De Waterlandstichting kan filosofiedocenten inspireren

Nieuwsbrief
van de
Vakcommunity Filosofie
1 mei MMXI
Inhoud




Redactioneel
De Waterlandstichting kan filosofiedocenten inspireren met Waterstof
De Boeddhistische Omroep Stichting brengt een DVD uit
De centrale examens filosofie komen eraan
Redactioneel
Geachte leden van de vakcommunity filosofie,
De afgelopen Maand van de Filosofie heeft opgeleverd dat Nederland voortaan beschikt over een
Denker des Vaderlands, in de persoon van Hans Achterhuis. Hans Achterhuis is niet alleen bekend
van het examenkatern Utopie, dat onze havo-examenkandidaten de afgelopen jaren hebben moeten
bestuderen, maar ook van zijn boek De Utopie van de Vrije Markt. In dit laatste boek keert Achterhuis
zich tegen de vanzelfsprekendheid van het kapitalistische vrije-marktdenken.
Eén van de booswichten die Achterhuis aan de schandpaal nagelt is Ayn Rand (1905-1982). Deze
Amerikaans-joodse filosofe beschouwt egoïsme als een deugd, verdedigt dat men moet kiezen voor
zijn rationele eigenbelang en doet altruïsme af als een doodzonde. Dat klinkt allemaal niet bij voorbaat
sympathiek, maar als iemand voor zo’n attitude argumenten geeft, dan verdient dat natuurlijk serieuze
overweging en wellicht ook serieuze kritiek.
Ayn Rand is echter in Nederland niet alleen mikpunt van kritiek. Er bestaat hier zelfs een hele
website die is gewijd aan haar gedachtegoed: http://www.ayn-rand.nl/.
Waar echter helaas nauwelijks nog aandacht voor bestaat, dat is haar boekje Philosophy: who needs
it, dat zij kort voor haar dood publiceerde. Anders dan de titel misschien zou doen vermoeden, is de
strekking niet dat filosofie een overbodige bezigheid is, maar geeft Ayn Rand een heuse apologie voor
ons vak: iedereen heeft filosofie nodig en hebben we niet te kiezen òf we een filosofie hebben, maar
welke filosofie we hebben. Zij verkiest daarbij een rationele, bewuste en praktische filosofie boven een
tegenstrijdige, onbepaalde en uiteindelijk dodelijke filosofie. Wat er ook mis moge wezen met haar
aanbidding van het kapitalisme als een panacee voor alle maatschappelijke kwalen, Ayn Rand
verdient waardering als een vurig verdediger van ons vak.
Walfred Haans
communitymanager
1
De Waterlandstichting kan filosofiedocenten
inspireren met Waterstof
In december 2004 werd de Waterlandstichting opgericht als een denktank die
antwoorden wil geven op de nieuwe uitdagingen van deze tijd. Voorzitter Irene
Voskamp liet zich door mij interviewen.
Wat is de Waterlandstichting voor een
organisatie?
Het is een club mensen met politiek
engagement die vanuit de sociale
wetenschappen iets willen melden over
politieke kwesties. De invalshoek is links en
vrijzinnig. Daarbij proberen wij ook filosofische
inzichten politiek relevant te maken. De
Waterlandstichting is een los-vaste organisatie.
Met een redactie van een man of acht geven
wij echter Waterstof uit en daarop hebben ruim
3.000 mensen zich geabonneerd. Wij hebben
niet veel geld nodig voor onze activiteiten.
Zit er tussen de leerling en de inhoud centraal
stellen niet een tegenstrijdigheid?
Het is juist een probleem van deze tijd dat men
daar een tegenstelling tussen ziet. Leerlingen
– zeker zij die filosofie volgen – hongeren naar
inhoud.
Heeft de Waterlandstichting ook iets te bieden
voor het voortgezet onderwijs?
Dan zou ik bijvoorbeeld denken aan het
feministisch debat, waarbij we ook aandacht
hebben besteed aan de vraag wat man-zijn
betekent. Daarnaast hebben we ons verdiept
in het concept rechtstaat. Onze stukken zijn
eigentijds en zeker geschikt om in de klas te
bespreken.
Wat voor activiteiten organiseert de
Waterstichting zoal?
We organiseren publieksdebatten en
dinersmet bekende Nederlanders. In principe
zijn deze activiteiten ook wel interessant voor
filosofiedocenten, maar voor hen is vooral een
abonnement op Waterstof de moeite waard,
wat ik wel een politiek-filosofisch e-zine zou
noemen.
Heeft U ook een bepaalde visie op de zin of
onzin van filosofie-onderwijs?
In het algemeen vinden we het van belang dat
er goed wordt nagedacht over vraagstukken
vanuit historische contexten. Op die manier
kan men prima het inzicht in hedendaagse
vraagstukken verdiepen.
Verdedigt de Waterlandstichting ook een
bepaalde visie op het voortgezet onderwijs?
We proberen telkens zoveel mogelijk
verschillende ideeën aan bod te laten komen.
We hebben over onderwijs ook een boekje
gepubliceerd. Ons inziens moeten de leerling
en de inhoud centraal staan.
Bestaan er bepaalde onderwerpen waarover U
jongeren binnen of buiten het schoolvak
filosofie graag aan het denken zou willen
zetten?
Volgens mij zijn alle onderwerpen die we
bespreken voor iedereen interessant.
Interviewer: Walfred Haans
De Boeddhistische Omroep Stichting brengt
een DVD uit
Docenten benaderen Boeddhistische Omroep regelmatig met de vraag om
lesmateriaal over boeddhisme. Om aan deze vraag tegemoet te komen, heeft men
nu de DVD ontwikkeld: Boeddhisme: Historie, Verdieping en Toepassing.
De DVD geeft een algemene inleiding in het
boeddhisme en is bedoeld als lesmateriaal
voor leerlingen uit de bovenbouw van het
havo/vwo. In twee delen van dertig minuten
worden de geschiedenis en de basisprincipes
van de boeddhistische levensfilosofie
behandeld. De DVD valt met de actiecode
onderwijsdvd kosteloos te bestellen op
http://www.asoka.nl/onderwijs.
2
De centrale examens filosofie komen eraan
Op donderdagochtend 19 mei leggen de vwo-examenkandidaten hun filosofieexamen af en op dinsdagochtend 24 mei komen de havisten aan de beurt.
Op 26 mei duurt de landelijke docentenbespreking van het vwo-examen voor het vak
filosofie ongeveer van 17.45 tot 19.45 uur en
deze vindt plaats in vergadercentrum
Vredenburg 19 tegenover het Muziekcentrum.
De bespreking van het havo-examen is
ongeveer van 20.00 tot 21.30 uur. Inloop is
mogelijk vanaf 17.30 uur. Deelname is gratis
voor leden van de VFVO, niet-leden betalen €
15,=. Inlichtingen kunt u krijgen via Dirk
Oosthoek.
3