Prostaatkanker

Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse
medische rubriek van het WZA. Deze maand staat de pagina
in het teken van de meest voorkomende kanker bij mannen:
prostaatkanker.
Bevolkingsonderzoek
Nederland kent een aantal bevolkingsonderzoeken, waarbij een
deel van de bevolking geregeld wordt opgeroepen om zich te laten
screenen op bijvoorbeeld baarmoederhalskanker (alle vrouwen
tussen 30 en 60 jaar) of borstkanker (alle vrouwen tussen 50 en 75
jaar). Er wordt momenteel veel gediscussieerd over de mogelijkheid
van een bevolkingsonderzoek naar prostaatkanker. Uit onderzoek
blijkt dat vroege ontdekking van prostaatkanker met behulp van
onder andere de PSA-test (zie kader diagnose) het aantal sterfgevallen vermoedelijk met twintig procent kan terugbrengen. Voor er
besloten wordt of een bevolkingsonderzoek kan worden gehouden, moet worden bepaald of de gezondheidswinst (minder sterfte
aan prostaatkanker) opweegt tegen de kosten en andere nadelen
die zo’n onderzoek met zich meebrengt.
Prostaatkanker
Klachten
Prostaatkanker geeft, vooral in het beginstadium, geen of weinig klachten. Soms wordt
de ziekte pas opgemerkt doordat uitzaaiingen op andere plekken in het lichaam
klachten veroorzaken. Zo kunnen
bijvoorbeeld rugklachten het
gevolg zijn van uitzaaiingen in
de wervels.
Bij sommige mannen wordt
prostaatkanker ontdekt
wanneer zij met plasklachten bij de huisarts
komen. Voorbeelden
van deze klachten zijn:
vaker moeten plassen,
overdag en ’s nachts;
moeite met plassen;
pijn en een branderig
gevoel bij het plassen;
nadruppelen en/of een
zwakker straal;
troebele of bloederige
urine.
Deze klachten hoeven niet te betekenen dat u prostaatkanker hebt.
Wel is het goed om een afspraak te
maken met de huisarts wanneer u
een of meerdere van deze klachten
hebt.
Niet alleen een oudemannenkwaal
Prostaatkanker is een van de meest voorkomende soorten kanker bij
mannen. In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 10.000 mannen
prostaatkanker vastgesteld. Ruim zeventig procent van hen is 65 jaar of
ouder.
kenhuizen uitgevoerd. Patiënten
van het WZA worden hiervoor naar
Utrecht, Leeuwarden of Deventer
verwezen.
Prostaatkanker ontwikkelt zich in
de cellen van de klierbuisjes van de
prostaat. Deze verandering treedt
met name op aan de rand van de
prostaat en is soms door een arts te
voelen als een verharding van de
prostaat. Meer centraal in de prostaat treedt meestal de goedaardige
vergroting van de prostaat op.
Het kan zijn dat een goedaardige
prostaatvergroting en prostaatkanker gelijktijdig voorkomen. Een
vergrote prostaat betekent niet
automatisch dat er ook sprake is
van prostaatkanker.
Meer informatie over prostaatkanker en de behandeling ervan vindt
u op www.kwfkankerbestrijding.nl.
Ontwikkeling
Een kwaadaardige prostaattumor
groeit vaak langzaam. Daarom
geeft prostaatkanker in het begin
meestal geen klachten. Soms ontwikkelt de kanker zich zo langzaam, dat hij niet tot symptomen
of uitzaaiingen leidt. Behandeling is in dat geval niet nodig. De
prostaatkanker moet in dit geval
wel nauwkeurig gecontroleerd
worden. Dit gebeurt meestal door
de uroloog. Wanneer een patiënt
wel behandeld moet worden, zal
in overleg met de uroloog worden
besloten wat hiervoor de beste
methode is. Als de kanker niet is
uitgezaaid naar de botten of de
lymfeklieren wordt in principe
gekozen voor een genezende
behandeling. Wanneer er wel
uitzaaiingen zijn, is genezen niet
meer mogelijk. De behandeling is
dan gericht op het remmen van
de ziekte en het voorkómen of
verminderen van klachten.
Behandeling
Er zijn drie mogelijkheden voor
een genezende behandeling: een
operatie, uitwendige radiotherapie en inwendige radiotherapie.
In het geval van een operatie
wordt de prostaat in zijn geheel
verwijderd. Bij uitwendige radiotherapie wordt de tumor meerdere
keren bestraald. Voor uitwendige
radiotherapie kunnen patiënten
van het WZA in het UMC Groningen terecht. Bij inwendige bestraling worden radioactieve zaadjes
ingebracht die plaatselijk de
kwaadaardige cellen doden. Deze
behandeling wordt niet in alle zie-
Diagnose
prostaatkanker
Prostaatkanker wordt vooral gezien als
een ziekte van oudere mannen. Maar de
ziekte wordt ook steeds vaker op jongere
leeftijd (vanaf ongeveer 40 tot 45 jaar) vastgesteld. Dit komt doordat steeds meer mannen
zich op jonge leeftijd laten onderzoeken op
prostaatkanker. De huisarts kan een PSA-test
afnemen. Die test meet in het bloed de hoeveelheid van het eiwit PSA, dat wordt aangemaakt
door cellen in de prostaat. Als de hoeveelheid
PSA in het bloed toeneemt, kán dat duiden op prostaatkanker.
In dat geval kan de huisarts de patiënt verwijzen naar een uroloog.
Die kan op geleide van echobeelden kleine stukjes weefsel uit de
prostaat verwijderen en door een patholoog laten onderzoeken op
kankercellen. Ook kan de uroloog een urineonderzoek laten uitvoeren in aansluiting op een lichte prostaatmassage. De urine wordt
vervolgens onderzocht op de aanwezigheid van bepaalde eiwitten
die een voorspelling kunnen geven voor de kans op prostaatkanker.
Volg het WZA!
facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen
•
•
•
•
•
Wat is de
prostaat?
De prostaat is een klier die
alleen mannen hebben en
zit onder de blaas. Door de
prostaat loopt de plasbuis. De
plasbuis vervoert urine vanuit
de blaas en zaadcellen vanuit
de balzak. In de prostaat wordt
zaadvloeistof gemaakt die bij
een orgasme aan de zaadcellen
worden toegevoegd. Een normale prostaat heeft ongeveer
de grootte van een kastanje.
Bij het ouder worden groeit de
prostaat mee. Vanaf een jaar of
vijftig kan een man zo’n grote
prostaat hebben, dat er klachten ontstaan. De twee meest
voorkomende afwijkingen van
de prostaat zijn goedaardige
prostaatvergroting en prostaatkanker.
Urologie in het WZA
De urologen van het WZA vormen
samen met de urologen van het Bethesda Ziekenhuis Hoogeveen één
maatschap. Er zijn drie urologen
aan deze maatschap verbonden.
Urologen houden zich bezig met
aandoeningen van de urinewegen
en de mannelijke geslachtsorganen. In het WZA en in ziekenhuis
Bethesda is ook een Physician
Assistent (PA) werkzaam. De PA is
een deskundige op het niveau juist
onder dat van een arts.
De urologen van het WZA werken
nauw samen met hun vakgenoten in Emmen en Hardenberg.
Door deze samenwerking kan het
voorkomen dat een patiënt door
de uroloog van het WZA wordt verwezen naar de uroloog in Emmen,
en andersom. In het WZA worden
bijvoorbeeld alle patiënten uit de
regio Drenthe met nierstenen behandeld, terwijl in Emmen patiënten met prostaatkanker worden
geopereerd. Deze samenwerking
biedt de patiënt de beste behandeling door ervaren specialisten.
Per januari 2013 wordt de maatschap versterkt met uroloog Sven
Nadorp. Hij werkt dit jaar in het
ziekenhuis in Emmen. Daar specialiseert hij zich in kijkoperaties, die
hij vanaf januari 2013 zal uitvoeren
in het WZA.
Wat kunt u zelf doen?
Over de oorzaken van prostaatkanker is (nog) niet veel
bekend. Er bestaan misverstanden over mogelijke oorzaken,
maar het is duidelijk dat prostaatkanker níét wordt veroorzaakt door masturbatie, sterilisatie en seksueel overdraagbare aandoeningen. Ook is prostaatkanker, net als andere
soorten kanker, níét besmettelijk. Een mediterraan dieet,
met voldoende verse groenten en fruit, vis en onverzadigde
vetten en een matige vleesconsumptie kan een goed effect
hebben in het voorkomen van kanker. Het dieet biedt echter
geen garantie. Wel kan gezond eten, voldoende bewegen,
niet roken en matig alcoholgebruik uw gezondheid in het
algemeen helpen en uw weerstand verbeteren.
youtube.com/WilhelminaZiekenhuis
twitter.com/WZA_Ziekenhuis