Toepassing van de noodstop ????????? Door René Schoenmakers TES Industrial Systems B.V. Vroeger TES Industrial Systems B.V. Machinerichtlijn Noodstop moet: voorzien zijn op elke machine (minstens één). Uitgezonderd: geen gevaar afwendt. handgedragen of handgeleide machines. duidelijk herkenbaar zijn. risicoreducerend zijn. onder alle omstandigheden werken, onafhankelijke bedrijfsmode en/of actieve bedieningsplaats. veiligheidsbeweging een (mogelijk) in gang zetten. blokkering bezitten. TES Industrial Systems B.V. Normen: Nood….. NEN-EN 418 Noodstop(functie): Om gevaar af te wenden, schades te beperken. Uit de NEN-EN-IEC 60204-1: Noodstop: Bediening in noodgevallen bedoeld om een gevaarlijk geworden proces of beweging te stoppen. ALTIJD gedwongen contacten. Nooduitschakeling: Bediening in noodgevallen bedoeld om de voeding van elektrische energie te onderbreken waar sprake is van elektrisch gevaar of een ander risico van elektrische oorsprong TES Industrial Systems B.V. Categorieën Uit NEN-EN 418 Noodstop van categorieën 0 : = ongecontroleerde stop OF door onmiddellijke onderbreking van de energietoevoer OF door mechanische scheiding. Noodstop van categorie 1: = gecontroleerde stop Eerst stoppen en dan energietoevoer onderbreken. Uit NEN-EN-IEC 60204-1 Categorieën van stopfuncties Categorie 0: = ongecontroleerde stop Categorie 1: = gecontroleerde stop Categorie 2: = bestuurde stop, voeding blijft aanwezig. TES Industrial Systems B.V. Eisen noodstop Uit NEN-EN-IEC 60204-1 Ongeacht de bedrijfsfunctie heeft een noodstop altijd voorrang. Voedingen Reset mag niet opnieuw inschakelen. Stopzetting Cat. van aandrijvingen zo snel mogelijk onderbreken. door óf categorie 0 óf 1. 0 alleen met elektromechanische onderdelen, niet afhankelijk van elektronische logica of overdracht via communicatienetwerken. Cat. 1 uiteindelijk afschakelen met elektromechanische onderdelen. TES Industrial Systems B.V. Eisen nooduitschakeling Uit NEN-EN-IEC 60204-1 Moet aanwezig zijn waar bescherming tegen aanraking wordt verkregen door het plaatsen buiten handbereik of dmv hindernissen. Moet aanwezig zijn waar de kans op gevaren of schade tgv elektriciteit aanwezig is. Moet inkomende voeding onderbreken Stopzetting door cat. 0. TES Industrial Systems B.V. Implementatie noodstopvoorziening Uit NEN-EN 418 Noodstop mag niet gebruikt worden als alternatief voor afdoende veiligheidsmaatregelen en als alternatief voor automatische beveiligingen. Wel als ondersteunende veiligheidsvoorziening. DUS eerst de machine onderwerpen aan een risico-analyse Risico’s uitsluiten door ontwerpwijzigingen Risico beperken door beveiligen Risico’s beperken door informatie aan gebruikers TES Industrial Systems B.V. Risicograaf Risico = kans x effect. B1 2 3 4 S1 P1 Ernst van de verwondingen: S1: licht, herstelbaar S2: zwaar, onomkeerbaar letsel tot en met dodelijke afloop S2 F1 F2 P2 P1 P2 Frequentie en/of tijdsduur in gevaarlijke zone F1: zelden tot vaak F2: frequent tot continue Mogelijkheid om gevaar te voorkomen P1: Mogelijk onder bepaalde omstandigheden P2: Nauwelijks mogelijk TES Industrial Systems B.V. + Aantal noodstopdrukkers bepalen Inhoud systeemcategorieën Categorie Vereisten aan het besturingssysteem B Besturingscontrole volgens basisspecificaties. 1 Idem eisen B doch, gebruik van goedgekeurde componenten en principes. 2 Idem eisen B en 1. De veiligheidsfuncties worden met een zekere interval gecontroleerd (frequentie te bepalen gezien de applicatie) Idem eisen B en 1. Een enkele fout mag niet tot het verlies van de veiligheidsfunctie leiden. Deze fout dient gedetecteerd indien redelijkerwijs mogelijk Idem eisen B en 1. Een enkele fout mag niet tot het verlies van de veiligheidsfunctie leiden. Deze fout moet worden opgespoord voordat of wanneer de veiligheidsfunctie opnieuw wordt aangesproken. Opstapeling van fouten levert geen verlies veiligheidsfunctie. 3 4 TES Industrial Systems B.V. Systeemgedrag Mogelijk verlies van de veiligheidsfunctie Betrouwbaarder maar verlies van veiligheidsfunctie mogelijk. Fout gedetecteerd bij elke test Veiligheidsfunctie gegarandeerd tenzij opstapeling van fouten De veiligheidsfunctie is altijd gegarandeerd opstapeling van fouten is niet mogelijk Principe Overwegend gekenmerkt door de kwaliteit van de componenten Overwegend gekenmerkt door de structuur van de besturing Categorie B, 1 Kortsluiting Fout noodstop is niet bewaakt. in schakelcircuit (verkleven van K1) wordt niet herkent. Sluiting Toe met aarde wordt bewaakt. te passen mits gebruik wordt gemaakt van goedgekeurde componenten. Principe is een getest en algemeen in gebruik. TES Industrial Systems B.V. Categorie B, 1 Kortsluiting Fout noodstop is niet bewaakt. in schakelcircuit (verkleven van K1) wordt niet herkent. Sluiting Toe met aarde wordt bewaakt. te passen mits gebruik wordt gemaakt van goedgekeurde componenten. Principe is een getest en algemeen in gebruik enkel voor categorie B en/of 1. Verdubbeling van het circuit geeft verdubbeling van mogelijke fouten. TES Industrial Systems B.V. Categorie ?? (B, 1) Idem Er vorige pagina. is sprake van redundantie, doch het falen (verkleven) van K1 en K2 wordt niet gedetecteerd. Moet er een categorie aan worden gehangen; niet meer dan B of 1. TES Industrial Systems B.V. Categorie 2 Kortsluiting noodstop is niet bewaakt. Fout in schakelcircuit (verkleven) wordt herkent. Sluiting met aarde wordt bewaakt. Toe te passen mits gebruik wordt gemaakt van goedgekeurde componenten. Er wordt cyclisch getest. TES Industrial Systems B.V. Categorie 3 Idem vorige pagina, echter: Kortsluiting noodstop is bewaakt. (enkelvoudig) Hoofdstroomrelais worden bewaakt. TES Industrial Systems B.V. Categorie 4 Idem vorige pagina, echter: Kortsluiting noodstop is bewaakt. Bij het bekabelen van de noodstopdrukkers rekening houden met: lengte ivm kortsluiting (ook capaciteit, in- uitschakelen zou van belang kunnen zijn.) TES Industrial Systems B.V. De TES-toepassing TES Industrial Systems B.V. De TES-toepassing TES Industrial Systems B.V. De TES-toepassing TES Industrial Systems B.V. Andere noodstopvoorziening Uit NEN-EN 60204-1 Elke beweging die kan leiden tot gevaarlijke situaties moet worden bewaakt. Grenswaardenschakelaars. Bv. Einde baan, hoogste/laagste stand. Detectie van overschrijding van toelaatbare toerentallen. Bv. Soll- / istwert bewaking Detectie van mechanische overbelasting. Bv. mechanisce of electronische overlastbeveiling Anti-botssystemen. TES Industrial Systems B.V. Noodstop door bewakingen TES Industrial Systems B.V. Toepassing van de noodstop Ja ,+++++ TES Industrial Systems B.V.