oefeningen - KU Leuven

Taal en taalstoornissen: schriftelijke taal / praktijk
OEFENINGEN TECHNISCH LEZEN / BEGRIJPEND LEZEN / Semester 1
Groepsopdrachten
LES
les 1
SOORT TAAK
studietaak
+
discussietaak
DOEL
eerste kennismaking met het
domein van dyslexie
GROEP
groep 1
groep 2
groep 3
groep 4
groep 5
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
OPDRACHT
Lees het artikel:
RUIJSSENAARS, A.J.J.M.. Dyslexie: onderkenning, diagnosestellig en
behandeling. Logopedie 2001 (14)4, 3-16
Bespreek de inhoud, bevraag mekaar omtrent de inhoud, discussieer. Vat
samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren en
licht toe.
BERNAER, S., VAN VRECKEM, C., VANDERHEYDEN, M. De orthodidactische visie
op dyslexie. Logopedie 2001 (14)2, 13-19
Bespreek de inhoud, bevraag mekaar omtrent de inhoud, discussieer. Vat
samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren en
licht toe.
Van VUGT, P. Werken met een attest leerstoornissen. Logopedie 1998 (11)3,
27-33
SMITS, A.E.H. Dyslexie. Naar eenduidige diagnostiek en eenvoud in
begeleiding. Logopedie en Foniatrie 2004 (6), 608-615
Bespreek de inhoud, bevraag mekaar omtrent de inhoud, discussieer. Vat
samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren en
licht toe.
Bekijk de opgegeven video’s.
Bespreek de inhoud, bevraag mekaar omtrent de inhoud, discussieer.
Vat samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren
en licht toe.
Bekijk de opgegeven video’s.
Bespreek de inhoud, bevraag mekaar omtrent de inhoud, discussieer.
Vat samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren
en licht toe.
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 1
LES
les 1
SOORT TAAK
studietaak
DOEL
verschil begrijpen tussen
dyslexie en
leesontwikkelingsproblemen;
dyslexie en
schrijfontwikkelingsproblemen
inzicht krijgen in soorten
definities van ‘dyslexie’
GROEP
alle
groepen
OPDRACHT
Baken dyslexie af met de vertraagde lees- en schrijfontwikkelingsproblemen.
Doe dit kort en bondig. Zoek in handboeken, tijdschriften, websites, bevragen
van logopedistes, …
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
+
studietaak
alle
groepen
studietaak
het begrip ‘leesindex’ leren
inzien
alle
groepen
toepassingstaak
het begrip ‘leesindex’ leren
toepassen en gebruiken
een anamnese leren
opstellen: hoofd- en bijzaken
leren formuleren; zicht
krijgen op noodzakelijke
informatieverzameling
alle
groepen
alle
groepen
Zoek de definities op van dyslexie volgens de opgesomde auteurs en orden
volgens de principes: beschrijvend, verklarend, handelingsgericht:
1)
Dumont
2)
Ruijssenaars
3)
Van der Leij
4)
Commissie Dyslexie van de Gezondheidsraad
5)
Gesquière
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Zoek volgende elementen op:
1)
Wat is de ‘leesindex’?
2)
Hoe bereken je deze?
3)
Waarom werd deze index ingevoerd?
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Bereken de leesindex van AVI leeskaart 3 vorm B
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Neem de Gloot-vragenlijsten door.
Maak nu zelf een vragenlijst voor het verzamelen van amnesegegevens in
functie van de beeldvorming:
1)
vragenlijst voor ouders van leesgestoorde kinderen
2)
vragenlijst voor de leerkrachten van leesgestoorde kinderen
3)
vragenlijst voor leerkrachten m.b.t. de gebruikte leesmethode
4)
vragenlijst voor het kind, i.v.m. leerproblemen
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
les 2
studietaak
toepassingstaak
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 2
LES
les 3
SOORT TAAK
studietaak
DOEL
tests voor technisch lezen
leren kennen, begrijpen en de
verschillen leren inzien
GROEP
groep 1
groep 2
groep 3
+
les 4
+
les 5
groep 4
groep 5
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
OPDRACHT
Bestudeer opgesomde tests naar volgende topics:
doel
spreiding
inhoud
afname
materiaal
procedure
normeringsonderzoek
interpretatie resultaten
algemene opmerkingen
1) Een-minuut-test
2) Drie-minuten-test
3) AVI-leesniveaus / AVI-toetskaarten
4) Tempo-Test-Lezen (woorden)
5) Tempo-Test-Lezen (zinnen)
6) De Klepel
7) LVS-CSBO
8) Onderzoek van de deelleerprocessen van lezen en schrijven, COB
Vat samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren
en licht toe in les 6.
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Bestudeer opgesomde test(s) naar volgende topics:
doel
spreiding
inhoud
afname
materiaal
procedure
normeringsonderzoek
interpretatie resultaten
algemene opmerkingen
‘DTLAS’. Struiksma, van der Leij, Vieijra
Vat samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren
en licht toe in les 6.
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 3
LES
les 6
SOORT TAAK
discussietaak
verklaringstaak
DOEL
inzicht verwerven in de tests
voor T.L.: gelijkenissen en
verschillen begrijpen in doel,
afname, interpretatie, ...
Het eigen inzicht toetsen aan
dat van anderen en waar
nodig beargumenteren.
GROEP
klassikaal
OPDRACHT
Voorstelling van het groepswerk uit les 3-4-5
luisteren naar de samenvatting van anderen
de waarde van de tests proberen in te schatten en te motiveren, te
verklaren
reacties noteren / achteraf in discussie te treden
les 7
toepassingstaak
strategietaak
inzicht verwerven in
diagnostiek van T.L.
Leren opstellen van een
diagnose en handelingsplan
alle
groepen
les 8
studietaak
a) therapieprogramma’s voor
technisch lezen leren
kennen, begrijpen en de
verschillen leren inzien, ...
Stel aan de hand van de opgegeven casus volgende elementen op:
probleemsamenhang
diagnose
handelingsplan op lange termijn
handelingsplan op korte termijn
Bestudeer de opgegeven therapieprogramma’s en maak volgende opdrachten:
vat samen naar: a) doel - b) doelgroep - c) inhoud - d) materiaal – e)
werkwijze, procedure
volgens welke methodiek(en) is dit programma opgebouwd?
wat is de visie op lezen / leesontwikkeling / leesproblemen in het
programma?
welke methode van leesonderwijs ligt aan de basis?
1) De Codekraker
2) De leesvrienden
3) Dyslexie: een zoektocht door een labyrint
4) Technisch lezen: de behandeling/behandeling Spelling (E. Billiaert Vrij PMS
Mortsel)
5) Dyslexie MAP: voor onderzoek en begeleiding van dyslexie
6) ILO-Map 1: aanvankelijk lezen
7) ILO-Map 2: leesproblemen
8) Speciale leesbegeleiding L. Koning
9) Stap voor stap lezen
en
les 9
b) therapie-methodieken
leren (her)kennen
c) visies op lezen en
leesontwikkeling leren
(her)kennen
d) leesmethodes leren
kennen
Bespreek de inhoud, bevraag mekaar omtrent de inhoud, discussieer.
Vat samen per groep; breng deze samenvatting in de grote groep naar voren
en licht toe in les 10.
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 4
Hiernavolgend voorstel d.d. 24/09/04 maar aanpassingen mogelijk
LES
les 10
SOORT TAAK
discussietaak
toepassingstaak
strategietaak
les 11
toepassingstaak
strategietaak
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
-
-
DOEL
inzicht krijgen in
therapiemethodes /
therapieprogramma’s
GROEP
klassikaal
testresultaten leren
interpreteren in functie
van leesproblemen;
diagnose leren
formuleren voor
leesproblemen
groepjes
-
groepjes
Raadpleeg: BOUWERS, H. en VAN GOOR, H. ‘Diagnostiek en
behandeling van leesproblemen’. Intro; Speciaal onderwijs en
zorgverbreding. Uitg. Intro Nijkerk, 1993. 159p.
Zoek op en formuleer zelf oefeningen voor:
1) werken volgens de leesrichting
2) visuele analyse in grafemen
3) koppelen van een foneem aan een grafeem
4) onthouden van fonemen op volgorde
5) auditieve synthese
6) betekenis verlenen
7) woordherkenning met behulp van de context
voor spellende lezers:
- bij faalangstige kinderen
- bij kinderen met een taalvertraging
- bij kinderen met problemen bij visuele analyse
voor radende lezers:
- bij faalangstige kinderen
- bij kinderen met een taalvertraging
- bij kinderen met problemen bij visuele analyse
-
casus leren samenstellen
met diagnose – HP – HV
-
oefeningen voor de
deelleerprocessen van
het lezen en schrijven
leren herkennen en zelf
ontwikkelen
-
OPDRACHT
voorstelling van de bestudeerde therapieprogramma’s
opmaken van een casus aan de hand van een concrete gegevens
Opdracht: interpreteer de opgegeven testresultaten en formuleer de
diagnose.
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 5
studietaak
-
inzicht krijgen in het
domein van begrijpend
lezen
onderzoek van begrijpend
lezen
groepjes
- Zoek de definitie op van ‘begrijpend lezen’
- Bestudeer opgesomde tests naar volgende topics:
-
doel
spreiding
inhoud
afname
materiaal
procedure
normeringsonderzoek
interpretatie resultaten
algemene opmerkingen
1) Begrijpend leestest Aarnoutse
2) Stilleestest Bakker
3) Schriftelijke opdrachten Brus en Van Bergen
les 12
strategietaak
toepassingstaak
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
therapie van begrijpend lezen
leren ontdekken
groepjes
Vat samen per groep. Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Bestudeer de opgegeven therapieprogramma’s en maak volgende opdrachten:
vat samen naar: a) doel - b) doelgroep - c) inhoud - d) materiaal – e)
werkwijze, procedure
wat is de visie op begrijpend lezen / leesontwikkeling / leesproblemen in
het programma?
welke methode van leesonderwijs ligt aan de basis?
1) Pravoo-5
2) Educatieve Software Escape
3) Checklist Begrijpend lezen
Zoek literatuur i.v.m. methodes en technieken m.b.t.begrijpend lezen
Plaats deze groepsopdracht op Blackboard.
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 6
Individuele opdracht in les 3 / voor te stellen in les 9
1. Doel: a) testafname inoefenen
b) testresultaten leren berekenen
c) tests leren interpreteren
d) testverslag leren maken
Opdracht: Neem volgende tests af van een kindje LO (BLO), vanaf 2de lj. tot eindnorm AVI’s
1) EMT
2) De klepel
3) DMT met (nieuwe)AVI-toets
Maak een verslag.
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 7
10. Doel: spellingscategorieën leren herkennen en toepassen bij foutenclassificaties
Opdracht: Bestudeer de interpretatie van spellingsfouten bij
KLEIJNEN, Ria. Hardnekkige spellingsfouten: een taalkundige analyse. – 2de herz. Dr. – Amsterdam: Swets & Zeitlinger, 1992. –
208p.
Vergelijk deze foutenclassificatie met deze van het COB.
11. Doel: oefeningen voor de deelleerprocessen van het schrijven leren herkennen en zelf ontwikkelen
Opdracht: Raadpleeg:
BOUWERS, H. en VAN GOOR, H. ‘Diagnostiek en behandeling van spellingsproblemen’ Intro; Speciaal onderwijs en zorgverbreding.
Uitg. Intro Nijkerk, 1994. 165p.
Zoek op en formuleer zelf oefeningen voor de aanvankelijke spellingshandeling:
a) auditieve analyse
b) klank-letterkoppeling
c) werken volgens de schrijfrichting
d) schrijfmotorische output
Zoek en formuleer zelf oefeningen voor de gevorderde spellingshandeling:
a) klankclusterstrategie
b) auditieve analyse in woordsegmenten
c) visuele strategie
d) analogie-strategie
e) regelstrategie
12. Doel:
Testresultaten op 17/06/04 van Piet C.V.O., (einde) 2de lj., ° 12/07/1996
1. Deelleerprocessen van het lezen – COB Leuven
A. Letterkennis:
1. Letterdictee: 33/42
foutenanalyse:
fout tegen tweeklank ou, ui
fout tegen ng, nk, ch/g, j
fout tegen de meerklanken aai, ieuw, eeuw
2. Letters lezen: 37/42
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 8
foutenanalyse:
fouten tegen ng, nk, uu
fout tegen de tweeklank oe, au
B. Visuele waarneming:
1a. Visuele discriminatie van letters: 76/78
foutenanalyse: 2 vergeten antwoorden
1b. Visuele discriminatie van woorden: 71/75
foutenanalyse: 2 volgordefouten, 2 vergeten antwoorden
2. Visuele analyse: 6/7
foutenanalyse: 1 fout bij de meerklank aai
3. Visuele synthese: 36/42: het tempo is traag. De totaaltijd bedraagt 2’29’’. Hij leest 6 fouten: vooral volgordefouten en
fouten bij consonantverbindingen. Hij leest extreem spellend.
4. Visueel geheugen: 8/15: Hij werkt heel traag en twijfelt veel. Hij maakt 3 fouten bij au/ou, 1 fouten bij ei/ij, 2 fout bij een
moeilijk woord (‘politie’ en ‘baby’), 1 fout bij de meerklank ieuw
C. Auditieve waarneming:
1. Auditieve discriminatie van klinkers: 38/40
foutenanalyse: 1 fouten bij kort/lang en 1 fout bij eenzelfde klank
2. Auditieve discriminatie van medeklinkers: 25/30
foutenanalyse: verwisseling f/v, s/z, m/n en 2 fouten tegen ng/n
3. Auditieve synthese: 27/30
foutenanalyse: 3 woorden met consonantverbinding
4. Auditieve analyse: 36/40
5. Auditief sequentieel geheugen: 6/8
foutenanalyse: 2 fouten bij een woord met een consonantverbinding.
2. Technisch lezen
AVI -niveaubepaling: technische leesvaardigheid van zinnen: AVI 1: niet beheerst. Vooral het tempo vormt een probleem. Hij
maakt 8 fouten.
Dit is zwak. Dit is een achterstand van 3 niveaus.
Tempo van het lezen: heel traag.
Kwaliteit van het lezen: Piet leest extreem spellend. Er wordt weinig rekening gehouden met interpunctie.
13. Doel: testresultaten leren interpreteren in functie van spellingsproblemen ; diagnose leren formuleren voor spellingsproblemen
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 9
Opdracht: interpreteer volgende testresultaten en formuleer de diagnose.
Testresultaten op 17/06/04 van Jan H.V.C., (einde) 2de lj., ° 12/07/1996
1. Deelleerprocessen van lezen en schrijven COB - Leuven
A. Letterkennis:
1. Letterdictee: 37/42:
foutenanalyse: fout tegen tweeklank oe, ui, ie
fout tegen ch
fout tegen i, uu
2. Letters lezen: 36/42:
foutenanalyse: fout tegen ng
5 x fout bij kort/lang verwisseling
B. Visuele waarneming:
1a. Visuele discriminatie van letters: 78/78
1b. Visuele discriminatie van woorden: 71/75
foutenanalyse: 1 detailperceptiefout, 3 reversies
2. Visuele analyse: 6/7
foutenanalyse: 1 fout bij de meerklank aai (= aa + j )
3. Visuele synthese: 40/42: het tempo is heel hoog. De totaaltijd bedraagt 30’’. Hij leest 2 fouten.
4. Visueel geheugen: 13/15: hij werkt eerder traag en twijfelt veel. Hij maakt 1 fout bij au/ou, 1 fout bij een moeilijk woord
(‘café’).
C. Auditieve waarneming:
1. Auditieve discriminatie van klinkers: 40/40
2. Auditieve discriminatie van medeklinkers: 21/30:
foutenanalyse: 4 x verwisseling stemhebbend-stemloos; 2 x ng/n; 3 x m/n
3. Auditieve synthese: 24/30
foutenanalyse: 6 woorden met consonantverbinding
4. Auditieve analyse: 36/40
foutenanalyse: 3 omissies van een consonant in een consonantverbinding; 1 foute analyse
5. Auditief sequentieel geheugen: 6/8
foutenanalyse: 2 fouten bij een woord met een consonantverbinding.
2. PI – woorddictee: J. Geelhoed & P. Reitsma, 1999, Uitg. Swets & Zeitlinger
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 10
resultaat: dictee vorm A: ruwe uitslag: 42 / reële didactische leeftijd van 18 (maanden)
Foutenanalyse:
fouten m.b.t. het juiste teken, zonder omkering: 5x
Blok 10:
woorden met sch-: 1x
woorden met f-: 1x
Blok 15:
fouten m.b.t. eind –d: 3x
fouten m.b.t. -aai, -ooi, -oei: 1x
Blok 20:
fouten m.b.t. open lettergrepen: 2x
fouten m.b.t. woorden met –ch(t): 3x
fouten m.b.t. woorden met -eeuw, -ieuw, -uw: 3x
3. Spellingtest voor de basisschool – zinnendictee (C. Aarnoutse, 2001, Uitg. Swets & Zeitlinger)
resultaat: dictee 5 (2de leerjaar - april): ruwe score: 8/25
Foutenanalyse:
1) regelfouten:
fouten tegen d/t – verlengingsregel
fouten tegen open-gesloten lettergrepen
2) fonetische fouten:
stemhebbend-/stemloos verwisseling
omissie eindconsonant
3) materiaalfouten:
au/ou
sch- uw
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 11
OEFENINGEN SPELLING
Semester 2
Groepsopdrachten
Individuele opdrachten
Lessius Hogeschool Antwerpen
3 logopedie
A. Lowette
Taal en taalstoornissen/ schriftelijk / praktijk
departement Logopedie-Audiologie
2004-2005
p. 12