dat alle boten met vracht, waarvan het vermoeden bestaat dat deze
voor de goudwinning bestemd zijn, worden teruggezonden.
Het dorp Lebi Doti is een schiereiland in het Boven- Stuwmeergebied; andere
omliggende dorpen zijn Baku en Pisian. De goudvelden liggen een heel eind verder,
maar moeten via de vaargeul van deze dorpen worden bereikt. De protesterende
15 dorpelingen menen genoeg te hebben van de goudwinning. De baten komen hen niet
ten goede en het milieu om hen heen wordt steeds vervuild.De Sarakreek dient voor
hen als een levendig voorbeeld; de rivier wordt afgedamd enkel en alleen om aan
goudwinning te doen. Deze rivier dreigt nu helemaal op te gaan in het stuwmeer. Het
is volgens de dc algemeen bekenddat de plaatselijke gemeenschap ook een steentje
20 bijdraagt door de overeenkomsten te sluiten met derden en zelf op de goudvelden te
werken. Pryor merkt op daar de centrale overheid niet wordt gekend in deze
overeenkomsten tot dat er zich problemen voordoen. De verlangde ontruiming gaat
volgens Pryor niet zo gemakkelijk. Wel zegt hij samen met de politie en de overheid
na te zullen gaan wat er gedaan kan worden aan de situatie. Hij onderkent de
25 problemen in het gebied, maar zaken dienen goed afgewogen te worden, meent hij,
“het gaat om een heel groot gebied waar aan goudwinning wordt gedaan. Voorst is
niet iedereen illegaal , er zijn ook concessionarissen. Er dient een model te worden
uitgezocht waarbij het milieu niet wordt vernietigd, de mensen baat hebben bij de
economische activiteiten en er sprake is van danige bedrijvigheid voor ontwikkeling
30 en sociale rust”, meent Pryor. De dc bezoekt samen met de politie het gebied
1
Times of Suriname 23 maart 2010
A-Gedeelte
Vragen gerelateerd aan de tekst
1a.Noem twee ontwikkelingsniveaus die herkenbaar zijn in de tekst. Geef voor elk
niveau een tekstgedeelte aan.(4)
b.Is er in de tekst sprake van duurzame ontwikkeling. Motiveer aan de hand van twee
argumenten.(4)
c. Een van de taken van de interne structuren van een land is om burgers bekend te
maken en toegang te bieden tot het recht. Noem twee tekstgedeelten waaruit dat blijkt
d.Draagt de blokkade van de actievoerders bij tot ontwikkeling? Motiveer (4)
e. Is er in de tekst sprake van selfreliance? Motiveer (4)
f. Bespreek vanuit de tekst de relatie tussen goudwinning en globalisering? (4)
B- gedeelte
Andere vragen
Zelfredzaamheid vergroten
De Nederlandse ontwikkelingshulp moet zakelijker worden en er moet beter
gekeken worden naar maatregelen die arme landen economisch sterker
maken. Dat is de conclusie van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
De WRR pleit voor ontwikkelingshulp die echt helpt.“Het helpen van anderen is goed
maar ervoor zorgen dat die anderen zichzelf kunnen redden, is vele malen beter”. Hulp
moet dus gericht worden op het bevorderen van de zelfredzaamheid van arme landen.
(De Ware Tijd, 15 maart 2010)
2a. Bespreek waarom het belangrijk is dat hulpverlening aan de Derde Wereld
gekoppeld moet zijn aan zelfredzaamheid. (selfreliance) (4)
b. Voor het bereiken van zelfredzaamheid van de Derde Wereld moet nadruk
worden gelegd op economische ontwikkeling.
Ben je het eens met deze stelling? Motiveer! (4)
c.Welke factoren belemmeren de selfreliance van de Derde Wereld. Noem drie
factoren.(3)
3a. Steeds meer wordt duidelijk dat migratie uit de Derde Wereld de mogelijkheid van een ‘triple win’ in zich bergt: zowel de migrant zelf, het land van
herkomst als het land van bestemming kunnen er beter van worden.
Bespreek waarom het een ‘win’ is voor :
- de migrant.(2)
- het land van herkomst.(2)
- het land van bestemming.(2)
2
b. De trend in de ontwikkelingslanden is dat hoog opgeleide mensen wegtrekken
naar met name het Westen.
Hoe wordt dit verschijnsel ook wel genoemd? (1)
Bespreek twee gevolgen van dit verschijnsel voor het land van herkomst. (3)
c. Volgens het beleid ten aanzien van Vrije Personenverkeer in de Caraibische Gemeenschap kunnen Bekwame Burgers (Skilled Nationals) zich gemakkelijk in elk
land binnen Caricom vestigen en werken.
Noem 3 categorieën van mensen die gerekend worden tot de Bekwame
Burgers (Skilled Nationals). (3)
4. Rabuschka en Shepsle beschrijven verschillende getalsverhoudingen tussen politieke
partijen in de plurale samenlevingen.
a. Welke verhouding is het beste van toepassing op de verkiezingen van 25van mei 2010
jongstleden? Motiveer.(3)
b. Leg uit hoe de verhouding tussen politieke partijen, genoemd in 4a, kan leiden tot
democratische instabiliteit wanneer de regering is geformeerd? (4)
c. Van Amersfoort en van der Wusten wijzen de conclusie af dat etnische partijvorming
de belangrijkste oorzaak is van democratische instabiliteit. Bespreek twee
verklaringen die zij geven voor de instabiliteit van de Derde Wereld democratie (4)
5a. Geef middels twee argumenten aan of er een relatie bestaat tussen het nationalisme
en de democratie in een land. (4)
b Onze parlementaire democratie is geen democratie volgens de ideale
definitie, maar kan toch een democratie genoemd worden.
Verklaar deze stelling aan de hand van twee argumenten.(4)
6. Vroege taalstimulering
Sinds april 2009 is Stichting Projecten Christelijk Onderwijs Suriname in samenwerking
met Stichting Prokino uit Nederland begonnen met een taalontwikkelingsprojekt met
dyumu en omgeving als pilotgebied. Dit project betreft vroege taalstimulering. Het doel
van het project is om kinderen in de leeftijd van 0-8 jaar in contact te brengen met de
schooltaal en taalgevoeliger te maken. Kinderen leren ook van huis uit de Nederlandse
taal te bezigen. Door middel van workshops leren ouders Nederlandse woorden die ze
thuis in gesprek met de kinderen moeten gebruiken.
Bewerkt uit De ware tijd 27 maart 2010
a. Bespreek aan de hand van drie argumenten de relevantie van taal voor het
socialisatieproces? (3)
b. Bespreek hoe zowel de significante anderen als de gegeneraliseerde anderen een rol
spelen in dit project?(4)
c. Is er bij dit taalstimuleringsprojekt sprake van cultuurverrijking of cultuurverarming?
Motiveer. (3)
3
7. De stichting Suwama ( Suriname Waste management) verstrekt tonnen , zakken en
creëert andere faciliteiten om petflessen te verzamelen. De stichting gaat naar scholen
om voorlichting te geven over recycling.
a. Bespreek hoe de significante anderen kinderen bewust kunnen maken van de
voordelen van een schoon milieu. Bespreek twee manieren. (4)
b. Noem twee onderwijs doelstellingen die herkenbaar zijn in de tekst?(2)
c. De Amerikaanse socioloog Robert Merton maakt het onderscheid tussen manifeste en
latente functie van sociale processen . Bespreek de latente en de
manifeste functie van de stichting Suwama? (4)
d. Welke vorm van socialisatie is herkenbaar in het tekstgedeelte over stichting Suwama?
Motiveer(3)
Cijfer= Score +10/10
4