European Commission

EUROPESE COMMISSIE
PERSBERICHT
Brussel, 20 december 2012
EU-regels inzake sekseneutrale tarieven in de
verzekeringssector treden in werking
Brussel, 20 december 2012 – Volgens de nieuwe regels die morgen van kracht worden,
moeten verzekeraars in Europa voortaan voor gelijke verzekeringsproducten voor mannen
en vrouwen dezelfde tarieven hanteren. Er mag geen onderscheid op grond van geslacht
meer worden gemaakt. Dit betekent dat verzekeringspremies op de korte termijn voor
bepaalde groepen klanten kunnen stijgen of dalen. In de loop der tijd zal er waarschijnlijk
een nieuwe balans ontstaan. De verandering is het gevolg van een uitspraak van het Hof
van Justitie van de Europese Unie. Dit oordeelde dat een enkel op geslacht gebaseerd
verschil in premies tussen mannen en vrouwen niet strookt met het in de EU-wetgeving
inzake de gelijkheid tussen mannen en vrouwen vervatte beginsel van sekseneutrale
premies en evenmin verenigbaar is met het EU-Handvest van de grondrechten.
“Gelijkheid van mannen en vrouwen is een grondrecht binnen de Europese Unie en het Hof
van Justitie heeft duidelijk gemaakt dat dit ook van toepassing is op verzekeringspremies”,
aldus vicevoorzitter Reding, EU-commissaris voor Justitie. “De verzekeringssector heeft
ruim een jaar de tijd gehad om de overgang naar sekseneutrale premies voor te bereiden
en de Europese Commissie heeft de sector in die periode geholpen bij de aanpassingen.
De Commissie zal toezicht houden op de wijze waarop de sector deze nieuwe regels in de
praktijk gaat uitvoeren.”
In zijn uitspraak van 1 maart 2011 in de zaak Test-Aankoop (C-236/09), heeft het Hof van
Justitie van de EU verzekeraars tot 21 december 2012 de tijd gegeven om hun
premiebeleid te wijzigen opdat mannen en vrouwen als klant gelijk worden behandeld qua
verzekeringspremies en –voordelen (MEMO/11/123).
In aansluiting op deze uitspraak van het Hof is vicevoorzitter Viviane Reding in september
2011 bijeengekomen met de belangrijkste verzekeraars in de EU om te bespreken hoe de
Commissie de sector kan helpen zich aan de uitspraak van het Hof aan te passen
(MEMO/11/624). Het resultaat daarvan was dat de Commissie de sector op
22 december 2011 concrete richtsnoeren heeft aangereikt om de uitspraak uit te voeren
(IP/11/1581).
IP/12/1430
Achtergrond
De zaak Test-Aankoop (C-236/09), die door het Belgische Grondwettelijk Hof aanhangig
was gemaakt, had betrekking op discriminatie op grond van geslacht inzake
verzekeringspremies. Op 1 maart 2011 verklaarde het Hof van Justitie van de Europese
Unie een uitzondering op de EU-wetgeving inzake gelijke behandeling op grond waarvan
de lidstaten verschillen tussen mannen en vrouwen mochten handhaven in premies en
uitkeringen voor individuele personen, met ingang van 21 december 2012 ongeldig.
Richtlijn 2004/113/EG van de Raad houdende toepassing van het beginsel van gelijke
behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en
diensten (unaniem vastgesteld door de Raad van Ministers van de EU) verbiedt directe en
indirecte discriminatie op grond van geslacht buiten de arbeidsmarkt.
Voor deze uitspraak werd gegeven, gaf artikel 5, lid 2, van de richtlijn de lidstaten het
recht om met betrekking tot verzekeringsovereenkomsten van de regel van
sekseneutraliteit af te wijken. Alle lidstaten maakten van deze mogelijkheid tot afwijking
gebruik voor bepaalde of alle verzekeringsovereenkomsten. De Belgische wetgeving kent
bijvoorbeeld een uitzondering voor levensverzekeringen. Het was juist een geschil over de
rechtmatigheid van de Belgische uitzondering die aanleiding was tot de uitspraak van het
Europese Hof van Justitie in de zaak Test-Aankoop.
Het Hof oordeelde dat de uitzondering op de regel van sekseneutraliteit in artikel 5, lid 2,
onverenigbaar was met het doel van de richtlijn en daarom ook met het EU-Handvest van
de grondrechten. Het Hof verklaarde dat de uitzondering met ingang van 21 december
2012 ongeldig was.
De uitspraak in de zaak Test-Aankoop betekent niet dat vrouwen voortaan altijd dezelfde
premies voor autoverzekeringen gaan betalen als mannen.
Tot dusver betaalt een voorzichtige jongeman meer voor zijn autoverzekering, enkel
omdat hij een man is. Krachtens de uitspraak van het Hof mogen verzekeraars het
geslacht niet langer als de enige bepalende risicofactor hanteren om verschillen in premies
voor individuele personen te rechtvaardigen. De door voorzichtige bestuurders – mannen
én vrouwen – betaalde premies zullen echter blijven afnemen, naargelang van hun
individuele rijgedrag. De uitspraak heeft geen invloed op het gebruik van andere
rechtmatige factoren voor risicobeoordeling (zoals leeftijd of gezondheid) en risico’s zullen
in de premies tot uitdrukking blijven komen.
Geslacht is een bepalende factor voor risicobeoordeling met betrekking tot ten minste drie
belangrijke
productcategorieën:
motorrijtuigenverzekeringen,
levensverzekeringen/annuïteiten en particuliere ziekteverzekeringen. Bij alle drie de
categorieën zal een overgang naar sekseneutrale premies op individueel niveau voor
mannen en vrouwen waarschijnlijk gevolgen hebben voor de premies en/of uitkeringen.
Afhankelijk van het betrokken product kunnen premies voor bepaalde categorieën
consumenten stijgen of dalen.
De verzekeringssector is concurrerend en innovatief. Hij moet in staat zijn deze
aanpassingen door te voeren en consumenten aantrekkelijke sekseneutrale producten aan
te bieden zonder dat dit ongerechtvaardigde gevolgen heeft voor het algemene
prijsniveau. De premieverlagingen die het gevolg zijn van sekseneutrale premies moeten
consumenten net zo eerlijk in rekening worden gebracht als premiestijgingen.
2
De gevolgen van de uitspraak werden op 20 juni 2011 besproken met de lidstaten en
belanghebbenden in het kader van het door de Commissie in 2009 opgerichte forum over
sekse en verzekeringen. Op 21 september 2011 ontmoette EU-commissaris voor Justitie
Viviane
Reding
ook
bestuurders
van
Europese
verzekeringsmaatschappijen
(MEMO/11/624).
Op 22 december 2011 keurde de Commissie richtsnoeren goed aan de hand waarvan de
verzekeringssector sekseneutrale tarieven voor mannen en vrouwen kan invoeren
(IP/11/1581). De richtsnoeren bieden praktische hulp met betrekking tot de gevolgen van
de uitspraak. Zowel de consumenten als de verzekeringsmaatschappijen profiteren
daarvan.
Meer informatie
MEMO/12/1012
Europese Commissie – Gelijke behandeling van vrouwen en mannen:
http://ec.europa.eu/justice/gender-equality
Homepage van vicevoorzitter Viviane Reding, EU-commissaris voor Justitie:
http://ec.europa.eu/reding
Contact:
Mina Andreeva (+32 2 299 13 82)
Natasha Bertaud (+32 2 296 74 56)
3