Otitis media acuta

Otitis media acuta
Richtlijnen diagnostiek:
Overweeg otitis media acuta bij oorpijn en otorroe; bij zuigelingen en peuters ook bij algemene
symptomen, ook als (aanwijzingen voor) oorpijn of otorroe ontbreken.
Anamnese:
-
Oorpijn, otorroe, gehoorverlies, enkel- of dubbelzijdig voorkomen van deze klachten
-
Algemene symptomen (koorts, prikkelbaarheid, nachtelijke onrust, buikpijn, braken, diarree,
slecht eten of drinken, sufheid)
-
Klachten van een bovensteluchtweginfectie (hoesten, snotneus, keelpijn)
-
Trommelvliesbuisjes
-
Risicofactoren voor complicaties:
o
Leeftijd < 6 maanden, anatomische afwijkingen in het KNO-gebied, zoals bij het
syndroom van Down of bij palatoschisis, ooroperaties in de voorgeschiedenis,
gecompromitteerd immuunsysteem.
Klinisch onderzoek:
-
Inspecteer beide trommelvliezen (verwijder zo nodig cerumen of debris, NIET uitspuiten) en
let op:
-
o
Aspect van het trommelvlies: kleur, vaatinjectie, al of niet doorschijnend
o
Stand van het trommelvlies: normaal, bomberend of ingetrokken
o
Otorroe, trommelvliesperforatie, trommelvliesbuisjes
Let bij kinderen die een zieke indruk maken of bij risicofactoren voor complicaties op
aanwijzingen voor mastoïditis (afstaand oor, drukpijnlijk mastoïd) of meningitis (nekstijfheid,
verminderd bewustzijn).
 Stel de diagnose van OMA bij oorpijn of ziekzijn, en 1 van de volgende verschijnselen:
-
rood, bomberend of niet-doorschijnend trommelvlies
-
trommelvlies met duidelijk links-rechtsverschil in roodheid
-
kort bestaande otorroe, via een trommelvliesperforatie of trommelvliesbuisje
Vaatinjectie van de trommelvliezen is weinig specifiek voor otitis media acuta; dit kan ook
voorkomen bij verkoudheden of huilen.
Richtlijnen beleid:
Voorlichting:
-
Bij kinderen > 2 jaar zijn in 80% van de gevallen de ergste klachten binnen 2-3 dagen over en
is controle niet nodig; bij jongere kinderen kunnen de klachten langer duren (50% < 2 jaar
meer dan 8 dagen).
-
Soms ontstaat een loopoor (4-8%), maar dat verdwijnt meestal spontaan binnen 1 week.
-
Bij een trommelvliesperforatie niet zwemmen met het hoofd onder water; douchen mag wel.
(door labyrinthprikkeling kan duizeligheid optreden)
-
Tijdens of na een OMA hoort het kind slecht met het aangedane oor (door vochtophoping
achter het trommelvlies), maar dit verdwijnt meestal spontaan in de loop van enkele weken tot
maanden.
-
Antibiotica hebben geen belangrijke invloed op de duur en ernst van de klachten. Bij een
loopoor dat snel na het begin van de middenoorontsteking is ontstaan en bij een dubbelzijdige
middenoorontsteking bij kinderen < 2 jaar kunnen antibiotica de duur van pijn of koorts wel
bekorten.
Medicamenteuze behandeling:
-
Adviseer in alle gevallen pijnstilling; paracetamol is de eerste keuze.
Paracetamol:
- oraal: 4-6 x/d 10 mg/kg
- rectaal: 2-3 x/d 20 mg/kg
Leeftijd
Orale dosering
Rectale dosering
Kinderen 3-12
4-6 x/d 2,5 ml drank (24 mg/ml)
2-3 x/d 1 zetpil 120
maanden
vb Curpol siroop junior 120 mg/5 ml
mg
Kinderen 1-2 jaar
4-6 x/d 5 ml drank (24 mg/ml)
2-3 x/d 1 zetpil 240
mg
Kinderen 2-4 jaar
Kinderen 4-6 jaar
Kinderen 6-9 jaar
Kinderen 9-12 jaar
4-6 x/d 6-7 ml drank (24 mg/ml) of 1
3 x/d 1 zetpil 240
tablet 120 mg
mg
4-6 x/d 8 ml drank (24 mg/ml) of 1,5
4 x/d 1 zetpil 240
tablet 120 mg
mg
4-6 x/d 10 ml drank (24 mg/ml) of 0,5
2-3 x/d 1 zetpil 500
tablet 500 mg
mg
4-6 x/d 0,75 tablet 500 mg
3 x/d 1 zetpil 500
mg
> 12 jaar
4-6 x/d 1 tablet 500 mg
2-3 x/d 1 zetpil
1000 mg
-
Lidocaïne-oordruppels niet aanbevolen omdat het trommelvlies dan moeilijk kan worden
beoordeeld.
-
Antibiotica zijn geïndiceerd:
o
Bij een ernstig ziek kind of als het kind zieker wordt
o
Bij risicofactoren voor complicaties
-
-
Overweeg antibiotica bij kinderen:
o
< 2 jaar met een dubbelzijdige OMA
o
die al bij de eerste presentatie tijdens een OMA-episode otorroe hebben
o
bij wie na 3 dagen geen verbetering is opgetreden
Eerste keuze is amoxicilline 30 mg/kg/dag gedurende 1 week; geeft bij contra-indicaties voor
amoxicilline azitromycine 10 mg/kg/dag gedurende 3 dagen of cotrimoxazol 36 mg/kg/dag
gedurende 5-7 dagen.
Doseringen voor kinderen van de aanbevolen antimicrobiële middelen:
Leeftijd
0-1
1-2
2-3
3-5
5-7
7-9
9-12
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
< 10
10-12 12-
kg
kg
15 kg kg
25 mg/ml,
3x/d
3x/d
100 ml
4-5
5-6
ml
ml
Gewicht
Naam
Preparaat
Dosering
Amoxicilline
100 mg/ml,
30
3x/d
20 ml
mg/kg
1 ml
Azitromycine
15-20 20-25 25-31
31-42
kg
kg
kg
3 x/d 6-
50 mg/ml,
3 x/d
3 x/d
3x/d
100 ml
3-4
4-5
5-6 ml 8 ml
ml
ml
Caps of
3x/d
4x/d
disptab 250
250
250 mg
mg
mg
40 mg/ml,
10
1 x/d
1x/d
1x/d
15 ml
mg/kg
2,5-3
3-4
4-5
ml
ml
ml
40 mg/ml,
1x/d
1x/d
22,5 ml
5-6
6-8 ml
ml
40 mg/ml,
1x/d 8-
30 ml
10 ml
Tablet 250
1x/d 1
1x/d
mg
tablet
1,5
tablet
Cotrimoxazol
48 mg/ml,
36
2x/d
2x/d
2x/d
2x/d
2x/d
(niet < 6
100 ml
mg/kg
3-4
4-5
5-6
6-7,5
7,5-9
ml
ml
ml
ml
ml
maand)
Tablet 480
2x/d 1
2x/d 1-
mg
tablet
1,5
tablet
Controles:
Controles zijn alleen geïndiceerd bij otorroe.
-
Na 1 week: start antibioticum indien otorroe persisteerd en er eerst voor afwachtend beleid is
gekozen.
-
Na 1 maand na het stoppen van de otorroe: beoordeel of de trommelvliesperforatie is
gesloten.
Verwijzing:
-
Bij vermoeden van mastoïditis of meningitis.
-
Uitblijven van verbetering 48 u na het starten van antibioticum.
-
Persisterende otorroe na een kuur met een antibioticum.
-
Persisterende trommelvliesperforatie een maand na het ontstaan van otorroe.
-
Drie of meer recidieven per half jaar of vier recidieven per jaar.
Paracetamol
C urpol (McNei l )
[ parace tamol ]
opl oss. ( oraal)
140 ml 250mg / 5ml
si r. J uni or
140 ml 120mg / 5ml
€ 5,45
€ 5,45
Daf al gan (Bri stol -Myers Squi bb)
[ parace tamol ]
compr.
30 x 500mg
€ 4,30
compr. Forte
16 x 1g
€ 4,67
32 x 1g
€ 8,40
50 x 1g
€ 11,40
brui scompr. ( dee l b.)
32 x 500mg
brui scompr. Forte ( dee l b.)
16 x 1g
32 x 1g
compr. O di s ( sme l ttabl .)
16 x 500mg
opl oss. ( oraal) Pe di atri e
90 ml 150mg / 5ml
supp. Vol w .
12 x 600mg
supp. K i nd
€ 5,57
€ 6,10
€ 10,90
€ 3,53
€ 2,44
€ 3,28
12 x 150mg
12 x 300mg
supp. Zui ge l .
12 x 80mg
€ 2,32
€ 2,58
€ 2,00
Amoxycilline
C l am oxyl (GSK )
[ amoxi cill i ne ]
caps.
16 x 500mg
compr. ( opl osb., de e l b.)
8 x 1g
24 x 1g
€ 8,96
€ 8,96
€ 21,51
poe de r ( zakje s)
16 x 250mg
€ 5,13
16 x 500mg
€ 9,03
80 ml 125mg / 5ml
€ 2,95
80 ml 250mg / 5ml
€ 5,13
si r.
Azithromycine
Az i throm yci ne Sandoz (Sandoz )
[ azi thromyci ne]
compr.
6 x 250mg
€ 11,76
compr. ( de e l b.)
3 x 500mg
€ 11,76
6 x 500mg
€ 20,26
si r.
15 ml 200mg / 5ml
€ 5,49
22,5 ml 200mg / 5ml
€ 8,20
37,5 ml 200mg / 5ml
€ 13,67