Examenvragen oncologie

Examenvragen oncologie
Tumorbiologie:
- geef de evolutie van longkanker bij mannen en vrouwen (zie grafiekskes)
- Definitie van incidentie aantal nieuwe diagnoses per 100.000 per jaar
- def van mortaliteit aantal overlijdens per 100.000 per jaar
- Geef 3 van de meeste frequente tumortypes bij vrouwen in belgie borst, colon, baarmoeder
- vijf-jaars overleving van pancreas carcinoom 4%
- daalt de kankerincidentie met de leeftijd Neen!
- TNM classificatie - T (a,is,(0),1-4): size or direct extent of the primary tumour
- N (0-3): spread to regional lymph nodes
- M (0/1): distant metastasis
(Use of an "X" instead of a number or other suffix means that the parameter was not assessed.)
- geef 2 vd 5 belangrijkste tumoren bij mannen prostaat en long
- eigenschappen van een kwaadaardige tumor invasie omliggend weefsel (dus BM
doorbroken) en potentiële metastasering (via BV, LV)
- Noem twee paraneoplastische aandoeningen myasthenia gravis en raynaud
- wat gebeurt er met de incidentie v kanker als er een nieuwe test wordt uitgevonden?
incidentie stijgt + waarom zijn tumormerkers niet altijd bruikbaar? niet alle T testen positief
voor hun T-marker, bovendien zijn er andere niet-maligne patho’s met positieve T-markers
- wat duurt langer bij kanker: preklinische of klinische fase preklinische fase
- wat is verschil tss goed en kwaadaardige tumor? Goedaardig geeft ev. druk op omliggende
weefsels, maar invadeert niet. Bm blijft intact en metastasen komen nooit voor. >< bij
maligne
- wat is p53 T-suppressorgen: centrale rol in transcriptie DNA, celgroei en proliferatie;
belangrijke protectie tegen kanker door eleminatie van beschadigde cellen; bij 50% vd K
wordt een mutatie in dit gen teruggevonden
- typische kenmerken ve goedaardige tumor druk op omliggende weefsels, maar geen invasie,
basale membraan intact, geen metastasering
- Twee van de meest frequente tumoren bij vrouwen borst en colon (long in de USA)
- Apoptose? Geprogrammeerde celdood
RT:
- Wat wordt versneld in een lineaire versneller? elektronen
- hoeveel % van de kankers worden behandeld met RT? 40-55 % (indicaties: 60 %)
- hoeveel kanker per 1000 personen per jaar 4-5
- wat is brachytherapie Plaatsing van een stralingsbron tegen of in een gezwel, zo kunnen
lokaal zeer hoge stralingsdoses bereikt worden (ook gebruikt in de palliatieve setting)
- Wat zijn de voordelen van hoogenergetische stralenbundels bij RT? diepere penetratiekracht, scherpere bundel-aflijning, lagere huiddosis
- wat is IMRT (= programma voor de multileaf collimator) intensiteitsgemoduleerde
radiotherapie, met aangepaste intensiteits-regeling (dosis-verdeling) ÍN de stralingsbundel zelf
- wat is een multi-leaf collimator? Toestel voor RT, waarbij men gebruikt maakt van de IMRT
- Waarom verschillende stralenbundels gebruiken (uit verschillende hoeken)? Hoe meer
verschillende stralenbundels je gebruikt, hoe hoger de stralingsdosis centraal (Tumor) en hoe
lager in de omgevende normale weefsels (minder beschadiging)
- radiotherapie alleen bij grote onoperabele tumoren? Neen! oa. ook adjuvant
- Waarom geeft men radiotherapie in vele fracties en niet alles ineens? Bij RT waar men
profiteert van het biologisch effect, is het even belangrijk dat er een differentieel biologisch
effect is, waarbij na schade aan T-cellen en gezond weefsel, een gezond weefsel beter
regenereert (betere organisatie en repair). Fractionele RT vertoont een cumulatief effect op de
T-vernietiging. Bij te hoge doses RT kan een drempel bereikt worden waarbij ook normaal
weefsel niet meer kan recupereren.
CT en HT:
- Meest emetogeen cytostaticum? Cisplatinum + preventieve R/? vnl CS en 5HT3-remmers
- werking van tamoxifen (= serm: selectieve estrogen receptor modulator) ~substraat van E-R
en blokkeert deze
- mag men bij antracyclines radiotherapie geven? Nooit! Start RT ná recuperatie
hematotoxiciteit, liefst na CT
- werkingsschema van aromatase remmers? blokkeren omzetting testosteron  estrogenen
- wat is het verschil tss adjuvante en neo-adjuvante CT
 Adjuvante therapie = aanvullende behandeling na de primaire ttt. Meestal CT of RT, vaak
na chirurgie, om de genezingskans te vergroten door het vernietigen van micrometastasen.
 Neoadjuvante therapie = behandeling toegepast vóór de definitieve therapie. Meestal CT of
RT voorafgaand aan chirurgie. Om anders irresecabele tumor te verkleinen.
- Antidotum voor MTX FH4 = gereduceerd foliumzuur
- Antidotum voor Ifosfamide Mesna
- port-à-cath: wat is het toegangspoort CT thv v. subclavia, waarvan de tip reikt tot in de VCS
+ 2 complicaties trombose en infectie (reden: herhaalde CT + toxiciteit perifere venen)
- levensbedreigende gevolgen v. myelosuppressieve CT anemie, leucopenie!! en trombopenie
- werkingsmechanisme Alkylantia? DNA-beschadiging dr covalente binding met alkylgroep
- wat is het verschil tussen de vinca-alkaloiden en de taxanen qua werkingsmechanisme?
Beide blokkeren de celdeling door de metafase te blokkeren. Vinca-alkaloiden zijn
polymerisatie-remmers en taxanen zijn depolymerisatie-remmers
- welke cytostatica werken in op de M-fase, twee vbn en werkingsmech M-fase of mitose
wordt verhinderd door oa. de metafase-remmers (tubuline-remmers). Vinca-alkaloiden zijn
polymerisatie-remmers en taxanen zijn depolymerisatie-remmers
- chemotherapie die S fase blokt antimetabolieten (MTX, 5-FU, Ara-A, …)
- sterk emetische CT, wat er aan doen en hoe lang gastroprokinetica, 5HT3-remmers, CS,
neuroleptica en sedativa, antibradykinine (ook preventief!!, door anticipatoire mech. Vaak
reeds nausea en braken voor chemokuur), soms tot zeer laattijdig (bij bvb. cisplatinum)
- wat gebeurt er bij tumorlysis, klinisch en wat zie je in het bloedbeeld? Wat doen we
systematisch om dit te vermijden? Tgv de massaal geïnduceerde celdood door CT komen een
massa afbraakproducten in het bloed terecht, welke leiden tot lactaatacidose, hyperuricemie,
hyperkalemie, hypocalcemie, hyperfosfatemie; hoofdcomplicatie is uiteraard acuut nierfalen.
Preventie gebeurd door hydratatie, allopurinol, alkalinisatie ea…
Borst:
- Waarom is CT geCI bij borstca bij vrouwen > 70 jaar? Andere mogelijkheden? ?
- drie groepen van HT bij mamma carcinoom antagonisten vrouwelijk H (vb. SERMs);
blokkade aanmaak vrouwelijk H (ovariële ablatie (HK, RT, LHRHa) voor de menopauze en
aromatase-remmers na menopauze); zeer hoge doses H (progestiva, androgenen, oestrogenen)
- Wat is het verschil tss een predictieve en een prognostische factor? Geef 4 prognostische en
drie predictieve factoren bij de keuze van een adjuvante behandeling van mammacarcinoom.
predictief = voorspellend naar gevoeligheid voor bepaalde therapie
vb: ER, PR, Her2/Neu (voor ttt met herceptin® = monoclonale As tegen Her2/Neu)
prognostisch = voorspellend naar outcome voor patient
vb TNM, leeftijd, gradering
- indicaties RT bij borstca + doel van RT
indicaties: RT kan neo-adjuvant, adjuvant, curatief of palliatief zijn. Bij grotere T ( 4 cm) of
bifocale of slechte (onkosmetische) lokalisatie (vnl midden-onder), bij positieve LN, positieve
sectievlakken. Mediale en supraclaviculaire bestraling bij positieve axillaire klieren, centrale
of mediale T en bij positieve parasternale LN op CT of PET. Axillaire RT bij vetinvasie.
doel: afh. van indicatie, vermindering van het lokaal recidief, verlengen van de genezing en
de mogelijkheid tot tumorectomie. Palliatief gaat men de RT gebruiken om de metastasen te
verminderen bij mensen en zo te zorgen voor een betere levenskwaliteit.
- borstsparende therapie bij borstCa: techniek en indicaties, voor- en nadelen
techniek: aparte incisie voor tumorectomie en voor okselkierevidement, voldoende marge die
dan tumorvrij moet zijn. Er moet een cosmetisch resultaat worden nagestreefd.
indicaties: unifocaal en  4 cm
voordelen: cosmetisch!! en dus ook psychologisch!!
nadelen: weinig!, als tumor te groot of slechte (oncosmetische) ligging, ev. meer recidieven
- borstca: mastectomie. Nu: na-bestraling v borst & oksel. Beschrijf techniek v bestraling en
mogelijke voor- en nadelen ervan.
techniek: fractionaire! hoog-E stralingsbundels + IMRT en vanuit vele  hoeken/vlakken
voordelen: bewezen effect op locale recidieven (langer ziekte-vrij interval en lagere locale
recidief-morbiditeit (armoedeem, verlamming, ulcera)); ev. betere overleving (= betwist)
nadelen: acuut: sliklast, huidreactie; laat: lymfoedeem en eventueel fibrose
- Borstsparende behandeling van mammacarcinoom: Wat zijn de essentiele elementen van de
behandeling en patientselectie? Is het veilig? Bespreek. Bij welke patienten kan je het niet
doen?
elementen: neo – adjuvant, lokoregionaal, adjuvante RT!!,…
patientenselectie: grootte tumor, cosmetisch resulaat, wens van de patient,…
veilig: Ja! HK + RT heeft minstens zelfde overleving als patienten met mastectomie
niet: zie vorige vragen, te grote tumor, geen vrije resectieranden mogelijk, geïnvadeerde
tumor, mastitis carcinomosa, excisie leidend tot lelijk cosmetisch resultaat
CEA, PSA, HCG, NPL,NSE?, CA 14.4 ea…
- Welke v vorige tumormerkers komen in aanmerking om systematisch gescreend te worden
door de huisarts?
- Wat is de betekenis van de afkortingen en bij welke kanker worden ze gebruikt voor de
follow-up? Keuze uit colonca, borstca, kiemceltumor testis, kleincellig long, prostaat
- oorzaken/risicofactoren van: blaasCa, colonCa, hepatocellCa, nasopharynxCa,
mesothelioma, schildklierCa, slokdarmCa, KaposiCa...
blaascarcinoom --> roken, haarverf, Tripanosomiasis???
coloncarcinoom --> ?
hepatocellulair carcinoom --> HBV en HCV
nasopharync Carc --> zaagmeel, nog iets? ( en klopt dit? )
mesothelioma --> asbest?
schildkliercarcinoom --> ?
slokdarmcarcinoom--> H.pylori en zure reflux met dysplasie
Kaposi --> EBV?