Wat is fysica? Wat? Wie? Waarom? Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 1 De onderzoekende fysicus • Het doel van de wetenschappen is het onderzoeken en begrijpen van de natuur - in de ruimste zin - en de natuurverschijnselen. • Tot de groep exacte wetenschappen behoren de fysica, de chemie en de biologie. • Geschiedenis en psychologie zijn menswetenschappen. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 2 Het studiegebied van de fysica • Het studiegebied van de fysica omvat de studie van de materie: van de bouw en het gedrag van de stof of materie in zijn allerkleinste deeltjes tot de studie van het heelal. We noemen dat zuiver wetenschappelijk onderzoek. • Wat is het doel van zuiver wetenschappelijk onderzoek? Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 3 Een betere kennis van de natuur en het heelal!! Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 4 Zuiver wetenschappelijk onderzoek De astronoom bestudeert de beweging van planeten en sterren. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 5 Zuiver wetenschappelijk onderzoek Fysici ontwerpen nieuwe satellietcommunicatiesystemen en astrofysici detecteren straling uit het heelal. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 6 Zuiver wetenschappelijk onderzoek Atoomfysici gebruiken de eigenschappen van atomen om nieuwe materialen te maken. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 7 Toegepast wetenschappelijk onderzoek • Technische toepassingen van de fysica dragen bij tot het oplossen van de grote problemen van de mensheid en de huidige samenleving: de voedselproblematiek, gezondheid en hygiëne, onderwijs, communicatie, verkeer, milieu en milieuzorg, energiebevoorrading… meestal is dit toegepast wetenschappelijk onderzoek. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 8 De fysicus zorgt voor ons... • Fysici ontwikkelen hulpmiddelen voor gehandicapten... Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 9 • …en spelen een belangrijke rol in de beveiliging van gevaarlijke werkzones. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 10 • Fysici ontwerpen betere methodes om je gehoor en zicht te testen... Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 11 • …en allerlei scanners voor het opsporen van ziektes. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 12 Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 13 • Fysici ontwerpen bijzondere technieken voor het opsporen van waterreserves voor landbouw in woestijngebieden. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 14 • Fysici ontwerpen toestellen en technieken om milieuvervuiling op te sporen en te meten. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 15 De fysicus is werkzaam in de meest uiteenlopende vakgebieden • De fysicus is alomtegenwoordig…….in de ruimte …. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 16 • ... op gevaarlijke plaatsen…. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 17 ...in industrie, kerncentrales, onderwijs, telecommunicatie... • Dankzij fysici kan men beter sportmateriaal ontwerpen... Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 18 • …en kunnen sterkte, veiligheid, prestatie en zuinigheid van sportwagens verbeterd worden Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 19 De fysicus werkt in de energiesector • Niet alleen in klassieke centrales maar ook bij vernieuwende technieken als zonneenergie en windenergie vind je fysici. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 20 En in de meteorologie…. • Fysici ontwerpen meetinstrumenten voor de weerkunde en het onderzoek van het klimaat, de ozonlaag, het broeikaseffect….. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 21 De fysicus werkt interdisciplinair! Samen met de biologen worden ecosystemen onderzocht…. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 22 • Fysici werken samen met architecten om prachtige gebouwen met een schitterende akoestiek te ontwerpen. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 23 • Fysici helpen archeologen, historici en kunsthistorici om objecten te dateren en vervalsingen te ontdekken. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 24 • Fysici ontwerpen supersnelle transportmiddelen. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 25 • Fysici ontwikkelen methoden om bewijzen te verzamelen in het misdaadonderzoek. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 26 Ken je zelf nog voorbeelden? • • • • ………………………………………. Wat is halfgeleiderfysica? Nanotechnologie? Lasertechnologie? Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 27 Het model • In fysica werken we vaak met een model • Het model en de vooropgestelde hypothesen zijn aanvaardbaar indien ze de waarnemingen kunnen verklaren. • Als je bij een experiment een waarneming doet die niet in overeenstemming is met het vooropgestelde model, dan moet je het model aanpassen, verfijnen of corrigeren. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 28 Het deeltjesmodel • Ken je nog de hypothesen van dit model van de materie? • Welke eigenschappen van de materie kan je ermee verklaren? Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 29 Iets nieuws: computermodellen • Het computerexperiment of de simulatie. • Bijvoorbeeld: simulaties van elektrische kringen met het programma ElektriX. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 30 • Op het internet vind je talrijke simulaties van fysische verschijnselen: we noemen ze applets. • Hier zie je een applet waarmee je de beeldvorming bij de bolle lens kan oefenen. • Je kan het voorwerp verplaatsen met de muis. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 31 Hoe herken je een fysicus? • Een gekke professor??….. Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 32 • …een zonderling als Barabas of Zonnebloem? Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 33 Ken je deze vrouwelijke fysicus? • Wat heeft zij ontdekt? Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 34 Kleurcartoons: The Institute of Physics Education London. Zwart-wit: A. Oosterlinck, Uitgeverij De Boeck Antwerpen Natuurwetenschappen T3 -Marc Beddegenoodts, Sonja De Craemer - Uitgeverij De Boeck 35