MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING EXAMENBUREAU CORRECTIEMODEL HER-/INHAALEXAMEN VWO 2011 VAK DATUM TIJD : SOCIOLOGIE : DONDERDAG 28 JULI 2011 : 10.45 – 12.45 UUR Aantal opgaven bij dit vak Aantal pagina’s : 8 : 4 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------A - gedeelte 1a.(5) Welke type samenleving komt het best tot uiting in de tekst? Motiveer aan de hand van twee kenmerken en geef duidelijk aan uit welk gedeelte van de tekst het desbetreffende argument blijkt. Zowel bevrijde als overheerste samenleving komen tot uiting. let er dus op dat de tekstgedeelten daadwerkelijk de genoemde kenmerken van de type samenleving omvatten. b.(6) Bespreek aan de hand van twee argumenten of er sprake is van meer dan formele democratie in de tekst. Ja. - De inheemsen hebben een vereniging die op komt voor de belangen en - dat de minister Hok voorstander is van overleg om tot een aanvaardbare deal te komen. Er is dus inspraak van het volk. c.(4) Door middel van plaatselijke actie krijgen gebieden een zekere mate van zeggenschap en controle over hun woon – en leefmilieu. Leg uit of dit ook het geval is in de bovenstaande tekst. Ja. De plaatselijke actie is het been stijf houden om zo erkenning te krijgen van de grondenrechten. d. (4) Bespreek hoe de theorie van het vierde ontwikkelingsgebied van toepassing is op bovenstaande tekst? Er is sprake van nrd – zd dialoog waarbij de minister en de vertegenwoordigers van de inheemsen In Suriname (zuidland) in overleg zijn met Alcoa als vertegenwoordiger van de industriële landen in dit geval VS. 2a. (4) Niet gouvernementele organisaties leveren een belangrijke bijdrage aan plaatselijke acties. Beredeneer aan de hand van twee argumenten of dit ook tot uiting komt in de tekst. 1 Ja in de organisatie van de VIDS die de – bevolking bewust maken van hun grondenrechten – en ze onderhandelen om deze te realiseren. b. (4) Bespreek twee taken van niet gouvernementele organisatie’s. voorlichten/ trainen / begeleiden/ onderzoek etc. let op de motivatie 3a.(4) In het huidig ontwikkelingsdenken wordt onder andere directe participatie van de bevolking centraal gesteld. Hoe komt dit tot uiting in de tekst. Nee, omdat de mensen niet zelf participeren in de onderhandelingen Ja, omdat er een vertegenwoordiging is van de inheemsen in de vorm van de VIDS die de onderhandelingen doet. b.(4) Inheemsen blokkeren toekomst Suralco” leg de titel uit. Ben je het eens hiermee. Doordat de inheemsen niet akkoord gaan met de deal zoals het nu is, zorgen ze voor stagnatie van activiteiten van het bedrijf. Eens – omdat de maatschappij afhankelijk is van de bauxietreserves van dat gebied voor het voortbestaan tot 2020 Oneens- Suralco is een multinational met verschillende mogelijkheden en niet de weigering van een kleine groep kan de toekomst van het bedrijf in gevaar brengen c.(6) Bespreek twee positieve effecten van de in de tekst besproken bauxietactiviteiten voor de Surinaamse samenleving. Werkverschaffing. Meer inkomsten van de staat etc. let op de maatschappelijke relevantie van het antwoord. B- gedeelte 4a.(4) Bespreek de manifeste en de latente functie van het gezin. Manifeste functie – socialiseren, opvoeden, koesteren, verzorgen van het kind, zodat het kind juist geplaatst wordt in de positie en rollen als individu. Latente functie- het gezin zorgt ervoor dat de geleerde waarden en normen, daadwerkelijk worden toegepast, zodat het individu goed wordt opgevangen. Het individu moet de rollen zelf erkennen en aanvaarden. b. (6) Noem een voorbeeld van een technologische ontwikkeling en ook een voorbeeld van een sociaal – maatschappelijke ontwikkeling en leg uit hoe elk voorbeeld zorgt voor een grote druk op het Surinaams gezin. Technologische ontwikkeling 2 Internet gebruik/ de verschillende games zoals playstation, x-box, psp, nintendo etc/mobieltjes . De kinderen zijn uren bezig met deze zaken en hebben weinig tijd voor communicatie en kontakten in het gezin. Er is weinig controle en is de kans op verkeerde beïnvloeding groter Sociaal-maatschappelijk. Ouders met meerdere banen en tot laat werken. Ook hier weinig kontakt en controle en de kinderen moeten zichzelf opvoeden. Ook een ouder gezinnen. Waar de vader of moederfiguur ontbreekt heeft dat invloed op de socialisatie in het gezin. c.(3) Taal is van essentieel belang voor de ontwikkeling van het kind en van het individu in het algemeen. Leg deze stelling uit aan de hand van drie argumenten. Taal leert het kind abstract denken. Taal leert het kind de waarden en normen vasthouden (sociaal erkende zingeving) Taal geeft het kind de mogelijkheid tot reflectie. d. (4) Het ” ik” en het “mij” vertegenwoordigen verschillende aspecten van wie of wat we zijn. Welk deel van het individu wordt vertegenwoordigt door het “mij” en op welke manier heeft het “mij” invloed op het individu? Het gesocialiseerde deel. Dat deel dat door de maatschappij gevormd is. Het mij zorgt ervoor dat jij je gedraagt zoals de samenleving dat verwacht. 5a. (4) Is er in het bovenstaande sprake van het opleggen van sociale patronen aan het gedrag en/ of van socialisatie als een inwijdingsproces? Motiveer Beiden komen voor.- Opleggen van sociale patronen omdat het kind bij de verboden en geboden geen keus heeft. – inwijdingsproces omdat het kind meer richtlijnen en instructies krijgt van hoe met de richtlijnen om te gaan. Het kind heeft dan de ruimte om het gedrag naar eigen zien aan te passen. Het is dus een kennis maken met. b. (3) Socialisatie zonder sociale controle is veelal niet effectief. Leg dit uit. Als we niet gesocialiseerd zijn kennen we de regels (waarden en normen) niet om de controle uit te oefenen. Om de socialisatie goed te laten verlopen is sociale controle vereist. 6a.(4) Volgens Durkheim vervult onderwijs een belangrijke functie in de samenleving. Waarop legt hij de nadruk en waarom? Op de moraal, omdat de samenleving functioneert op basis van de waarden en normen. Heb je die niet dan kan je niet functioneren in de maatschappij. b.(5) Verschilt de visie van Durkheim met de visie van het (hedendaagse) onderwijs. Leg dit uit aan de hand van twee argumenten. 3 Ja. Durkheim benadrukt moraal, terwijl het huidige onderwijssysteem meer nadruk legt op kennis en kundigheden. Moraal staat op de tweede plaats in de vorm van karaktervorming en geestverruiming. – onderwijs stimuleert ook het individualisme. Je moet zoveel mogelijk presteren als individu. 7a.(4) Jongeren werden in de loop van de menselijke geschiedenis niet als aparte categorie of groep gezien. Kunnen we jongeren in de huidige maatschappij als een aparte categorie beschouwen? Werk twee argumenten uit. Ja. Er zijn wetten en regels die aangeven dat er een jongerentijd bestaat. Ze hebben hun eigen esthetische kenmerken, hun eigen waarden en normen b.(2) Noem twee problemen waar de Surinaamse jongeren mee te kampen hebben. Tienerzwangerschap/ Hangjongeren/ drugs/ dropouts etc. c.(4) In Artikel 30 uit de Verklaring voor de Rechten van het Kind wordt het recht om de eigen cultuur te beleven benadrukt. Waarom is eigen cultuurbeleving essentieel voor een gemeenschap? Motiveer Door de cultuur te beleven houdt het de cultuur in stand (cultuurbehoud). Het zorgt voor het ontwikkelen en in stand houden van de sociale identiteit van een samenleving. 8.(6) Bespreek of Suriname in het jaar 2011 wel of geen plurale samenleving te noemen is volgens de theorie van Rabuschka en Shepsle. Bespreek twee aspecten. Ja- nog steeds “etnische partijen”. Nee – niet alleen “etnische politiekvoering”. Let op de motivatie. CIJFER = SCORE + 10 / 10 SUCCES 4