European Commission

EUROPESE COMMISSIE
PERSBERICHT
Brussel, 28 mei 2014
Europees burgerinitiatief: Europese Commissie
antwoordt op "Eén van ons"
De Europese Commissie heeft vandaag geantwoord op het Europees burgerinitiatief (EBI)
"Eén van ons". Na een ontmoeting met de organisatoren van het initiatief en na
bestudering van hun verzoek heeft de Commissie besloten geen wetgevingsvoorstel in te
dienen, omdat de lidstaten en het Europees Parlement pas onlangs besprekingen over het
EU-beleid ter zake hebben gevoerd en dat beleid hebben vastgesteld. In het kader van het
initiatief "Eén van ons" is de EU verzocht om de financiering van activiteiten die de
vernietiging van menselijke embryo's impliceren, met name op het gebied van onderzoek,
ontwikkelingshulp en volksgezondheid, stop te zetten. De organisatoren van het initiatief
hadden na de registratie van hun voorstel meer dan de vereiste één miljoen
handtekeningen uit ten minste zeven EU-lidstaten verzameld. De organisatoren hebben op
9 april (VERKLARING/14/115) een ontmoeting met de Commissie gehad en vervolgens op
10 april deelgenomen aan een openbare hoorzitting in het Europees Parlement. De
Commissie is tot de conclusie gekomen dat met het actuele financieringskader, dat
onlangs is behandeld en goedgekeurd door de lidstaten van de EU en het Europees
Parlement, de juiste weg is ingeslagen.
Máire Geoghegan-Quinn, Europees commissaris voor Onderzoek, Innovatie en
Wetenschap, zei hierover: "Wij hebben ons intensief beziggehouden met dit
burgerinitiatief en alle nodige aandacht geschonken aan het in het kader daarvan
geformuleerde verzoek. De lidstaten en het Europees Parlement zijn echter
overeengekomen ook voortaan onderzoek op dit gebied te financieren en wel omdat
embryonale stamcellen uniek zijn en een potentieel voor levensreddende behandelingen
bieden; er lopen al klinische proeven op dit punt. De Commissie zal de strikte ethische
regels en beperkingen blijven toepassen die thans gelden voor het door de EU
gefinancierde onderzoek, wat ook inhoudt dat de vernietiging van embryo's niet zal
worden gefinancierd.”
Europees commissaris voor Ontwikkeling Andris Piebalgs zei met betrekking hiertoe het
volgende: "Het Europees burgerinitiatief biedt de burgers de mogelijkheid om rechtstreeks
deel te nemen aan de ontwikkeling van het beleid van de EU, en krijgt van ons alle
aandacht. Er zijn nog te veel vrouwen die vandaag de dag overlijden aan de complicaties
van een zwangerschap of bevalling. Daarom heeft de internationale gemeenschap zich in
het kader van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (MDO's) specifiek tot doel
gesteld de moedersterfte terug te dringen en iedereen toegang te geven tot reproductieve
gezondheidszorg. De EU, haar lidstaten en andere internationale donoren stellen alles in
het werk om dit te bereiken en hebben hiervan, en meer in het algemeen van
gezondheidszorg, een prioriteit gemaakt. Onze ontwikkelingsprogramma's op dit gebied
zijn erop gericht efficiënte gezinsplanningsdiensten beter toegankelijk te maken, zodat
abortus overbodig wordt."
IP/14/608
Onderzoek waarbij menselijke embryonale stamcellen (MES)
worden gebruikt
De Europese Commissie past voor alle onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van
menselijke embryonale stamcellen (MES) een gedetailleerd "driesluizenstelsel" toe, dat
volgens de Commissie volledig in overeenstemming is met de EU-Verdragen en het
Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Over het stelsel — dat reeds is
toegepast in het vorige EU-onderzoeksprogramma — is door de lidstaten van de EU en het
Europees Parlement overeenstemming bereikt in het kader van de goedkeuring van het
Horizon 2020-wetgevingspakket in 2013. De regels zijn:
 De nationale wetgeving wordt geëerbiedigd — de EU-projecten moeten zich houden
aan de wetgeving van het land waar het onderzoek wordt uitgevoerd.
 Alle projecten moeten wetenschappelijk worden gevalideerd door middel van peer
review en aan een strenge ethische beoordeling worden onderworpen.
 De EU-middelen mogen niet worden aangewend voor het afleiden van nieuwe
stamcellijnen of voor onderzoek waarbij embryo's worden vernietigd, ook niet voor
het verkrijgen van menselijke embryonale stamcellen.
De Europese Commissie is niet expliciet voornemens om onderzoek te financieren waarbij
menselijke embryonale stamcellen worden gebruikt. Zij financiert veeleer onderzoek naar
de behandeling van ziekten of waarmee uitdagingen in de gezondheidszorg worden
aangepakt, bijvoorbeeld therapieën voor de ziekte van Parkinson, de ziekte van
Huntington of diabetes. Menselijke embryonale stamcellen mogen ten behoeven van
onderzoek worden gebruikt indien zij deel uitmaken van de beste projectvoorstellen.
Tussen 2007 en 2013 heeft de EU 27 gezamenlijke projecten op het gebied van
gezondheidsonderzoek gefinancierd waarbij gebruik wordt gemaakt van menselijke
embryonale stamcellen, en waarvoor 156,7 miljoen EUR uit de EU-begroting is
uitgetrokken.
In
die
periode
is
in
totaal
ongeveer
6 miljard EUR
naar
gezondheidsonderzoek gevloeid.
EU-hulp voor gezondheidszorg in ontwikkelingslanden
De ontwikkelingssamenwerking op het gebied van gezondheidszorg voor moeders en
kinderen berust op:
 de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (MDO's), ter bestrijding van de
armoede in de wereld, waartoe de specifieke doelstelling behoort om de
moedersterfte tegen 2015 met drie vierde te verminderen en universele toegang
tot reproductieve gezondheidszorg te bewerkstelligen;
 het Actieprogramma van de Internationale Conferentie over bevolking en
ontwikkeling (ICPD), waarin wordt verklaard dat abortus onder geen beding mag
worden gepropageerd als een methode voor gezinsplanning, dat abortuszorg in elk
land moet plaatsvinden met toepassing van de wettelijke bepalingen, en dat indien
abortus niet in strijd is met de wet, abortus in veilige omstandigheden zou moeten
worden uitgevoerd.
De prioriteiten van de EU-financiering op gezondheidsgebied worden in gezamenlijk
overleg met de regeringen van de partnerlanden vastgelegd, waarbij de nadruk ligt op
meer en betere toegang tot de nationale gezondheidszorgstelsels. De EU heeft tussen
2008 en 2012 3,2 miljard EUR aan middelen voor ontwikkeling uitgekeerd aan de
gezondheidszorgsector. Hiervan is 1,5 miljard EUR naar gezondheidszorg voor moeders,
pasgeborenen en kinderen, 87 miljoen EUR naar reproductieve gezondheidszorg en
17 miljoen EUR naar gezinsplanning gegaan.
2
Het instrument voor ontwikkelingssamenwerking (IOS) is een van de belangrijkste EUfinancieringsinstrumenten voor ontwikkelingshulp. Het verstrekt bilaterale steun aan
ontwikkelingslanden die niet onder het Europees Ontwikkelingsfonds vallen alsmede
thematische steun aan alle partnerlanden voor prioritaire thema's als mensenrechten,
democratie en goed bestuur, inclusieve en duurzame groei. Bovenop de effectbeoordeling
en andere interne evaluaties heeft de Commissie in 2010-2011 een openbare raadpleging
inzake de toekomstige financiering van het extern optreden van de EU gehouden. De
IOS-verordening is in maart 2014 vastgesteld na ratificatie door het Europees Parlement
en de Europese Raad. Het IOS ontvangt voor de periode 2014-2020 19,7 miljard EUR uit
de EU-begroting.
Achtergrond
Het Europees burgerinitiatief (EBI) werd in april 2012 gelanceerd als krachtig instrument
voor burgers om mee de agenda te bepalen. Eén miljoen burgers uit ten minste een kwart
van de EU-lidstaten kunnen de Commissie verzoeken actie te ondernemen op de gebieden
waarvoor zij bevoegd is.
De organisatoren hebben verwezen naar het arrest Brüstle van het Europese Hof van
Justitie (zaak C-34/10), toen zij hun argumenten voordroegen. Het Hof heeft in die
uitspraak, die betrekking had op de richtlijn biotechnologische uitvindingen (98/44/EG),
evenwel overwogen dat die richtlijn niet tot doel heeft het gebruik van menselijke
embryo's in het kader van wetenschappelijk onderzoek te regelen. In die uitspraak, die
zich beperkte tot de octrooieerbaarheid van biotechnologische uitvindingen, ging het Hof
niet in op de vraag of dergelijk onderzoek mag worden uitgevoerd en of het mag worden
gefinancierd.
Meer informatie
MEMO/14/385
Link naar mededeling: http://ec.europa.eu/research/eci/one-of-us_en.html
website van het Europees burgerinitiatief:
http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/welcome
website Eén van ons:
http://www.oneofus.eu/
Contact:
Michael Jennings (+32 22963388) Twitter: @ECSpokesScience
Alexandre Polack (+32 22990677)
Monika Wcislo (+32 22955604)
Maria Sanchez Aponte (+32 22981035)
3