PowerPoint-presentatie

De coöperatieve gedachte
Emeritiforum KU Leuven
@WimVanOpstal
29 januari 2015
Deel I
 Wat?
 Waar?
 Waarom?
Deel III
 Kansen en uitdagingen voor coöperaties anno 2015
Wat is een coöperatie?
 Internationaal referentiekader
“A co-operative is an autonomous association of persons united
voluntarily to meet their common economic, social, and cultural
needs and aspirations through a jointly-owned and democratically
controlled enterprise.”
- International Cooperative Alliance
Wat is een coöperatie?
 Juridisch
 Veranderlijk aantal vennoten met veranderlijk kapitaal
 CVBA / CVOA
 coöperatieve vennootschap met (on)beperkte aansprakelijkheid
 handelsvennootschap of burgerlijke vennootschap
 naar privaat recht / naar publiek recht
 Optioneel: erkenning NRC
 Optioneel: VSO-statuut
Wat is een coöperatie?
 Specifieke juridische kenmerken
 Opdeling vast / variabel kapitaal
Variabel gedeelte
Vast gedeelte
Wat is een coöperatie?
 Specifieke kenmerken
 Mogelijkheid loskoppeling inbreng  stemrecht
1 aandeel
=
1 stem
Niemand
>10% van de
stemmen
1 vennoot
=
1 stem
Wat is een coöperatie?
 Specifieke kenmerken
 Creatie verschillende soorten aandelen mogelijk
D-aandelen
(externe investeerders)
C-aandelen
(werknemers)
statuten
AV
B-aandelen
(klanten)
A-aandelen
(oprichters/bezielers)
RvB
Waar coöperaties?
 Land- en tuinbouw
 Milcobel
 3000 leden-leveraars
 1 miljard liter melk/jaar
 via werkvennootschappen
 Coöperatieve veilingen
 COVAVEE
 Machinecoöperaties
(Belgomilk, INZA, …)
Waar coöperaties?
 Distributie van geneesmiddelen
 Febelco
 2500 zelfstandige apotheken
 Marktaandeel 35%
 Multipharma, EPC, ESCAPO, Vooruit Nr 1, De Voorzorg, …
 Coöperatieve apotheken
 Apothekers zijn werknemers
 MSF Supply
Waar coöperaties?
 Financiële sector
 Coöperatieve banken
 Vroeger: CERA, BACOB, Bank van de arbeid, etc.
 Nu: coöperatieve holdingmaatschappijen
(bv. Cera, Lanbokas/Agricaisse, Argen-Co, …)
 Nichebanken: Banque CPH, New-B?
 Coöperatieve verzekeraars
P & V
 Federale Verzekeringen
 Coöperatieve kredietverstrekkers
 SWIFT
 Interne banken multinationale ondernemingen
Waar coöperaties?
 Groot- en kleinhandel
 Euronics Belgium
 Menouquin
 Lekkerland
 Prik & Tik
 Metalunion
 Electro Retail Group
 Districo
 Asamco
…
Waar coöperaties?
 Nieuwe niches
 Wonen
 Zorg
 Energie
 Sport
 Media
 Sociale economie
…
Waarom coöperaties?
 Grondslagen voor coöperatief ondernemen
 Vacuüm invullen
 Schaalvoordelen / marktmacht
 efficiëntie en kostenbesparingen
 verbeteren bedrijfspositionering (naambekendheid, markttoegang, …)
 benutten van complementaire competenties
 Lokale verankering
Kansen?
 Grote Recessie: momentum?
 Terugtrekkende overheid
 Draagkrachtversterking door samenwerking
(KMO’s, lokale besturen, social profit)
 Lokale verankering en controle
 Vraaggestuurd werken
 Vermaatschappelijking
 Alternatieve financiering
Uitdagingen?
 Algemeen
 Onbekend = onbemind
 Flankerende beleidsmatige kaders
 Tradities doorbreken
 Vertrouwen winnen  Nuchterheid bewaken
Uitdagingen
 Werken met en voor vennoten
 Stakeholderanalyse  Identificatie potentiële vennoten
 Toetredingsvoorwaarden  Uittredingsmodaliteiten
 Missie/visie verankeren  Eigenaarschap en controle geven
 Belang van de transactierelatie
 Rolafbakening en rolverwarring  Betrokkenheid
 Prikkel om te monitoren?
 Financiële en coöperatieve geletterdheid vennoten?
Uitdagingen
 Ook het financiële plaatje moet kloppen
 Hoe vennoten vergoeden?
 Ristorno (coöperatieve teruggave)?
 Dividend?
 Niet?
 Fiscale aspecten?
 Financiering
 Verdienmodel?
 Erkenningen?
 Kapitaalbehoefte?
 Aandelenkapitaal = risicokapitaal
Tot slot
 Willen we de coöperatie wel gebruiken?
 Ethischer?
 Win-Win situatie vennoot / onderneming?
 Mattheuseffect?
 Nood aan ledenbetrokkenheid?
 In lijn met de kapitaalbehoefte?