Een rapport van de Commissie over onderzoek aan

IP/03/506
Brussel, 7 april 2003
Een rapport van de Commissie over onderzoek aan
menselijke embryonale stamcellen legt de basis voor
een discussie over de ethische aspecten
De Commissie heeft vandaag een rapport gepubliceerd over de
wetenschappelijke, ethische, juridische en sociaal-economische aspecten
van het wetenschappelijk onderzoek aan menselijke embryonale stamcellen.
Welke regels moeten worden gehanteerd bij besluiten over EU-financiering
van projecten die betrekking hebben op wetenschappelijk onderzoek aan
menselijke embryonale stamcellen, is een vraag die bij het besluitvormingsproces over het Zesde EU-Kaderprogramma voor wetenschappelijk
onderzoek (KP6) voorlopig was opengelaten. De Raad, het Parlement en de
Commissie kwamen destijds overeen, in de loop van 2003 een besluit over
deze kwestie te nemen en daarover tijdens een seminar van gedachten te
wisselen met deskundigen op het betrokken vakgebied. Het rapport van de
Commissie belicht de potentiële voordelen van onderzoek aan menselijke
stamcellen alsmede de voor- en nadelen van het gebruik van stamcellen uit
diverse bronnen. Het rapport biedt ook een overzicht van de huidige stand
van de wetgeving in diverse EU-lidstaten en de governance van het
onderzoek aan menselijke stamcellen in het kader van KP6. Het rapport legt
de basis voor een open en goed gedocumenteerd debat op het aanstaande
interinstitutioneel seminar van 24 april 2003. Dit seminar zal bijdragen tot de
totstandkoming van richtsnoeren voor door de EU gefinancierd
stamcelonderzoek.
"Dit rapport en het geplande seminar beogen geenszins de invoering van
EU-wetgeving over ethische kwesties", verklaarde Philippe Busquin, Europees
commissaris voor wetenschappelijk onderzoek. "Regelgeving over ethische kwesties
valt onder de bevoegdheid van de lidstaten. In Europa erkennen wij het
bestaansrecht van een brede scala van regels en ethische paradigma's op het
gebied van onderzoek aan menselijke embryonale stamcellen. De uitdaging bestaat
erin, door middel van dialoog uit te zoeken hoe wij binnen de Europese
onderzoekruimte
een
hechte
samenwerking
kunnen
stimuleren
en
speerpuntonderzoek kunnen bevorderen dat vruchten afwerpt voor de Europese
burger, en tegelijk de nationale regels en waarden in ere kunnen houden."
Het seminar, waaraan wordt deelgenomen door ministers van wetenschapsbeleid,
leden van het Europees Parlement en deskundigen op het gebied van wetenschap,
recht en ethiek, vormt een bijdrage tot de Europese maatschappelijke discussie over
dit vraagstuk. De Commissie is voornemens na afloop van het seminar bij de Raad
en het Parlement een voorstel in te dienen tot vaststelling van richtsnoeren voor het
nemen van besluiten in het kader van KP6 over EU-financiering van
onderzoekprojecten waarbij gebruik wordt gemaakt van menselijke embryo's en
menselijke embryonale stamcellen.
Stamcelonderzoek is een veelbelovend deelgebied van de biotechnologie dat
uitzicht biedt op de ontwikkeling van nieuwe methoden voor het herstellen of
vervangen van door verwonding of ziekte beschadigde weefsels of cellen en voor de
behandeling van ernstige chronische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson
en de ziekte Alzheimer. Van vermoedelijk even groot belang is de bijdrage van het
stamcelonderzoek aan het fundamenteel onderzoek, de wetenschappelijke inzichten
in de ontwikkeling van ziekten en de ontwikkeling van veiligere en meer
doeltreffende geneesmiddelen. Er doen zich echter ethische vraagstukken voor
wanneer de gebruikte stamcellen afkomstig zijn van menselijke embryo's.
Gedurende het besluitvormingsproces over KP6 heeft de Commissie zich ertoe
verbonden geen onderzoekprojecten te financieren waarbij gebruik wordt gemaakt
van menselijke embryo's en embryonale stamcellen - opgeslagen of geïsoleerde
menselijke embryonale stamcellen in kweekjes uitgezonderd - tot eind 2003,
wanneer overeenstemming zal zijn bereikt over uitvoeringsmaatregelen. De
Commissie heeft voorts beloofd de vinger aan de pols te houden wat betreft de
wetenschappelijke vooruitgang en de ontwikkeling van de behoeften alsook de
evolutie van de wetgeving (op internationaal en nationaal niveau), de regelgeving en
de ethische richtsnoeren ten aanzien van het onderzoek aan menselijke embryonale
stamcellen, daarbij tevens rekening houdend met het advies van de Europese Groep
voor de ethiek van wetenschappen en nieuwe technologieën (EGE). Het rapport is
het resultaat van deze "monitoring".
Het rapport behandelt de volgende onderwerpen:
- de kenmerken van stamcellen en de diverse beschikbare bronnen daarvan;
- de mogelijke toepassingen van onderzoek aan menselijke stamcellen;
- de huidige stand van wetenschap en technologie op het stuk van onderzoek
aan menselijke embryonale stamcellen;
- de voor- en nadelen van de diverse bronnen van menselijke stamcellen;
- sociaal-economische aspecten;
- governance van het wetenschappelijk onderzoek aan menselijke embryonale
stamcellen.
Laatstgenoemd punt omvat:
- de ethische vraagstukken die aan de orde zijn;
- de regelgeving inzake onderzoek aan menselijke embryonale stamcellen in de
EU-lidstaten;
- nieuwe regelgeving waarvan de invoering in EU-lidstaten ter discussie staat;
- de regelgeving van de kandidaat-lidstaten;
- governance van het onderzoek aan stamcellen in de context van KP6.
Vertegenwoordigers van de drie instellingen die aan het seminar deelnemen, zullen
op 24 april om 13.00 uur vragen van geïnteresseerde journalisten beantwoorden in
het Europese Commissie, Perszaal, Breydel, Ave d’Auderghem 45, Brussel
Nadere informatie is beschikbaar op het volgende Internet-adres:
http://europa.eu.int/comm/research/press/2003/pdf/sec2003-441report_en.pdf
2