Factsheet Schiermonnikoog Friesland Ameland Terschelling Dongeradeel Ferwerderadiel Kollumerland en Nieuwkruisland het Bildt Dantumadiel Leeuwarderadeel Vlieland Franekeradeel Achtkarspelen Menameradiel Tytsjerksteradiel Harlingen Leeuwarden Littenseradiel Smallingerland Opsterland 1.Algemeen 2.Arbeidsmarkt Súdwest-Fryslân Ooststellingwerf 3.Economie Heerenveen 4.Internationaal 5. Verkeer en vervoer 6. Ruimtelijke ordening 7.Leefbaarheid 8. Cultuur en vrije tijd 9. Natuur en milieu April 2016 De Fryske Marren Weststellingwerf 3.1.1 Bevolkingsontwikkeling in Friesland naar leeftijd x 1 000 personen 3.1.2 Aandeel vermogensposten in bezittingen van huishoudens, 2014* 200 Factsheet Bank- en spaartegoeden 150 Eigen woning Friesland 1. Algemeen 100 Onroerend goed, overig Roerende zaken enz. 50 Ondernemingsvermogen 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Effecten 0 €28 000 A a a A is het doorsnee vermogen van een Fries huishouden €180 000 is de gemiddelde verkoopprijs van woningen in Friesland Jonger dan 15 jaar 30 tot 45 jaar 15 tot 30 jaar 45 tot 65 jaar 20 3.1.3 Gemiddelde woningwaarde in Friesland, 2015* Friesland 60 % Nederland 3.1.4 Provincierekeningen: lasten van de provincie Friesland, 2014 x 1 000 euro Totale lasten 543 miljoen euro Minder dan 160 8% 160 tot 180 1% Verkeer en vervoer 180 tot 200 200 tot 220 40 65 jaar of ouder 35% 14% 220 of meer Welzijn Economische en agrarische zaken Milieubeheer Recreatie en natuur 4% Overige specifieke beleidsterreinen Algemene financiële lasten 19% 19% April 2016 3.2.1 Netto arbeidsparticipatie in Friesland, 2015 3.2.2 Werkloosheid in Friesland, 2015 Percentage van werkzame beroepsbevolking in de bevolking Percentage van beroepsbevolking Factsheet Minder dan 64% Minder dan 6% 64 tot 65% 6 tot 7% 65 tot 66% 7 tot 8% 66 tot 67% 8% of meer 67% of meer Friesland 2. Arbeidsmarkt a A 3,1% van de huishoudens in Friesland heeft een langdurig laag inkomen 3.2.3 Gemiddeld besteedbaar inkomen van particuliere huishoudens naar leeftijd van de hoofdkostwinner, 2013 x 1 000 euro 50 3.2.4 Banen van werknemers naar economische activiteit, in december 2014* % 100 Niet-commerciële dienstverlening Overige commerciële dienstverlening 40 20,5 km is de gemiddelde afstand a A Handel, vervoer en horeca 80 Landbouw en nijverheid 30 60 tussen wonen en werken voor een Fries 20 40 10 20 0 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar 65 tot 75 jaar 75 jaar of ouder 0 Friesland April 2016 Friesland Nederland Nederland 3.3.1 Vestigingen van snel groeiende bedrijven in Friesland naar sector, 2014 510 vestigingen van snelle groeiers (excl. overheid, onderwijs, zorg en huishoudens) Factsheet 7% 13% 16% Friesland 3. Economie x 1 000 euro 45 Landbouw en nijverheid 40 Handel 35 Vervoer, informatie en communicatie 30 Horeca Zakelijke dienstverlening 8% 39% 3.3.2 Ontwikkeling bruto binnenlands product per inwoner 25 Financiële diensten, onroerend goed 20 Cultuur, recreatie, overige diensten 15 8% 10 5 9% 0 2010 2011 Friesland (exclusief delfstoffen) d D –0,4% economische groei in Friesland in 2014 (inclusief delfstoffen) 100 % Cultuur, recreatie, overige diensten Overheid en zorg Bouwnijverheid 80 Zakelijke dienstverlening 80 Financiële diensten, onroerend goed Informatie en communicatie Industrie Handel, vervoer en horeca Delfstoffenwinning Landbouw en nijverheid 60 60 40 40 20 20 0 Friesland April 2016 Nederland % Energievoorziening f F 2014* 3.3.4 Bruto toegevoegde waarde basisprijzen, 2013** Waterbedrijven en afvalbeheer in Friesland is werkloos 2013** 3.3.3 Investering in materiële vaste activa naar bedrijfstak, 2014* 100 8,0% van de beroepsbevolking 2012 Nederland 0 Friesland Nederland 3.4.1 Immigratie in de provincie Friesland, 2014 3.4.2 Vestigingen onder buitenlandse zeggenschap naar sector, 2013* Aantal immigranten ! ! Factsheet % 10 100 100 Financiële, zakelijke en persoonlijke diensten ! 1 000 Vervoer, informatie en communicatie 80 Handel en horeca Landbouw en nijverheid Friesland 60 4. Internationaal 40 20 0 Friesland 525 vestigingen van a A buitenlandse bedrijven in Friesland Nederland 3.4.4 Goederenexport van Friesland naar goederengroep, 2014* 3.4.3 Internationale goederenhandel van Friesland naar land, 2014* 4 993 mln euro België Voeding en dranken Duitsland b B Grondstoffen en minerale brandstoffen Chemische producten Machines en vervoermaterieel Industriële producten VK Onbekend Overig EU 2% China 19% Overige landen Onbekend 0 500 1 000 1 500 2 000 mln euro Import 5% 12% VS April 2016 31% Frankrijk 8% van de bedrijven in Friesland handelt met het buitenland 31% Export (incl. wederuitvoer) 3.5.2 Personenauto's van particulieren in Friesland, 2015 3.5.1 Verkeersdoden naar leeftijd, 2014 % Aantal personenauto's per 1 000 inwoners 100 Factsheet 80 80 jaar of ouder Minder dan 440 60 tot 80 jaar 440 tot 480 40 tot 60 jaar 480 tot 520 20 tot 40 jaar 520 of meer Jonger dan 20 jaar Friesland 5. Verkeer en vervoer 60 40 20 0 Friesland c C 26% van de reizigerskilometers in Friesland is voor woon-werk-verkeer Nederland 3.5.3 Gemiddeld afgelegde afstand per persoon per dag naar vervoerswijze, 2014 3.5.4 Gemiddeld aantal passages van motorvoertuigen per uur op rijkswegen, 2014 aantal gepasseerde motorvoertuigen 3 000 Auto (bestuurder) 2 500 Auto (passagier) 150 2 000 km spoorlijn ligt er in Friesland b B Trein 1 500 Bus/tram/metro 1 000 Fiets 500 Lopen 0 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Overige vervoerwijze 0 5 10 15 20 km April 2016 Friesland Nederland Friesland Nederland Jul Aug Sep Okt Nov Dec 3.6.1 Mate van stedelijkheid in Friesland, 2015 Stedelijkheid: aantal adressen per km2 Niet stedelijk (minder dan 500) Factsheet 3.6.2 Landbouwgrond naar grondgebruik, 2015* % 100 Akkerbouw Tuinbouw open grond Weinig stedelijk (500 tot 1 000) Tuinbouw onder glas Matig stedelijk (1 000 tot 1 500) Sterk stedelijk (1 500 tot 2 500) Grasland en groenvoedergewassen 80 Zeer sterk stedelijk (2 500 of meer) Friesland 60 6. Ruimtelijke ordening 40 20 0 495 bouwvergunningen voor b B huurwoningen verleend in Friesland in 2014 3.6.3 Leegstand van woningen in Friesland, 1 juli 2013 Percentage van de totale woningvoorraad 2% van de oppervlakte van Friesland is woonterrein a A Friesland Nederland 3.6.4 Ontwikkeling van de lengte van wegen in Friesland Minder dan 4% index (2001=100) 4 tot 5% 120 5 tot 6% 6 tot 7% 7% of meer 100 80 60 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Gemeentelijke en waterschapswegen Provinciale wegen April 2016 Rijkswegen 3.7.1 Woonafstand van Friese volwassenen tot hun moeder (excl. personen met overleden moeder), 2014 3.7.2 Toestemming tot orgaandonatie in de provincie Friesland, 2014 Percentage van de bevolking van 12 jaar en ouder Minder dan 17% Factsheet 17 tot 19% 18 tot 20 jaar 19 tot 21% 20 tot 25 jaar 21 tot 23% 25 tot 30 jaar Friesland 23% of meer Geen gegevens 30 tot 35 jaar 35 tot 40 jaar 40 tot 45 jaar 7. Leefbaarheid 45 tot 50 jaar 50 tot 55 jaar 55 tot 60 jaar 60 tot 65 jaar 65 jaar of ouder 0 b B 37% van de Friezen heeft vertrouwen in de Europese Unie 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000 30 000 35 000 40 000 personen Persoon woont bij moeder 5 tot 50 km Minder dan 5 km 50 km of meer 3.7.3 Wekelijks contact met familie, vrienden en buren, 2012/2014 3.7.4 Geregistreerde criminaliteit in Friesland, 2014 Aantal geregistreerde misdrijven per 1 000 inwoners percentage van de bevolking 15 jaar en ouder Minder dan 20 90 20 tot 30 30 tot 40 80 40 tot 50 57% van de Friezen doet vrijwilligerswerk e E 70 50 of meer 60 Geen gegevens 50 40 30 20 10 0 Contact met familie Friesland April 2016 Contact met vrienden Nederland Contact met buren 3.8.1 Woonland van hotelgasten uit het buitenland, 2014 % 100 Factsheet Friesland Azië, Oceanië en Afrika 3.8.2 Bezoeken aan voorstellingen van professionele podiumkunsten in Friesland, 2014 247 000 bezoeken Amerika 90 Overig Europa excl. Nederland Verenigd Koninkrijk 80 70 13% Muziekvoorstellingen Italië Dans- en bewegingsvoorstellingen Frankrijk Muziektheatervoorstellingen Duitsland 60 27% België Cabaret- en kleinkunstvoorstellingen Bezoeken aan overige voorstellingen 50 8. Cultuur en vrije tijd Theatervoorstellingen 29% 40 18% 30 6% 7% 20 10 0 Friesland a A 780 000 hotelgasten in Friesland in 2014 45% minder bezoekers professionele podiumkunsten in 2014 t.o.v. 5 jaar eerder April 2016 c C Nederland 3.8.3 Maandelijks bezoek aan religieuze dienst in Friesland, 2010/2014 3.8.4 Aandeel toeristenbelasting in totaal gemeentelijke heffingen in Friesland, begroting 2016 Percentage van de bevolking van 18 jaar en ouder Percentage van toeristenbelasting in totaal gemeentelijke heffingen Minder dan 10% 0 tot 5% 10 tot 20% 5 tot 10% 20 tot 30% 10 tot 20% 30 tot 40% 20% of meer 40% of meer Geen toeristenbelasting Geen gegevens 3.9.1 Huishoudelijk afval per inwoner in Friesland, 2013 3.9.2 Biologisch gehouden landbouwdieren, 2014 percentage biologisch gehouden dieren 672 kg afval per persoon 25 11% Huishoudelijk restafval Factsheet Grof huishoudelijk restafval 30% GFT-afval 20 Oud papier en karton 19% Grof tuinafval Friesland 15 Overig afval Reinigingsdiensten 10 4% 9. Natuur en milieu 8% 5 18% 10% 0 Rundvee Friesland b B 3.9.3 Dierlijke mestproductie, 2015* 8 400 kg is de gemiddelde opbrengst van een hectare Friese landbouwgrond met tarwe in 2015 % 100 Overig vee Schapen en geiten 90 Pluimvee Varkens 80 Rundvee 70 59 hectare bos per 1 000 inwoners in de provincie Friesland a A Schapen Geiten Kippen Nederland 3.9.4 Aanvoer van afvalwater naar rioolwaterzuiveringsinstallaties index (1992=100) 150 140 130 120 60 110 50 100 40 90 30 80 70 20 1992 1995 1998 2001 10 0 Friesland April 2016 Varkens Nederland Friesland Nederland 2004 2007 2010 2013