Geachte collegae, De idee om een forumgesprek te organiseren rond

Geachte collegae,
De idee om een forumgesprek te organiseren rond de coöperatieve gedachte werd ons
ingegeven door een verrassende vaststelling. In de voorbije jaren begonnen in onze kranten
artikelen te verschijnen over coöperaties: over een coöperatieve bank in oprichting, over
een coöperatieve biosupermarkt, enz. Plotseling bleken coöperatieven opnieuw actueel te
zijn en sommigen zagen hen, in diezelfde kranten, als een tegengif voor de crisis. Maar
tegelijk lazen we dat de Baskische coöperatieve Mondragon in moeilijkheden was geraakt
door het faillissement van Fagor dat volgens hetzelfde artikel aan de basis lag van de lof voor
het coöperatieve model. En in eigen land was er de commotie rond Arco en Groenkracht.
Hoe dan ook. Plotseling herinnerden we ons de Welvaarts- en andere coöperatieve winkels
in de dorpen en steden van onze jeugd en realiseerden we ons dat we ze sinds lang niet
meer hadden gezien.
Waar waren ze gebleven? Wat was er met hen gebeurd? Waarom waren ze verdwenen?
Het was een voldoende reden om een forumgesprek te organiseren en hier vandaag aan
enkele experten vragen te stellen. Wat is dat nu precies een coöperatieve? Wat is haar
juridische vorm maar ook en vooral wat is haar opzet en bedoeling? Waarom is ze
verdwenen, of toch minstens onder de waterlijn gezakt? Of is ze niet verdwenen maar zo
van aard veranderd dat we haar niet meer herkennen? En vooral is er de vraag: heeft ze nog
een toekomst, een plaats in de geglobaliseerde economie van vandaag? Wat zou die plaats
kunnen zijn in een wereld die sinds het begin van de politieke moderniteit nog slechts door
twee rivaliserende krachten en organizatieprincipes lijkt beheerst te worden: de staat of de
markt? Kan ze zich daartussen wringen, er een eigen plaats bevechten en er standhouden als
een alternatief, zoals een van onze sprekers, Wim Van Opstal, zich in een studie heeft
afgevraagd?
Onze gids en inleider vandaag is em. professor Jef Verhoeven. Hij studeerde hier in Leuven
Politieke en Sociale Wetenschappen en werd doctor in 1969. Zoals men van een socioloog
mag verwachten, volgt hij aandachtig wat er omgaat in de samenleving en dus ook deze
echte of vermeende revival van de coöperatie. Die brede belangstelling weerspiegelt zich in
het onderzoek en de talrijke lezingen die hij overal te wereld heeft gehouden. Twee thema’s
hebben steeds zijn bijzondere interesse weggedragen en springen eruit. Allereerst zijn
aandacht voor de theorie van de sociologie. Jarenlang heeft hij theoretische sociologie
gedoceerd. Vanuit die belangstelling was hij mede-initiatiefnemer en coördinator van een
interuniversitaire Summer School for Advanced Studies in Interpretative Sociology. Zijn
tweede belangstelling en onderzoeksdomein waren – en zijn nog steeds – de ontwikkelingen
in het onderwijs.