Rituele soortendans

Rituele soortendans
Ecologen verklaren veranderingen in soorten uit toeval en chaos
NRC, 16 februari 2008
Biologen die de natuur een tijdlang bestuderen, zien een komen en gaan van soorten. Hoe is dat te verklaren?
Waarom zijn er zoveel soorten in de natuur? Het is een kernprobleem van de biologie, en evolutietheorie is de oplossing. Maar is
natuurlijke selectie van de best aangepaste organismen werkelijk de dominante factor in de variëteit? Alles is toeval, betoogt
ecoloog Steve Hubbell. Hij is verbonden aan de University of California in Los Angeles en werkt sinds 1982 op Barro Colorado,
op het veldstation van het Smithsonian Tropical Research Institute.
Een liaan in een natuurlijke knoop op het Barro Colorado eiland. Foto Jolanda van Ieperen / NIOZ
Deze week was hij even in Nederland als gastspreker op het eerste congres van het Nederlands Ecologisch Research Netwerk
(NERN), op 12 en 13 februari in Lunteren. Daar kruiste hij de degens met ecoloog Jef Huisman van het Instituut voor
Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica van de Universiteit van Amsterdam. Volgens Hubbell zijn de patronen die op den duur
in het ecosysteem ontstaan louter het gevolg van toevallige fluctuaties in geboorte-, sterfte- en migratiecijfers, ongeacht de
specifieke eigenschappen van elke soort.
Microscoopfoto van een planktonmengsel. De ring linksonder is ongeveer 100 micrometer breed.
Foto Jolanda van Ieperen / NIOZ
Jef Huisman (links) en Stephen P. Hubbell. (Foto's Evelyn Jacq)
Jef Huisman daarentegen denkt dat de biodiversiteit op aarde ontstaat door chaos in ecosystemen. “Kleine, toevallige verschillen
in beginsituaties hebben op den duur grote gevolgen. Op termijn is de soortensamenstelling van ecosystemen net zo
onvoorspelbaar als het weer. Niet voor niets is de chaostheorie voortgekomen uit de meteorologie. Als op Barro Colorado een
vlinder met zijn vleugels wappert, stormt het een paar maanden later in Texas.” Toeval of niet, juist deze week publiceert
Huismans groep hierover prominent in Nature (14 februari).
Beide zienswijzen, gestaafd met wiskundige modellen èn experimentele bewijzen, lopen parallel. Het toevalspatroon in de
soortenrange in een bos is niet in strijd met de zuiver chaotische ontwikkeling van plankton in een bak zout water.
Reuters)