MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING UNIFORM HER- / INHAALEXAMEN VWO 2013 VAK DATUM TIJD : SOCIOLOGIE : VRIJDAG 26 JULI 2013 : 10.45 – 12.45 UUR Aantal opgaven bij dit vak Aantal pagina’s : 5 : 3 Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in de goede volgorde aanwezig zijn. Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Kampong Baroe wil meer zeggenschap over ressort. Op de hoorzitting van Kampong Baroe in het district Saramacca vrijdag, hebben de plaatselijke bewoners duidelijk kenbaar gemaakt dat zij meer betrokken willen worden bij besluiten. Zij geven aan dat door meer betrokkenheid zij ook beter hun bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van het ressort en daarmee ook het district. 5 10 15 20 Bewoners hebben graag dat er meer aandacht wordt besteed aan sport, zodat jongeren zich op een gezonde manier bezig kunnen houden. Hierdoor zullen minder jeugdigen hangen bij de winkels en op de hoeken van de straten . Daarnaast willen de bewoners een afdeling van sportzaken in Saramacca. Deze afdeling zou het sportgebeuren beter kunnen coördineren. Andere zaken die aangehaald zijn door de bewoners van Kampong Baroe zijn: een toilettengroep voor de openbare begraafplaats Kampong Baroe, een verpleeghuis voor seniorenburgers, straatverlichting aan de Mahostraat en de Saramaccaweg omgeving Uitkijkbrug, aanschaf van een machinepark voor het district en vuilophaaldienst. De Districtcommissaris van Saramacca, Aroenkoemar Ramdhani, vindt het prettig dat de bevolking om meer betrokkenheid vraagt. Hij deelde mee alles in het werk te zullen stellen om de problemen op te lossen, maar rekent ook op alle steun en participatie van de bevolking en bevoegde instanties. Hij benadrukte dat niet alles door de overheid alleen gerealiseerd kan worden. De medewerking en ondersteuning van de bevolking is onmisbaar. In het concept ressortplan 2014 staan een gemeenschapshuis voor het dorp Grankreek, nutsvoorzieningen voor de dorpen Tottikamp en Maho, een ontsluitingsweg van inheems dorp Maho naar marrondorp Maho, onderhoud van ontwateringwerken in het ressort, vernieuwen en herstellen van verschillende sluizen. Starnieuws, 25 februari 2013 Pagina 1 van 3 A gedeelte Tekst gerelateerde vragen. 1a.(4) Van welk(e) ontwikkelingsniveau (s) is (zijn) er sprake in de tekst? Motiveer. b.(4) Is er in de tekst sprake van plaatselijke actie? Motiveer. c.(5) Is er bij de situatie die is besproken in de tekst sprake van decentralisatie? Beargumenteer aan de hand van twee situaties uit de tekst. d.(4) Noem twee kenmerken van de bevrijde samenleving die duidelijk terug te vinden zijn in de tekst en geef aan waar in de tekst de kenmerken te vinden zijn. e(4) Zie regel 14 – 16, “Hij deelde mee alles in het werk……………bevoegde instanties. Noem twee bevoegde instanties die een bijdrage moeten leveren bij het oplossen van de problemen die door de bewoners zijn aangehaald in de tweede alinea en geef aan op welke manier ze een bijdrage kunnen leveren. 2a.(2) De bewoners schenken veel aandacht aan de problemen van de jongeren te Kampong Baroe. Wat is het doel van jongerentijd? b.(4) Kampong Baroe heeft net als andere gebieden in Suriname ook te kampen met het probleem van hangjongeren. Met welk kenmerk van jongerentijd kan dit probleem het best in verband worden gebracht? Leg dit uit. c. (4) Waarom wordt sport genoemd als oplossing voor het probleem van hangjongeren? d. (6) Bespreek twee manieren hoe jongeren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van hun directe omgeving. e.(2) Noem twee niet gouvernementele organisaties die zich bezighouden met jongeren. 3. De minister van Natuurlijke Hulpbronnen praat in het kader van de ontwikkeling van Suriname over duurzame – en niet duurzame sectoren in ons land. a.(4) Noem twee duurzame sectoren en ook twee niet duurzame sectoren in Suriname. b.(3) Noem drie factoren op grond waarvan we een onderverdeling kunnen maken in duurzame - en niet duurzame sectoren. c(5) Bespreek middels een voorbeeld de centrale rol van cultuur in de economische ontwikkeling. d.(6) Op welke wijze kan het toegankelijk maken van het recht ontwikkeling bevorderen? Bespreek twee manieren. Pagina 2 van 3 B gedeelte 4. ``Het gebruik van de moedertaal in het onderwijs `. Het gaat erom dat het kind vanuit de eigen taal en cultuur kennis kan opnemen van wat er daarbuiten aan kennis en vaardigheden is. Ook leren de kinderen de taal van elkaar. Het is niet de vervanger van het Nederlandstalig onderwijs. a.(4) Geef aan waar er in het bovenstaande sprake is van enculturatie en waar van acculturatie? b.(4) Beargumenteer als er bij hetgeen in de tekst is aangegeven sprake is van cultuurverrijking of cultuurverarming? c.(3) Welk doel van onderwijs komt het meest tot uiting in de tekst? d.(3) Op welke manier kan taal natievorming bevorderen? Bespreek twee manieren. e.(4) Bespreek het verband tussen socialisatie en de identiteit. 5a.(4) Nationalisme is een uiting van etnocentrisme. Ben je eens met deze stelling? Motiveer. b. (4) Wat is de relatie tussen enculturatie en het functioneren van een democratisch bestel volgens de theorie van Rabushka en Shepsle. c. (4) Suriname is een plurale samenleving. Ben je eens met deze stelling? Motiveer. d.(3) Noem drie belangrijke aspecten van de minimumdefinitie van democratie. CIJFER = score + 10 / 10 SUCCES! Pagina 3 van 3