Tot op dit moment is het document niet in te zien

B&W.nr. 08.0121, d.d. 19 februari 2008
B&W-Aanbiedingsformulier
Onderwerp
Creatieve economie, Huis van Communicatie fase 1
BESLUITEN
Behoudens advies van de commissie
1. Kennis te nemen van het verzoek van Portaal Leiden d.d. 6 december 2007 om een
opstartsubsidie voor de ontwikkeling van het Huis van de Communicatie in Nieuwe Energie;
2. Vast te stellen bijgevoegde uitvoeringsnotitie ‘Creatieve economie’, d.d. 1 februari 2008
waarin de ontwikkelingen in het kader van de stimulering van de creatieve economie worden
weergegeven en een voorstel wordt gedaan voor een gemeentelijke bijdrage aan de
opstartkosten voor het Huis van de Communicatie, fase 1;
3. Vast te stellen de volgende subsidieverlening aan Portaal Leiden voor de ontwikkeling van het
concept Huis van de communicatie, fase 1:
a. opstartsubsidie voor de inrichting van de algemene ruimten ad € 50.000;
b. opstartsubsidie voor de huurderving in de opstartfase gemaximeerd op € 100.000
(2008) en € 75.000 (2009);
c. subsidie voor de opening van het Huis van de Communicatie in de Nieuwe Energie en
de lancering van Leiden als Communicatiestad ad € 10.000;
4. De subsidie genoemd onder 3a en 3b te dekken uit product 611.03 Startersbeleid;
5. De subsidie genoemd onder 3c te dekken uit product 310.02 Economische activiteiten
(regulier budget);
6. De bijgaande concept subsidiebeschikking, waarin de voorwaarden van de subsidie staan
vermeld, vast te stellen;
7. De bijgaande brief aan de Raad vast te stellen om de Raad te informeren en aan te bieden in
de raadscommissies de ontwikkelingen inzake creatieve economie te presenteren.
Samenvatting
De gemeente Leiden wil de creatieve sector versterken. Uit onderzoek is gebleken dat de
communicatiesector in Leiden hiervoor de meeste kansen biedt. Communicatieondernemers, Kamer
van Koophandel, Portaal, onderwijsinstellingen en de gemeente Leiden werken samen aan de
ontwikkeling van Leiden als communicatiestad, een stad met een sterke communicatieve sector waar
nieuwe innovatieve ideeën ontstaan en die zorgt voor stimulering van de economie.
Een concreet project in dit kader nadert zijn voltooiing; het Huis van de Communicatie in de Nieuwe
Energie. Het huis van de Communicatie is een bijzonder bedrijfsverzamelgebouw. Het moet een
centrum worden waar de communicatiesector elkaar kan ontmoeten en tegelijkertijd een plek waarin
de buitenwereld ziet wat er op het gebied van communicatie gebeurt in Leiden. Portaal ontwikkelt dit
bedrijfsverzamelgebouw voor eigen rekening en risico. De gemeente draagt bij aan de ontwikkeling
van het concept Huis van de Communicatie door Portaal een eenmalige opstartsubsidie te
verstrekken.
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden
De Raad van de gemeente Leiden
Datum 1 februari 2008
Ons kenmerk
Onderwerp Creatieve economie
Gemeente Leiden
Bezoekadres Stadhuis
Stadhuisplein 1
Postadres Postbus 9100
2300 PC Leiden
Telefoon 071-5165149
E-Mail [email protected]
Website www.leiden.nl/gemeente
Contactpersoon B. Voskamp-Korbee
Doorkiesnummer 71 15
Geachte dames en heren,
De gemeente Leiden wil de creatieve sector versterken. Uit onderzoek is gebleken dat de
communicatiesector in Leiden hiervoor de meeste kansen biedt. Communicatieondernemers,
Kamer van Koophandel, Portaal Leiden, onderwijsinstellingen en de gemeente Leiden werken
samen aan de ontwikkeling van Leiden als communicatiestad, een stad met een sterke
communicatieve sector waar nieuwe innovatieve ideeën ontstaan en die zorgt voor stimulering van
de economie.
Een concreet project nadert zijn voltooiing; het Huis van de Communicatie in de Nieuwe Energie.
Het huis van de Communicatie is een bijzonder bedrijfsverzamelgebouw. Het moet een centrum
worden waar de communicatiesector elkaar kan ontmoeten en tegelijkertijd een plek waarin de
buitenwereld ziet wat er op het gebied van communicatie gebeurt in Leiden. Portaal ontwikkelt dit
bedrijfsverzamelgebouw voor eigen rekening en risico. De gemeente draagt bij aan de ontwikkeling
van het concept Huis van de Communicatie door Portaal een eenmalige opstartsubsidie te
verstrekken.
Daarnaast wordt gewerkt aan de projecten oprichting Stichting Communicatiestad Leiden, het
verwerven van subsidies en Huis van de Communicatie, fase 2 in de meelfabriek.
Wij willen u en de Raadscommissie Werk en Financiën graag informeren over de kansen die de
creatieve economie biedt in Leiden, welke concrete stappen reeds zijn gemaakt bij de uitwerking
hiervan en welke ontwikkelingen in de toekomst zijn te verwachten. Daartoe sturen wij u bijgaand
de notitie creatieve economie. De portefeuillehouder Economie is bereid een presentatie over dit
onderwerp te verzorgen.
Hoogachtend,
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
de secretaris,
Bijlage:
de burgemeester,
uitvoeringsnotitie ‘Creatieve economie’, d.d. 1 februari 2008
Uitvoeringsnotitie Creatieve economie
d.d. 1 februari 2008
Inleiding
Waarom aandacht voor de creatieve economie? Allereerst omdat er een positief verband bestaat
tussen de aanwezigheid van een creatieve klasse en de groei van de werkgelegenheid. Daarnaast
kan een groeiend aandeel creatieve economie bijdragen aan het onderscheidend vermogen van
Leiden en biedt zij kansen voor diversificatie van de economische structuur van de stad. Leiden heeft
als ‘Stad van ontdekkingen’ ook een kansrijke creatieve klasse/sector. Binnen deze sector bestaan op
dit moment ook verschillende kansrijke economische initiatieven: ontstaan in de sector zelf en
gedragen door verschillende partijen in de stad.
De vraag is thans aan de orde op welke wijze de gemeente verdere groei van deze kansrijke
initiatieven kan faciliteren daarmee nieuwe fundamenten kan laten ontstaan voor een groeiende
creatieve economie in de stad. Voor de gemeente zijn daartoe een tweetal doelstellingen te
formuleren:
1. meer werkgelegenheid voor de creatieve klasse;
2. huisvesten van (startende)creatieve bedrijvigheid.
In Programmabegroting, programma Economie & Toerisme is hiertoe budget toebedeeld van €
150.000 per jaar (structureel tot en met 2017 op basis van ruimte voor nieuw beleid).
In deze notitie worden vragen beantwoord als wat is creatieve economie, is het iets voor Leiden en
wat is er op dit gebied de afgelopen jaren reeds ontwikkeld. Tevens wordt aandacht geschonken aan
een concreet project dat binnen afzienbare tijd van start gaat, Huis van de Communicatie fase 1 en de
doelstellingen van het beleid en de rol van de gemeente Leiden. Als laatste wordt aandacht
geschonken aan de ontwikkelingen van de creatieve economie binnen Leiden in 2008.
Creatieve economie
In Leiden wordt niet alleen veel ontdekt op de universiteit en in de laboratoria, maar er valt ook veel te
ontdekken. Naast het succes van de groeiende biomedische sector in de Leeuwenhoek is een verdere
diversificatie van de economie wenselijk. Zou creatieve bedrijvigheid daaraan kunnen bijdragen en op
welke terreinen dan?
De creatieve klasse bestaat uit mensen die creatief zijn en innovatieve ideeën hebben. Mensen die
door denken een meer dan gemiddelde bijdrage leveren aan de economie. Een gangbare definitie van
de creatieve klasse in Nederland omvat de kunsten, media, entertainment en creatieve zakelijke
dienstverlening. De creatieve klasse omvat dus meer dan alleen kunstzinnige bedrijfstakken. De
creatieve klasse is vaak hoog opgeleid maar uit onderzoek blijkt dat de creatieve klasse een betere
verklaring biedt voor werkgelegenheidsgroei dan het aandeel hoger opgeleiden.
De creatieve klasse woont het liefst in steden met een historisch karakter en een groot en gevarieerd
cultureel aanbod. Waar de creatieve klasse woont vestigen zich innovatieve en creatieve bedrijven en
worden nieuwe bedrijven gestart. Ook in Leiden is onderzoek verricht naar de mogelijkheden van
stimulering van de creatieve economie. Immers, wat is er mooier dan een creatief imago voor de stad
die zich afficheert als ‘Stad van ontdekkingen’, waarbij cultuur en kennis het leidmotief vormen?
Ontwikkelingen tot en met 2007
Talent maakt Leiden creatief
In 2005 zijn de gemeente Leiden en Kamer van Koophandel gestart met het project ‘Talent maakt
Leiden creatief’. Dit project is onder begeleiding van de Stad bv en Stad en Mens is uitgevoerd. Doel
van het project vormde het nader in kaart brengen van de creatieve klasse in Leiden, met de creatieve
mensen zelf in gesprek komen en nagaan of deze in interactie met andere sectoren uit bedrijfsleven,
cultuur en wetenschap een bijdrage zou kunnen leveren aan versterking van het innovatief vermogen.
Voornaamste uitkomsten van het project:
1. Leiden heeft op het eerste gezicht een gunstige uitgangspositie. In de stad woont veel creatief
talent. Met een aandeel ‘creatieve klasse’ van 31,8 % in de beroepsbevolking is Leiden de
tweede stad van Nederland na Utrecht (Atlas voor gemeenten 2004). De grootste groeiers in
Leiden zijn de sectoren ‘high tech’ en ‘onderzoek’.
2. Er is een vraag naar werkruimte voor creatieve bedrijven, maar de ruimte is er niet, zeker niet
in de binnenstad.
3. Communicatie is de sterkste creatieve sector met 550 bedrijven die in Leiden zijn gevestigd
en 1.000 in de Leidse regio. De complete communicatieketen is in Leiden aanwezig en de
communicatiebedrijven hebben de hele randstad als markt. Voorbeelden van bedrijven binnen
de communicatie sector: communicatiebureaus, fotografen, vormgevers, boekwinkels,
onderzoeksbedrijven, uitgeverijen, communicatie-, vertaal- en reclamebureaus.
4. Het Huis van de Communicatie (zie hierna voor uitleg) is de meest uitgesproken kans die zich
voordoet.
5. Andere kansrijke thema’s zijn Leiden Wireless Lab en de verbinding tussen cultuur en
wetenschap.
6. Het vierde thema is de huisvesting van bedrijven. Vestiging van een huis van Communicatie in
de Meelfabriek, een bedrijfsverzamelgebouw op het Nuon-terrein en een productieplaats voor
atelierfuncties zijn mogelijkheden die kansrijk worden geacht.
Vanuit het project ‘Talent maakt Leiden creatief’ is ervoor gekozen om in te zetten op de
communicatiesector als het meest kansrijke van de 4 geselecteerde thema’s. Reden om op dit cluster
in te zetten is niet alleen de gunstige uitgangspositie (omvang, groeipotenties en het draagvlak onder
marktpartijen) van het cluster zelf, maar het biedt ook mogelijkheden om de overige thema’s uit ‘Talent
maakt Leiden creatief’ een impuls te geven. Het is een goede kapstok voor de verbinding van
creatieve ondernemers met Leiden Congresstad en Wireless Leiden, maar ook Citymarketing,
wetenschap en cultuur. Deze verbindingen keren daarmee nadrukkelijk terug in de marktstrategie van
Leiden: samenwerking, versterking en ‘slimme verbindingen’ en sterke netwerken creëren.
Kiezen voor communicatie betreft nadrukkelijk wel een actuele selectie. De keuze van dit prioritaire
cluster is dynamisch en afhankelijk van de ontwikkeling van de economie. Belangrijk is te beseffen dat
met deze benadering een belangrijk deel van de creatieve economie op dit moment niet onze
specifieke aandacht krijgt, zoals de cultuur(kunst) of ontwerpsector. Dat betekent niet dat we bedrijven
uit deze sector niet in Leiden verwelkomen, we zetten er alleen niet onze actieve marketinginspanning
op.
Huis van Communicatie
De communicatiebedrijven zijn versnipperd door heel Leiden gevestigd. Dat maakt dat de sector voor
de buitenwereld nog geen krachtig gezicht heeft. In de serie gesprekken over de creatieve industrie in
Leiden kwam dan ook al snel de behoefte naar voren om één of twee gebouwen of gebieden te
ontwikkelen waarin de diverse communicatiebedrijven en onderwijsinstellingen een plek kunnen
krijgen en elkaar kunnen ontmoeten. Verschillende partijen uit de sector, zoals vertegenwoordigers
van de Communicatie Kring Rijnland en mensen van de Universiteit Leiden ( faculteiten Letteren en
Kunsten), Hogeschool Leiden en ROC Leiden, woningcorporatie Portaal Leiden, V.o.f. Meelhattan en
SLS Wonen raakten geïnspireerd door deze uitkomst. Dit heeft ertoe geleid dat het concept van het
Huis van de Communicatie werd uitgewerkt om de ambities van deze sector in Leiden zichtbaar te
maken en nationaal en internationaal op de kaart te zetten.
Jeroen Maters, directeur bij Maters & Hermsen Journalistiek, heeft dit concept ontwikkeld en talloze
keren gepresenteerd en in de openbaarheid gebracht. Hij heeft daarbij zijn netwerk gemobiliseerd en
zelfs al met enkele potentiële marktpartijen die een rol kunnen spelen in het realiseren van het
concept om tafel gezeten.
De gedachte van het Huis van de Communicatie is een inspirerende plek te vormen voor de
communicatiesector in Leiden. Het omvat wonen, werken, leren en recreëren, zodat het een plek
wordt waar verschillende onderdelen van het dagelijks leven geïntegreerd worden en waar men 24
uur per dag terecht kan. Een fysieke plek met diensten en faciliteiten specifiek voor de
communicatiesector staat hierin centraal. Er moeten flexibele kantoorunits, (studenten)woningen,
horeca, een designhotel, een expositieruimte, een fitnessplek waar je met elkaar sport in plaats van
individueel en onderwijsruimte (zoals een communicatielab waar innovatie binnen de communicatie
sector centraal staat) gecreëerd worden. Het huis van de communicatie moet een soort van
marktplein/centrum worden waar de communicatiesector elkaar kan ontmoeten en tegelijkertijd een
plek zijn waarin de buitenwereld ziet wat er op het gebied van communicatie gebeurt in Leiden.
Met zo’n Huis van de Communicatie zou bovendien het huidige gebrek aan inspirerende
bedrijfsruimten voor creatieve bedrijven worden tegengegaan. Twee interessante oud-industriële
complexen kwamen als optie naar voren: de voormalige textielfabriek Clos & Leembruggen aan de
Maresingel, herontwikkeld onder de naam Nieuwe Energie door woningcorporatie Portaal, en de
voormalige meelfabriek De Sleutels aan de Zijlsingel van CV De Meelfabriek. Enthousiasme en inzet
hebben ervoor gezorgd dat het initiatief inmiddels breed gedragen wordt. Met een
haalbaarheidsonderzoek voor een Huis van de Communicatie in Nieuwe Energie eind 2006 kregen de
ideeën concrete impulsen.
Met de betrokken partijen uit de sector richtten de ontwikkelingen in 2007 rondom de
communicatiesector als creatieve economie zich op realisering van een professionele
organisatiestructuur, huisvestingsmogelijkheden (Nieuwe Energie en de Meelfabriek) en
samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en (onderwijs)instellingen.
Gemeentelijk beleid
Doelstelling
Doelstelling van gemeentelijk beleid is primair gelegen in het stimuleren van de creatieve economie in
Leiden door:
o de randvoorwaarden te scheppen voor nieuwe economische groei en werkgelegenheid;
o daarmee kansen te benutten tot een wenselijke verbreding van de huidige economische
structuur;
o binnen het kader van ‘Stad van Ontdekkingen’ het imago van Leiden als creatieve stad te
vergroten;
o daarmee de aantrekkingskracht van nieuwe (innovatieve en creatieve) bedrijvigheid te
versterken.
Rol gemeente
Om de doelstelling te bereiken is gekozen voor samenwerking met stadspartners. De gemeentelijke
rol is daarmee primair gelegen in het:
o scheppen van organisatorische en programmatische (rand)voorwaarden ;
o faciliteren van zelfrealisatie door bedrijfsleven en kennisinstellingen.
Een project moet door de marktpartijen zelf worden gedragen Het is nadrukkelijk niet de bedoeling
een structurele subsidierelatie aan te gaan. Alleen voor het stimuleren en het opstarten van een
project is een bijdrage van de gemeente voor maximaal twee á drie jaar mogelijk.
Focus van beleid
De inzet van het gemeentelijk beleid is gericht op het doen realiseren van:
1. huisvestingsmogelijkheden;
2. organisatiestructuren;
3. programmeringen;
4. samenwerkingsverbanden.
Ontwikkelingen in 2008
Nieuwe Energie/Huis van communicatie fase 1
Portaal heeft het concept Huis van Communicatie omarmd en realiseert in een oude
wollendekenfabriek onder de naam ‘Nieuwe Energie’, Fase I van het Huis van de Communicatie
(4.000 m2). Naast het Huis van communicatie komt in dit pand dak- en thuislozenopvang en het
kantoor van Portaal zelf. Portaal herontwikkelt het gehele gebouw volledig voor eigen kosten en risico.
Het Huis van Communicatie fase 1 is een kwalitatief hoogstaand bedrijfsverzamelgebouw met een
goede uitstraling. In het pand komt een bedrijfsrestaurant dat door het ROC als leerbedrijf gerund gaat
worden. De huurders worden met zorg uitgezocht. In het pand is het mogelijk kantoren voor starters
en doorstarters te realiseren door de verschillende groottes van de kantoren. De bedoeling is de
randvoorwaarden te creëren die de ontmoeting stimuleren zodat creativiteit, contacten en netwerken,
nieuwe ideeën en concepten meer kans van slagen hebben. Het wordt mogelijk om elkaar te
ontmoeten, congressen, bijeenkomsten en tentoonstellingen te organiseren en met elkaar en met de
buitenwereld in contact te treden.
Uitwerking van het concept Huis van Communicatie in de Nieuwe Energie vergt extra investering door
Portaal. Een kwalitatief hoogstaande inrichting van het bedrijfsrestaurant en de algemene ruimtes,
huurderving door een selectiecriterium, extra inspanningen voor het opstarten van een ingewikkelde
facilitaire dienst en kosten voor een grootse opening om publiciteit en goodwill te verkrijgen. Voor een
deel financiert Portaal deze kosten, voor een deel zoekt Portaal zelf bronnen en voor een deel wordt
de gemeente Leiden om een bijdrage verzocht. Het gaat om de volgende kosten:
 Inrichtingskosten
Een groot aantal bedrijven hebben zich geïnteresseerd getoond in het concept. Een juiste inrichting
van de algemene ruimtes van het pand is echter essentieel om de beoogde gebruikers naar het
gebouw te trekken. Een bureau voor (interieur)architectuur is bezig om er de hippe, creatieve,
innovatieve omgeving van te maken die de initiatiefnemers voor ogen hebben. De inrichting en
aankleding van de algemene ruimtes wordt voor een deel in de servicekosten terugverdiend.
Uitgangspunt voor het gehele is gebouw is namelijk een kostendekkende exploitatie. Een deel van de
inrichtingskosten is echter noodzakelijk om het gebouw met het concept te kunnen opstarten. Portaal
vraagt hiervoor een bijdrage van de gemeente Leiden (€ 50.000). Voorstel is deze bijdrage te
verstrekken.
 Opstartkosten huurderving
Daarnaast loopt Portaal inkomsten mis door het selectiecriterium dat bij de verhuur wordt gehanteerd
in het kader van het concept. Het is de bedoeling diverse huurders uit de communicatiesector op te
nemen in het gebouw. Met een divers publiek kan daadwerkelijk inhoud worden gegeven aan het
concept. Er wordt de eerste twee jaar dan ook een grotere leegstand verwacht dan normaal is bij dit
soort bedrijfsgebouwen. Voor de gederfde inkomsten (geraamd op 2008; €102.713 en 2009; €82.170)
vraagt Portaal hiervoor een bijdrage van de gemeente Leiden. Voorstel is, indien en voor zover de
daadwerkelijke leegstand na oplevering van het gebouw de gebruikelijke 5% overstijgt de gederfde
inkomsten te vergoeden met een maximum van € 100.000 in 2008 en € 75.000 in 2009.
 Openingskosten
Portaal wil de opening van Nieuwe Energie en het Huis van de Communicatie groots aanpakken om
op die manier veel publiciteit een goodwill te verkrijgen. Met de opening kan ook de lancering van
Leiden als Communicatiestad worden opgetuigd. Bij de opening worden ook de huurders betrokken
die ook een bijdrage leveren. Portaal verzoekt de gemeente Leiden om een bijdrage in de opening
voor de gewenste start van het Huis van de Communicatie (€10.000).
Als de gemeente bijdraagt kan de laatste hand worden gelegd aan het Huis van Communicatie fase 1
en kan het project Leiden Communicatiestad een gezicht krijgen.
Vanaf maart vindt de eerste verhuur plaats van delen van het bedrijfsverzamelgebouw. Gedurende
2008 verwacht Portaal de overige ruimten te kunnen verhuren.
Stichting Leiden Communicatiestad
Een aantal jaar hing de ontwikkeling van Leiden als Communicatiestad op enkele goedwillende
individuen die dit naast hun normale werk deden. Gaandeweg hebben een groot aantal partners
meegedacht, interesse getoond en een bijdragen aan verdere ontwikkeling geleverd. Partners zijn
diverse communicatieondernemers, Kamer van Koophandel en onderwijsinstellingen. Toen de
plannen concreter en omvangrijker werden en de ambities en mogelijkheden voor de ontwikkeling van
de creatieve economie toenamen kwam de behoefte op aan een professionele organisatie. Voor het
ontwikkelen van een bestuurlijk model waarbinnen alle bij de communicatiesector betrokken partijen
kunnen samenwerken, is gebruik gemaakt van de ervaringen van het Leiden Life Meets Science
Programma. Dit leidde tot het volgende stappenplan:
 instellen van een werkgroep Leiden Communicatiestad bestaande uit een brede afspiegeling
van communicatieondernemers, onderwijsinstellingen en andere betrokken partijen die zich
buiten over de vraag hoe we Leiden als Communicatiestad verder gestalte kunnen geven;
 het organiseren van werkconferenties waarin discussies plaatsvinden over thema’s die
verband houden met Leiden Communicatiestad;
 het opstellen van een Meerjaren Actieprogramma waarin de doelstellingen worden geschetst
en programma’s en projecten worden benoemd en budgetten en planningen worden bepaald
op basis van de uitkomsten van de werkconferenties;
 het werven en opstarten van het bestuur van de Stichting Leiden Communicatiestad, dat
uitvoering geeft aan het Meerjaren Actieprogramma;
 het aanvragen van subsidies bij gemeente, Ondernemersfonds, provincie en anderen voor de
financiële ondersteuning bij de uitvoering van het Meerjaren Actieprogramma;
 het opzetten van een bureau van de stichting die het bestuur ondersteunt bij de uitvoering van
de taken.
De gemeente Leiden heeft het Instituut voor Maatschappelijke Innovatie (IMI), een adviesbureau
gevestigd in Leiden, als kwartiermaker ingeschakeld. Doel hiervan is oprichting van de Stichting
Communicatiestad Leiden, het ontwikkelen van een organisatiemodel en financieringsplannen voor de
komende jaren, de ontwikkeling van een meerjaren Actieprogramma Communicatiestad en
voorselectie van een toekomstig bestuur van de Stichting. Het gaat zowel om het maken van een
inhoudelijk programma als om professionalisering van de organisatorische kant. Het IMI en de
gemeente willen vaart achter de ontwikkeling zetten, ook met het oog op de mogelijkheden die in
Nieuwe Energie gaan ontstaan. Zodra meer bekend is over het actieprogramma zal aan het College
een voorstel worden voorgelegd. In de tussentijd vinden er inspanningen plaats om subsidie aan te
vragen bij de Provincie.
Ontwikkeling Huis van de Communicatie Fase 2
De Meelfabriek is een industrieel complex van dertien gebouwen in de binnenstad van Leiden. De
Meelfabriek was in de periode direct na de Tweede Wereldoorlog een van de grootste van Nederland.
De Raad van State heeft het sein op groen gezet voor de ontwikkeling van de het oude industriële
complex. Na de zomer 2007 is een haalbaarheidsstudie het Huis van de Communicatie Meelfabriek
gepresenteerd door Red Concepts. Dit bedrijf was, mede naar aanleiding van het advies van de
expertmeeting uitgekozen als concept ontwikkelaar en mogelijk investeerder.
Het onderzoek is besproken met de Zwitserse architect Peter Zumthor die het (fysieke) masterplan
heeft ontwikkeld. Hij is inmiddels overtuigd, mede op basis van degelijke marktverkenning en
conceptuele vertaling en inspirerende gesprekken. Het grootste deel van de Meelfabriek zal bestaan
uit wooneenheden, maar daarnaast komt er volgens het plan ook zo’n 6.000 m2 aan bedrijfsruimtes,
en nog eens zo’n oppervlak aan gezamenlijke voorzieningen (cafés, restaurants, hotel, sportfaciliteiten
etc.). Juist die combinatie van al die functies maakt het een heel krachtig geheel. De eigenaren zijn nu
aan zet door te bepalen of derde partijen (bijv. Red Concepts) gebouwdelen kunnen ontwikkelen op
basis van een haalbare exploitatie. Bij een positieve keuze kan daartoe een businessplan wordt
opgesteld in de komende maanden.
Toekomstbeeld
Figuur eindbeeld positionering Huis v/d Communicatie
toelichting figuur:
Het Huis van de Communicatie (blauwe cirkel) huisvest diverse soorten innovatieve
communicatiebedrijven (uitgevers, tekstschrijvers, vormgevers, fotografen, webdesigners etc.) en
onderwijsinstellingen op dit gebied. Binnen het Huis van de Communicatie worden allerlei activiteiten
(symposia, tentoonstellingen, communicatiewinkel) georganiseerd waar andere
communicatiebedrijven in de regio aan kunnen deelnemen (oranje cirkel) en die daarmee de sector
krachtiger maken. Een sector die talentvolle medewerkers en (communicatie)studenten aantrekt en de
Leidse bedrijven beter op de kaart zet bij potentiële klanten. Deze activiteiten worden georganiseerd
door de Stichting Leiden Communicatiestad i.o. De kantoren voor de communicatiebedrijven en
lesruimten voor onderwijsinstellingen bezetten slechts een deel van het Huis van de Communicatie.
Daarnaast moeten er er allerlei faciliteiten komen waar werknemers, studenten en klanten gebruik van
kunnen maken. Denk aan hippe café’s en eetgelegenheden, een designhotel, multimediale
tentoonstellingsruimtes, mogelijkheden voor sport en ontspanning en andere creatieve bedrijvigheid
(groene cirkel). Deze faciliteiten kunnen ook door derden worden gebruikt: inwoners van Leiden,
toeristen, congresgangers. Toevalligerwijs liggen de beide locaties van het Huis van de
Communicatie, twee voormalige fabriekscomplexen, op loopafstand van elkaar aan de noordoost rand
van Leiden. In datzelfde gebied wordt ook een woonwijk met vernieuwende architectuur gerealiseerd
(Nieuw Leyden), wordt het culturele kwartier rondom de Lakenhal/Scheltemacomplex uitgebreid, zijn
er plannen voor een nieuwe bioscoop en is het gebied rondom de binnenhaven in ontwikkeling
(wonen, horeca, winkels). Door deze gebieden met elkaar te verbinden ontstaat een bruisend
creatieve, moderne schil rondom de oude, monumentale binnenstad van Leiden: het Quartier Leyden.
Deze stadswijk met nieuw elan geeft de hele stad nieuwe impulsen, wat weer een positieve uitstraling
heeft op bijvoorbeeld toerisme en andere sectoren van de Leidse economie.
Beschikbare documenten:
1. Eindrapportage Talent maakt Leiden Creatief; april 2006; De Stad BV & Stad en Mens; in
opdracht Kamer van
Koophandel en Gemeente Leiden, afdeling Economische Zaken;
2. Presentatie concept Huis van de Communicatie; juli 2006; Jeroen Maters, Maters & Hermsen
Journalistiek BV;
3. Eindrapportage haalbaarheidsonderzoek Huis van de Communicatie in Nieuwe Energie 30
november 2006 Stadia
BV in opdracht Woningbouwvereniging Portaal, Kamer van Koophandel Rijnland en Gemeente
Leiden, afdeling
Economische Zaken;
4. Advies experts Landelijke Proeftuin Creatieve Economie; 30 november 2006; expertmeeting
Huis van de
Communicatie in de Meelfabriek;
5. Stappenplan oprichting Stichting Leiden Communicatiestad; maart 2007; Jeroen Maters,
Maters & Hermsen
Journalistiek BV;
6. Community of practice, Proeftuin Creatieve economie; Tussenstand en vervolg; april 2007; De
Stad BV;
7. Haalbaarheidsonderzoek Huis van de Communicatie Meelfabriek; 30 augustus 2007; Red
Concepts; in opdracht CV
Meelfabriek (o.a. SLS Wonen) en Gemeente Leiden, afdeling Economische Zaken;