Handelingsgericht werken en Geschiedenis Dit schooljaar leggen

Handelingsgericht werken en Geschiedenis
Dit schooljaar leggen we de focus op het Handelingsgericht Werken (HGW) binnen geschiedenis. Handelingsgericht
werken is een systematische manier van werken, waarbij het onderwijsaanbod afgestemd wordt op de behoeften van iedere
leerling. Wat heeft een leerling nodig om een bepaald doel te kunnen bereiken? Hoe kunnen we een en ander faciliteren?
HGW en zorg krijgen dit schooljaar overigens prioritaire aandacht, zowel beleidsmatig op school als geïntegreerd binnen de
vakken.
Daarnaast zetten we een vergrootglas op de doorlichtingsverslagen geschiedenis van het voorbije schooljaar binnen ons
diocees. De pro’s en de con’s die hierin opgenomen worden, kunnen heel leerrijk zijn voor elke vakwerkgroep. Hopelijk
vormen die eerlang een agendapunt op een vakvergadering.
Ten slotte zijn er uiteraard weer twee Dagen van Geschiedenis waarbij naar goede gewoonte plenumreferaten en
werkwinkels op de agenda staan. Op 15 oktober 2013 is er de Dag van Geschiedenis 2de en 3de graad (- in
samenwerking met de VVLG (Vlaamse Vereniging voor Leraren Geschiedenis en Cultuurwetenschappen)-) en op 11 februari
2014 vindt de Dag van Geschiedenis 1ste en 2de graad plaats, telkens in d’Abdij (DPB-Brugge).
1) Handelingsgericht Werken
Handelingsgericht werken (HGW) geniet steeds meer belangstelling van scholen én psychologen/pedagogen die werkzaam
zijn in het onderwijs. De reden hiervoor is dat het een inhoudelijke visie op de ontwikkeling van kinderen koppelt aan een
pragmatische vertaling naar de dagelijkse onderwijspraktijk. Een concretisering ervan is mogelijk via de principes van UDL
(Universal Design for Learning). Die wordt hieronder getoetst aan ons vak geschiedenis.
UDL is opgesplitst in 3 grote principes, die verbonden kunnen worden aan de 3 neurologische netwerken in ons brein.
De 3 grote principes zijn:
1. Informatie op verschillende manieren aanbieden; cf. het zogenaamde ‘herkenningsnetwerk’;
2. Studenten kunnen op verschillende manieren met materiaal omgaan en op verschillende manieren aantonen wat
ze geleerd hebben; cf. het zogenaamde ‘strategische netwerk’;
3. Studenten op verschillende manieren betrokken laten voelen; cf. het zogenaamde ‘affectieve netwerk’.
Principes en richtlijnen
Met andere woorden: wat maakt UDL zo bijzonder? Het antwoord schuilt in de systematiek en de planmatige en
consequente verbindingen die HGW legt tussen de behoeften én de mogelijkheden van de leerling, de school én de ouders,
tussen de praktijk én de theorie, tussen het stellen van doelen én de werkwijze én de beschikbare werkvormen én
hulpmiddelen..... Kortom: HGW brengt alle inzichten die verworven zijn in jarenlange onderwijspraktijk, theorievorming en
onderzoek samen tot een integraal en praktijkvriendelijk pakket.
Hieronder passen we de principes en richtlijnen van UDL toe op ons vak geschiedenis. Hoe kunnen wij m.a.w.
vanuit geschiedenis vorm helpen geven aan het Handelingsgericht Werken? De onderstaande gegevens hebben geenszins de
bedoeling om volledig te zijn. Die zijn enkel bedoeld om leerkrachten geschiedenis individueel én binnen de vakwerkgroep te
laten reflecteren over hoe zorg ook een bekommernis is binnen geschiedenis.
Principe 1: Informatie op verschillende manieren aanbieden
Richtlijn 1: Informatie opneembaar maken door verschillende zintuigen
-
Globaal:
o Uitgangspunt: streven naar duidelijkheid en transparantie van alle documenten
o Lesdocumenten aanbieden in voldoende groot lettertype (min. lettergrootte 11)
o Speciaal lettertype voor dyslectici; aanpassing voor CV: kan geen kaartoefeningen maken, één
examenvraag per blad want anders te druk, aanpassing vragen kunst…. Anderzijds er over waken dat het
examen niet gemakkelijker wordt voor hen
Leerlingen met visuele problemen krijgen soms ook ingevuld leerwerkboek digitaal ter beschikking
Leerlingen die studeren met Kurzweil kunnen de pdf-bestanden van leer- en werkboek opvragen bij de
ICT-coördinator
o PPT, gebruikt bij presentaties door leerlingen, moeten voldoen aan de richtlijnen voor een goede PPT
(o.a. gebruikte lettertypes en lettergrootte, voldoende kleurcontrasten, max. 7x7 regel…)
o Kleuren consequent gebruiken
o Gebruik van historische kaarten voor slechtziende leerlingen (opgemaakt door Spermalie Brugge)
o Tablets in de klas: projectie van beelden
o Alles digitaal ter beschikking stellen:
 Cursus, ppt, mindmappen, schema’s, keywordnotes, worddocumenten, getoond in de les worden
ter beschikking gesteld via het leerplatform
o
o

Links naar in de les getoonde beeldfragmenten worden op het leerplatform geplaatst, o.a. naar
YouTubefilmpjes
-

De samenvattende schema’s uit het werkboek worden ook digitaal aangeboden, hetzij in de vorm
van hot potatoes oefeningen (eerste jaar: gesloten schema’s), hetzij in de vorm van een pdfdocument (tweede jaar: meer open schema’s, waardoor hot potatoes niet meer geschikt is)

Op het leerplatform zijn er blinde kaarten, diverse tijdlijnen en remediëringsoefeningen m.b.t.
situeren in tijd, ruimte, domein en bronnen. De leerkracht kan hier de resultaten van de
remediëringsoefeningen opvolgen.

Toetsen en proefwerken worden aangekondigd op het leerplatform, alsook een overzicht van de te
kennen/kunnen leerstof en studietips
Inzoomen op geschiedenis:
o Middeleeuws koken (o.a. http://www.kookhistorie.nl/index.htm)
o Specerijen ruiken (o.a. http://www.coquinaria.nl/recepten/03.1histrecept.htm)
o Antiek tafelen (o.a.
https://elov.vvkso.be/webapps/portal/frameset.jsp?tab=null&url=/webapps/blackboard/execute/courseM
ain?course_id=_281238_1)
o Olympische Spelen organiseren (o.a.
http://www.schooltv.nl/weekjournaal/onderwerpen/item/2757503/olympische-spelen-de-geschiedenis;
http://www.webkwestie.nl/olympische%20spelen)
o Integratie muziek (o.a. http://www.degeschiedenisles.com;
http://www.degeschiedenisles.com/geschiedenis-tips/muziektips-muziek-met-een-historischkantje?page=1; http://www.geschiedenisleraar.info/blog/?page_id=798)
o Stripverhalen (http://www.stripinfo.be/strip.php?reeks=4048)
o Inleefteksten (o.a.
http://www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CDAQFjAA&url=http%3A%2
F%2Fusers.telenet.be%2Fmalinche%2Fbestanden%2FLes_2%2FLes_2_LEERKRACHTENBUNDEL.doc&ei=6
i5RUpyHMaSZ0QWwyYEQ&usg=AFQjCNF2nAbVlg9EcdwvDl4_i4TtfyDGQg&bvm=bv.53537100,d.d2k
o …
o Alles is goed bereikbaar voor elke (!) leerling, idem dito voor alle excursies
o Goed uitgerust vaklokaal, d.w.z. met tijdslijn(en), historische kaarten, afbeeldingen,
historische eyecatchers, verschillende bronnen
(https://elov.vvkso.be/webapps/portal/frameset.jsp?tab=null&url=/webapps/blackboard/execute/courseM
ain?course_id=_281238_1)
Richtlijn 2: Verduidelijken en structuur aanbieden
-
-
Globaal:
o Schematiseren
o Heldere lesstructuur
o Bordschema
o Gebruik Prezi
o Werken met titels en ondertitels
o Sturen van lesonderwerp per geheel
 Inhoudstafel
 Verbanden tussen leerstofonderdelen
 Overzicht naast inzicht
o In elke les een zichtbare structuur in de lay-out ofwel in bordschema, ofwel (opbouw) via mindmap, ofwel
PPT, ofwel notebook in leerplatform
o Leerlingen zelf syntheseschema’s , mindmappen laten maken
o Functioneel ict-gebruik
o Samenvattingen van de leerstof; documenten die leerlingen helpen om te noteren tijdens de les en om
samenvattingen te maken
Inzoomen op geschiedenis:
o Goed en veelvuldig gebruik van tijdlijnen, eventueel via dipity (www.dipity.com)
o Uitwerken van leerlijnen (historische vaardigheden, ict-vaardigheden, actieve werkvormen, evaluatie) (o.a.
https://elov.vvkso.be/webapps/portal/frameset.jsp?tab=null&url=/webapps/blackboard/execute/courseMain?
course_id=_281238_1)
o Woordenlijst met structuurbegrippen en historische begrippen (o.a. ‘woordenlijst en historische kritiek’
in map ‘Frères’)
o Inoefenen structuuropdrachten: bijvoorbeeld het maken van een tijdlijn met daarop de opeenvolgende
bezettingen van de eigen regio in het ancien regime; interviews (oral history/familiegeschiedenis) in de 6des
rond culturele evolutie in de 20ste eeuw bij zichzelf, een ouder, grootouder: teken een tijdlijn met de
voornaamste gebeurtenissen op politiek, socio-economisch en cultureel vlak op nationaal/ internationaal
o
o
o
o
o
o
vlak; situeer daarop tevens de hoogtepunten in het leven van de geïnterviewden; orden de begrippen in een
oorzaak-gevolg schema (o.a. x –LK – Oral history, in map ‘Frères’)
Opmaak begrippenleerplan
Goed uitgerust vaklokaal nodig (cf. supra)
De leerlingen worden uitgenodigd om eerst zelf de leerstof te synthetiseren. Ze moeten bijvoorbeeld in
functie van toetsen en examen mindmappen maken en wie-wat-waar-wanneer-lijstjes aanleggen waarin
historische feiten, personen in hun logisch-chronologisch-geografische contect gesitueerd worden.
Stappenplannen (o.a. Bart Laureys, Stapstenen)
Elke les vertrekken vanuit de inhoudstafel. Werken met duidelijk ingedeelde hoofdstukken, waarvan de
indelingen terug komen in de samenvattende schema’s. Hoofdstukken indelen op basis van de domeinen.
Documenten, oefeningen, schema’s steeds in dezelfde volgorde aanbieden, eventueel aangevuld met
extra oefeningen (differentiatiemateriaal) en oefeningen over het referentiekader.
Richtlijn 3: Informatie op verschillende manieren aanbieden
-
-
Globaal
o Gebruik schematische voorstellingen
o Gebruik grafische voorstellingen
o Werken met correctiesleutels
o Kopiëren op A3 van lesnota’s, toetsen, taken…, gebruik van Ipad en plaatsing vooraan in de klas voor
leerlingen met gezichtsproblemen
o Leerlingen met problemen voor geschiedenis worden uitgenodigd om lesnotities van medeleerlingen of
leerlingen uit parallelklassen door te nemen en gerichte vragen te stellen op maandelijkse
herhalingsmomenten (na de lessen). In de eerste en tweede graad wordt via Leerbeest (Marcella Deneve)
respectievelijk Start to study een stappenplan aangeboden om leerstof te verwerken op basis van een
auditief, visueel… geheugen.
Inzoomen op geschiedenis
o Doceren, het verhaal
o BZL (Begeleid Zelfstandig Leren)
o Zelfstandig historisch onderzoek
o Groepswerk: parallel of complementair
o Oral history
o Documentaires
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Presentaties
Debat en simulatie- en/of rollenspel
Educatief spel
Primaire en secundaire bronnen aanboren
Aandacht voor taal
Artefacten bekijken en bestuderen
Historisch kaartmateriaal
Tekst- en beeldverwerking
Werkwandelingen in de nabijheid van de school
Excursie
ICT door leraar en leerlingen
Rekening houden met de ontwikkeling in denken (Egan): romantisch denken (7-15 jaar), filosofisch denken
(15-18 jaar)
Rekening houden met historische redeneerwijzen: 1) verzamelen; 2) ordenen; 3) verklaren; 4) beeldvormen
Goed uitgerust vaklokaal
Gebruik divers bronnenmateriaal: geschreven documenten, cartoons, schilderijen, strips, beeldmateriaal,
muziek, …
Principe 2: Actie en expressie
Richtlijn 4: Kansen bieden om op verschillende manieren met de leerstof om te gaan
-
Globaal
o Strategieën aanleren (kijkwijzers)
o Uitzoeken welke werkvorm het best gekoppeld kan worden aan welke leerinhoud
o Functioneel ICT-gebruik (tablet)
o Quiz, Woordzoeker, …. met de examenvragen van vorige jaren
o Eigen cursus, open boek en vaak het handboek gebruiken in de les; toepassingen met Mediargus,
internetopdrachten…
o Leerlingen stimuleren om vanaf het 1ste jaar van de 2de graad zelf een cursus aan te leggen
o Goed uitgerust vaklokaal
In verschillende opdrachten wordt aan leerlingen gevraagd om naast de toegankelijke internetbronnen ook
klassieke media (artikels in periodieken, monografieën) te consulteren. Op die manier moeten ze kritisch
leren omspringen met verschillende informatiedragers.
Inzoomen op geschiedenis:
o Een brede waaier aan actieve werkvormen
o Rollenspel
o Simulatiespel
o Hoekenwerk, contractwerk
o Werken met wiki, blog
o Excursie
o Historische strips en jeugdboeken
o Oral history: afname interviews
o Debat, discussie
o Mondelinge en schriftelijke presentatie
o Parallel en complementair groepswerk
o Doceren, het verhaal
o Zelfwerkzaamheid
o Facebookpagina
o Journalist van de week, mondelinge rapportering met ‘collaboratieve evaluation’
o Leerlingen zelf tijdlijnen leren maken
o Stellingenspel en discussies: bijvoorbeeld rond asiel en migratie, demografie, actua (journalisten van de
week poneren een vraag voor de klas waarna een gedachtewisseling ontstaat)
o Parlementair debat organiseren op school: onder leerlingen of met ‘echte’ politici, naar aanleiding van
verkiezingen van mei 2014
o
-
Richtlijn 5: Kansen bieden aan leerlingen om op verschillende manieren aan te tonen wat ze geleerd hebben
-
Globaal
o Product- en procesevaluatie
o Brede evaluatie
o Verschillende evaluatievormen
o Gevarieerde vraagstelling
o Prezi
Bijzondere zorgklassen waar zorgleerlingen hun examens afleggen: meer tijd, minder afleiding, soms
worden vragen voorgelezen, leerkracht van toezicht wijst hen ook op de tijd, stelt leerlingen gerust en
beantwoordt alle vragen
o Mondeling examen in plaats van schriftelijk voor leerlingen met motorische beperkingen
o Korter examen voor leerling die door gezichtsproblemen veel trager werkt en moeilijk teksten kan lezen.
o Dyslectische leerlingen maken al jaren gebruik van Kurzweil. Het examen wordt omgezet door collega’s van
het GOK-team
o Interne leerlingenbegeleiding: een leerkracht leest de vragen voor; leerlingen krijgen desnoods extra tijd
of leggen hun proefwerk af met Kurzweil in een computerklas. Deze leerlingen kunnen ook vragen om hun
notities vooraf na te lezen of om te mogen beschikken over een ingevuld werkboek. Leerlingen die problemen
ervaren met hun studiemethode worden uitgenodigd om op geregelde tijdstippen de ‘studieklas’ te volgen.
Hier zijn leerkrachten aanwezig zijn om studietips en begeleiding te geven
Inzoomen op geschiedenis
o Competentiegericht
o Excursie laten voorbereiden en uitvoeren door leerlingen
o Maquette laten maken
o Fotografie
o Poster laten maken
o Oefenen op het referentiekader (basispatroon historisch denken)
o In het 2de jaar van de 3de graad: interviews met ouder- en grootoudergeneratie; mondelinge en schriftelijke
neerslag
o Liedjesteksten of interviews met getuigen van WO II verwerken tot een attractieve presentatie
o Presentaties, open boekexamen, klassieke toets, actualiteitsvragen (uitleg in de les), jaaropdracht,
onderzoeken…
o Historische onderzoeken
o
-
Richtlijn 6: Ondersteuning bieden om doelen en prioriteiten te leren stellen
-
Globaal
o Aandacht voor leren leren
 Leerlingen zelf vragen laten stellen + antwoorden geven
 Leren wat een goede vraag is
o Opdrachtenbladen
Werken met stappenplan
Feedback geven en tijd hiervoor uittrekken
Evaluatiemodellen aanreiken
Toetsen van andere klassen worden getoond of doorgegeven op vraag van (zwakke) leerlingen of ouders.
Proefexamens of voorbeeldexamenvragen voorzien
o Van bij de start van het schooljaar/trimester duidelijk de doelstellingen, evaluatievormen en
evaluatiecriteria met de leerlingen bespreken zodat leerlingen zich hier kunnen op afstemmen
o Op schoolniveau wordt er verwacht dat de leerlingen voor ieder vak een vakwijzer krijgen. Dit houdt in dat
ze weten waar de leerstof staat, hoe ze moeten studeren en welke doelstellingen er zijn per hoofdstuk. Ze
kunnen aanvinken of ze de doelstelling al dan niet bereikt hebben op de vakwijzer. De toetsen worden ook
gecorrigeerd met de leerlingen die er mogen op noteren. Tijdens de lessen wijst de leraar uiteraard ook op de
zaken die niet en wel gekend moeten zijn.
o Overzicht van de leerstof en studietips.
Inzoomen op geschiedenis
o Kijkwijzers
 Taalkaders
 Schrijfkaders
 Kaders voor groepswerk
o Als inleiding in elk jaar: uitleg over hoe geschiedenis studeren en hoe ons geheugen werkt (ultrakorte, korte
en langetermijngeheugen; visueel, motorisch, auditief geheugen)
o Per trimester of semester worden de toetsen, taken en groepswerken in overleg gepland en uitgelegd. De
opgaven worden op het leerplatform geplaatst met daarbij de leerplandoelstellingen, een stappenplan
(B. Laureys), het evaluatieschema voor de schriftelijke en de mondelinge rapportering en de puntenverdeling
per onderdeel, aspect
o Quiz, ‘Zoek het juiste woord, persoon’ of ‘Maak de puzzel’ en je verdient 1 stuk per goed antwoord , …. met
de examenvragen van vorige jaren.
o Leerlingen zelf een activiteit, evenement of excursie laten organiseren waarbij ze ook zelf doelstellingen en
prioriteitenmoeten vooropstellen en uitwerken.
o Proefwerk moet samen sporen met de aanpak op toetsen
o Aan leerlingen duidelijk maken wat oriëntatiekennis is: welke kennis hebben we nodig, tijdelijk voor het
onderwerp en wat is kennis voor de langere termijn
o
o
o
o
-
Principe 3: Betrokkenheid
Richtlijn 7: Inspelen op interesses
-
Globaal
o Op toetsen wordt leerlingen gevraagd hoelang ze gestudeerd hebben en hoe ze de toets ervaren
hebben. Tevens wordt gezocht naar een verklaring: bv. onvoldoende herhaald, te letterlijk uit het hoofd
geleerd, actualiteit niet gevolgd… Ze kunnen opgegeven verklaringen onderstrepen of andere verklaringen
geven. De leerkracht geeft feedback: ‘herlees je vraag 2x vooraleer je antwoordt, zo voorkom je verkeerde
interpretatie’, of ‘ik merk dat je veel gestudeerd hebt, als je nauwkeurig zou antwoorden kan je beslist beter
scoren’. Bij groepswerken evalueren ze het groepswerk, zichzelf en elkaar. Die evaluatie wordt verrekend in
punten bij extremen. Bv. als iemand niet heeft deelgenomen
o Evaluatie van een opdracht
o Na elke parascolaire activiteit evalueren de leerlingen de activiteit digitaal via het leerplatform. Zo kan de
leerkracht gemakkelijk een overzicht bekomen en aanpassen
o Toetsvragen (in de mate van het mogelijke) die aansluiten bij interesse leerlingen
o Jaaropdrachten met grote creatieve invulling
o Opbouw autonomie van de leerlingen. In de eerste graad is hier weinig sprake van. Maar vooral vanaf de
3de graad is er meer keuzevrijheid en kunnen ze onderwerpen kiezen om voor te bereiden
-
Inzoomen op geschiedenis
o Gebruik van contexten
o Levensechte opdrachten
 Prehistorie: vuur maken
 Actualiteit en actualisering
 Woordspin
 Excursies
 Facebookpagina
 Bloggen
 Journalist van de week. alle domeinen kunnen behandeld worden. Bij humane wetenschappen komen
eerder culturele en sociale onderwerpen aan bod
Avontuur
Bij mondelinge examens in de 3de graad mogen de leerlingen een eigen vraag rond een binnenlandse
resp. buitenlandse item voorbereiden rond (socio-economische, culturele, politieke) materie dat hen
interesseert. Ze moeten hierbij vertrekken uit de feiten en een persoonlijk, gefundeerde visie (met
argumenten pro en contra) kunnen ontwikkelen en presenteren binnen enkele minuten.
Opdrachten in hun leefwereld
 Lokale en regionale geschiedenis
 Familiegeschiedenis
 Historische wandeling in eigen stad
 Historische objecten, voorwerpen
 Mysterieuze verleden
 Oorlog en dictatuur
 Sport, muziek, dagelijks leven
Opdrachten aanpassen aan studiekeuze/-richting
 Bijvoorbeeld in technische richtingen, landbouw, hotel, keuken, sport
 Onderwerpen van groepswerken mogen door de leerlingen zelf gekozen worden
Er wordt zoveel als mogelijk vakoverschrijdend gewerkt
In het eerste jaar worden de domeinen van de geschiedenis aangebracht met hedendaagse
voorbeelden. In het tweede jaar wordt de interesse voor de klassieke oudheid opgewekt aan de hand van
sportclubs: Hermes Oostende, Ajax Amsterdam, Celtic Glasgow… Er wordt eveneens gewezen op de lokale
geschiedenis.
In de afdeling Mode wordt er sterk ingespeeld op het aspect kledij doorheen de geschiedenis. Soms
laten leerlingen zich bijvoorbeeld inspireren door de oudheid bij het ontwerpen van een eigen kledinglijn
binnen het vak Creatie en Mode. De leerlingen maken hierbij ook gebruik van de bibliotheek in het vaklokaal.


o
o
o
o
o
Richtlijn 8: Creëer doorzetting
-
Globaal
o Opdrachten verkavelen in deelopdrachten
o Gericht oefenen en remediëren
o Interessante oefeningen voor de leerlingen, niet voor de leraar: echte uitdagingen, actualiteit
o Doelgerichte feedback + differentiëring
o Evalueren van vakgebonden attitudes
Streven naar afgewerkte eindresultaten
Problemen leren benoemen
Klasgesprekken of individuële gesprekken met leerlingen over hun activiteit in de les, positieve strokes wat
betreft evolutie punten, medewerking, etc …
o Mondelinge rapportering van de onderzoeksresultaten met zelfevaluatie, peerevaluatie en evaluatie door de
leerkracht, zo moeten leerlingen één iets aangeven wat goed was en één verbeterpunt. Ze moeten ook
toelichten hoe dit kan gerealiseerd worden.
o Richtlijnen bij evaluatie toets of examen, zwakkere leerlingen ondersteunen in bijlessen, leerlingen
leerinhoud elkaar laten uitleggen
o Enkel bij leerlingen met slechte resultaten: opstarten studiefiche en opvolging door de leerkracht. Individuele
aanpak is volgens ons niet haalbaar voor elke leerling.
Inzoomen op geschiedenis
o Bij het maken van een tijdslijn is het belangrijk dat de student het geheel afwerkt. Anders kunnen ze
achteraf niet zoveel met de tijdslijn. Het feit dat ze via kleine stapjes moeten toewerken naar een einddoel,
een afgewerkte tijdlijn, zorgt ervoor dat studenten leren doorzetten.
o Leerlingen laten meedenken in de les
o Tijdens de ‘vragenuurtjes’ worden de leerlingen gestimuleerd om van elkaar te leren en dingen aan
elkaar uit te leggen. Ook een geschiedenisblog of leraarssite kan bijdragen tot een grotere interactiviteit
tussen leerlingen onderling en leraar-leerling.
o Soms worden remedieertaken voorzien maar voor geschiedenis is dit niet evident. Vaak beperkt het hier zich
tot individuele gesprekken bij slechte resultaten. Op schoolniveau moeten de leerlingen met zwakke
resultaten de examens komen inkijken bij de leraar.
o Belangrijk stil te staan bij de vraag hoe geschiedenis moet aangepakt, moet geleerd worden: kennen en
kunnen
o
o
o
-
Richtlijn 9: Mogelijkheden tot inschatten en bijsturen
-
Globaal en inzoomen op geschiedenis
o Remediërende opdrachten
o Selectie van vragen
o Correctiesleutels
o Hulp bij studieplanning
o Zelfreflectie
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Zelfevaluatie
Verschillende evaluatiesoorten
Zelfreflectie op toetsen, groepswerken, BZL…
Bij iedere toets wordt er via een vijftal symbolen gepeild naar de duur van het instuderen, de
moeilijkheidsgraad, of een atlas, handboek, digitale media geconsulteerd werd, de inschatting van het
behaalde resultaat etc. De ervaring leert dat de leerlingen. dit graag en vrij eerlijk invullen. Op het einde van
het schooljaar worden de leerlingen uitgenodigd een evaluatie van de lessen te maken.
Er kan gewerkt worden met een vaste hoofding op toetsen waarbij gepeild wordt naar de studietijd en het
verwachte resultaat. Dit geeft de leraar extra info en kan de aanknoping van een gesprek zijn.
Enkel bij leerlingen met slechte resultaten kan bij de opvolging door de leerkracht ook de affectieve
betrokkenheid een werkpunt worden. Individuele aanpak is moeilijk haalbaar voor elke leerling.
De leerkrachten zijn vlot aanspreekbaar, ook via correspondentie langs een leerplatform. Op de dag voor het
examen is de leerkracht stand-by via het leerplatform.
Voor elke toets is er nog een herhalingsmoment van enkele minuten, ter opfrissing, maar ook om eventuele
onduidelijkheden alsnog recht te zetten
Gezien het grote aantal klassen is er weinig kans tot “affectieve zelfregulatie”
Het is een echt een uitdaging voor de vakwerkgroep om grote(re) thema’s en leerinhouden te concipiëren en te
stroomlijnen vanuit de UDL. Misschien kan dit wel een werkpunt worden voor de vakvergadering: per graad een of enkele
thema’s uit te werken vanuit de bovenstaande gegevens. Hieronder geven we enkele voorzetten van thema’s die hiervoor in
aanmerking kunnen komen:
o
Referentiekaders van tijd, ruimte, domein en bronnen
o
Egypte
o
Kunst en cultuur in de klassieke oudheid
o
De Kelten
o
Demografische ontwikkelingen in het ancien regime
o
De kruistochten
o
Zwarte dood in de middeleeuwen
o
Ontdekkingsreizen in het ancien regime
o
Renaissance
o
De verlichting
o
De Industriële revolutie
o
Kolonisatie in de 19de eeuw
o
Economische ontwikkelingen in de 19de -20ste eeuw
o
De Koude oorlog
o
De Europese Unie
o
Socioculturele revolutie na 1945
o
Etc.