Publicatie voor professionele beleggers Experts van NN IP geven hun visie op economische en marktontwikkelingen Juni 2016 Spotlight Marcelo Assalin, Hoofd van Emerging Market Debt bij NN Investment Partners, blikt terug op de afgelopen maanden en geeft zijn verwachtingen voor de rest van het jaar. Lage rentes blijven belangrijke steun voor EMD Terugkijkend op de eerste vijf maanden van het jaar is er fundamenteel gezien weinig veranderd in de vooruitzichten voor opkomende obligaties (EMD). Beleggers zijn nu realistischer in vergelijking met het wijdverbreide pessimisme aan het begin van het jaar. In onze EMD Outlook van januari waren we al realistischer dan de meeste marktpartijen. We werden echter verrast door de snelle verbetering van het beleggerssentiment, dat we pas later in het jaar hadden verwacht. Aan de hand van enkele hoofdthema’s schetsen we onze visie voor de rest van het jaar: China, de Amerikaanse economie, de Federal Reserve en de dollar, de olieprijs en politieke ontwikkelingen in bepaalde landen. De belangrijkste conclusie is dat we verwachten dat de rentes wereldwijd laag blijven. Dit is de belangrijkste steun voor EMD en maakt het mogelijk dat de categorie dit jaar naar verwachting een positief rendement zal laten zien. Sterk herstel benchmarkrendementen EMD in 2016 De herstructurering van de economie gaat voort en de binnenlandse vraag zal de externe sector geleidelijk vervangen als de grootste aanjager van de Chinese economie. Naarmate de economie volwassener wordt, zal de groei lager zijn. Dit is volgens verwachting en gezond. Wij verwachten dat de groei gestaag vertraagt, zonder grote hobbels. Het is echter cruciaal dat de herstructurering gepaard gaat met het doorvoeren van structurele hervormingen, gericht op het verminderen van de overcapaciteit en de schuldenlast, en met een verhoging van de productiviteit. China zal altijd in de schijnwerpers staan. Als ‘s werelds tweede economie, op weg om de grootste te worden, is het land een belangrijke mondiale groeimotor. EMD sub-asset class performance (rebased, in USD) 108 De Fed zal de rente verder verhogen 104 Net als in de laatste paar jaar kende de Amerikaanse economie een zeer zwak eerste kwartaal. Het tweede kwartaal vertoont tekenen van stabilisatie en meer recent zijn de cijfers iets verbeterd. Al met al zal de economie dit jaar waarschijnlijk niet boven potentieel groeien, maar de kans op een sterke vertraging is klein. De arbeidsmarkt blijft zeer gezond, net als de kredietmarkt. We hebben dan ook geen grote redenen tot bezorgdheid over de Amerikaanse economie. 100 96 92 88 84 80 De schuldenlast in de economie is duidelijk, maar we voorzien geen groot probleem in de kredietcyclus. Meer wanbetalingen zijn onvermijdelijk, omdat de economie steeds conventioneler wordt en de kredietcyclus meer gaat lijken op die in ontwikkelde economieën. China laat ook bedrijven failliet gaan, maar op een zeer geordende manier om zorgen in de markt te voorkomen. mei-15 jun-15 jul-15 Hard Currency aug-15 okt-15 nov-15 dec-15 Corporate Debt jan-16 Local Bonds feb-16 mrt-16 apr-16 mei-16 Local Currency Frontier Markets Bronnen: JP Morgan, Bloomberg. Cijfers per 27 mei 2016. Chinese economie is gestabiliseerd In de Spotlight “De rol van China op het wereldtoneel wordt alleen maar belangrijker” van mei staat onze uitgebreide visie op China. Ik kan hieraan toevoegen dat China een L-vormig herstel laat zien. Eind vorig jaar en begin dit jaar kende China een vrij scherpe afname van de economische activiteit, gevolgd door een stabilisatie dankzij extra stimuleringsmaatregelen van de autoriteiten. Uit de leidende indicatoren blijkt dat de groei rond de beoogde niveaus ligt, maar niet versnelt. Door te veel te stimuleren om de groei te versnellen, kunnen zeepbellen ontstaan die de toekomstige groei kunnen schaden. Beleggers zullen in plaats daarvan meer aandacht schenken aan wat de Federal Reserve zal doen, in het licht van de lagere risico’s voor de Amerikaanse economie. Dit is ook de belangrijkste verandering die we vanaf het begin van het jaar hebben gezien. De Fed was toen erg voorzichtig, niet alleen vanwege de Amerikaanse economie, maar ook vanwege de wereldwijde risico’s die ze zag. De Amerikaanse centrale bank Marcelo Assalin Marcelo is Hoofd Emerging Market Debt bij NN Investment Partners. Hij is tevens portefeuillemanager van de gemengde EMDstrategieën en het EMD Opportunities fonds. www.nnip.com Publicatie voor professionele beleggers noemde zelfs China en de mogelijke risico’s voor de wereldeconomie die voortvloeien uit het financiële systeem van dit land. In de notulen van de vergadering van april zagen we een verandering in de toon van de Fed. Veel leden zijn van mening dat de markten nu naar behoren functioneren, dat China is gestabiliseerd wat betreft risicosentiment en dat de Amerikaanse economie zich volgens verwachting blijft ontwikkelen. De markt houdt daarom rekening met een minder terughoudende centrale bank en een wat grotere kans op renteverhogingen dit jaar. De Amerikaanse rentecurve is omhoog geschoven; zowel de korte als de lange rentes zijn opgelopen. Dit leidde opnieuw tot enige zorgen in de markt, aangezien opkomende landen profiteren van lage rentes en ruime liquiditeit. Ook wij zien meer ruimte voor renteverhogingen dan tot voor kort werd ingeprijsd, omdat de Amerikaanse economie redelijk groeit. De Fed moet de monetaire stimulering dus blijven afbouwen. De rente is in de VS nog steeds erg laag, in feite te laag ten opzichte van waar de economie zich in de cyclus bevindt. Zelfs nu de markten een minder gematigde Fed verwachten, ligt de tienjaarsrente nog onder de 2%. Ook als de Fed dit jaar twee keer verhoogt, zullen de rentes waarschijnlijk niet wezenlijk stijgen. Bovendien houden andere grote centrale banken vast aan een zeer stimulerend beleid, niet alleen in Europa, maar ook in Japan en China. Er zijn nog steeds veel landen met negatieve rentes. We verwachten dan ook dat de rentes over het algemeen erg laag zullen blijven. Juni 2016 agressiever optreedt dan verwacht, zal het tweejarige segment van de curve waarschijnlijk stijgen, maar gezien de toestand van de mondiale (en Amerikaanse) economie zien we geen reden waarom het tienjarige segment van de curve aanzienlijk zou stijgen. Dit verankert de verwachtingen van beleggers. Uiteindelijk kijken institutionele beleggers zoals pensioenfondsen hiernaar om te bepalen waarin ze zullen beleggen en daarom blijven we zeer positief over EMD. We houden een voorkeur voor de subcategorie EMD in harde valuta (HC), want deze biedt in vergelijking met obligaties van ontwikkelde landen een behoorlijke rente. Gezien de risico’s biedt EMD HC een zeer redelijke compensatie met spreads rond de 400 basispunten. De markten voor obligaties in lokale valuta blijven naar verwachting volatiel. Opkomende valuta’s zijn echter nog ondergewaardeerd. In periodes van meer stabiliteit wordt duidelijk hoeveel potentieel er in deze markt is voor een rally, zoals we dit jaar hebben gezien. Op de zeer korte termijn kunnen zorgen om de Fed beleggers aan de zijlijn houden. We zien echter mogelijkheden voor een sterke performance van lokale opkomende obligaties als er meer duidelijkheid is over de volgende stappen van de Fed. EMD aantrekkelijk in klimaat van lage rentes (%) 8,0 7,0 6,0 5,0 Opmars van de dollar waarschijnlijk van korte duur In lijn met de minder gematigde houding van de Fed is de dollar sinds begin mei sterker geworden. Dit is van invloed geweest op opkomende valuta’s, maar we moeten een en ander wel in perspectief plaatsen. Aan het begin van het jaar was de dollar erg sterk. De munt noteerde rond de hoogste niveaus van de afgelopen jaren en veel opkomende valuta’s waren sterk gecorrigeerd. Met de meer gematigde toon van de Fed in januari, gevolgd door het uitprijzen van verhogingen van de rente, verloor de dollar steun. Dit resulteerde in een sterke opmars van opkomende valuta’s. Veel beleggers waren onderwogen of hadden shortposities, waardoor we in de markt sterke bewegingen zagen om shortposities af te dekken. Nu de Fed wat minder gematigd is, is de dollar weer aangetrokken. Wij zijn van mening dat de stijging al grotendeels achter de rug is. We denken niet dat de Fed de markten zal verrassen met een meer agressieve houding dan gedacht. Daardoor zal de opmars van de dollar waarschijnlijk niet lang duren. Opkomende valuta’s hebben sinds mei wat terrein verloren, maar laten al een paar jaar een underperformance zien en zijn nog ondergewaardeerd. In het licht van wat er in de afgelopen jaren is gebeurd, is de stijging van de dollar tot nu toe niet substantieel. We zien de recente dollarsterkte daarom niet als een punt van zorg. 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 jan-14 EMD HC apr-14 aug-14 EURO HY EMD HC Duitsland 10jr Euro HY nov-14 mrt-15 EM Corporate EM Corporate Frontier Debt jun-15 okt-15 jan-16 mei-16 VS 10jr EM Local Bonds UST 10Y Germany 10Y Bronnen: JP Morgan, Bloomberg. Cijfers per 27 mei 2016. Olieprijs tussen 50 en 60 dollar De sterke daling van de olieprijs in de afgelopen jaren heeft de hele markt danig verstoord. Onze analisten zijn iets positiever geworden, omdat de Amerikaanse productie sneller dan verwacht is afgenomen. Dit is gunstig voor de verhouding tussen vraag en aanbod. We verwachten dat de olieprijs tussen de 50 en 60 dollar zal bewegen. Prijzen boven de 60 dollar zouden weer leiden tot meer aanbod, omdat Amerikaanse bedrijven de productie snel kunnen verhogen. De stijging van de olieprijs van de afgelopen maanden is een positieve ontwikkeling voor veel opkomende markten, vooral in het EMD HC-universum en voor frontier-markten. Lage rentes blijven belangrijkste aanjager voor EMD Argentinië volgens plan, positief momentum in Indonesië, verdere ontwikkelingen in Brazilië Al met al blijven de lage wereldwijde rentes de belangrijkste motor voor EMD. We verwachten niet dat eventuele renteverhogingen van de Fed zullen leiden tot een structurele stijging van de rentes. De Amerikaanse rentecurve zal wellicht afvlakken. Als de Fed Tot slot een korte blik op de ontwikkelingen in een aantal belangrijke landen, naast China. Onze verwachtingen zijn ten opzichte van het begin van het jaar niet veel veranderd. Argentinië presteert volgens onze verwachtingen. Het land had een zeer succesvolle uitgifte van 2 Publicatie voor professionele beleggers Juni 2016 nieuwe leningen en de risicopremie op zijn obligaties bewegen richting normale niveaus. We gaan ervan uit dat deze trend zal doorzetten. De regering heeft een zeer solide agenda en boekt vooruitgang met de invoering van noodzakelijke veranderingen. Vervolgens worden de lokale obligatiemarkten weer aantrekkelijk voor internationale beleggers, als de hoge inflatie in toom kan worden gehouden en de munt stabieler wordt. Argentinië is tot nu toe dus een succesverhaal, zoals we hadden verwacht. Indonesië is een voorbeeld van een land waarover we positief zijn, vooral wat betreft lokale obligaties. De groei is solide, met goede kansen op verdere verbetering door structurele hervormingen, vorderende infrastructuurprojecten en een gunstig monetair en fiscaal beleid van de regering-Jokowi. Er zijn maatregelen genomen om op de middellange termijn overheidsinkomsten aan te wakkeren. Dit verstevigt de fiscale positie van het land, terwijl de inspanningen om de lokale obligatiemarkt te verbreden ruimte creëren voor een flexibel en efficiënt monetair beleid. De fundamentals zijn gunstig ten opzichte van het brede universum van opkomende markten. Wij verwachten dat dit op niet al te lange termijn zal leiden tot een opwaardering van S&P. In Brazilië verloopt de afzettingsprocedure tegen president Rousseff sneller dan verwacht. Het Congres stemde voor de voortzetting van de procedure en Rousseff werd voor een periode van maximaal 180 dagen geschorst. Gedurende deze periode zal de Senaat de zaak analyseren en een definitieve stemming zal naar verwachting in de komende maanden plaatsvinden. Vicepresident Temer heeft het stokje overgenomen en is begonnen aan een herschikking van het kabinet. Beleggers zijn positief over de interim-regering vanwege de fiscale voorzichtigheid en marktvriendelijke benoemingen bij het ministerie van Financiën en de centrale bank. De volatiliteit kan in Brazilië groot blijven tot de definitieve stemming in de Senaat. Conclusie: een gunstig klimaat voor EMD We blijven al met al positief. De Fed zal van tijd tot tijd wellicht voor onzekerheid en volatiliteit zorgen, maar uiteindelijk zullen de mondiale rentes volgens ons niet substantieel stijgen. De rentes worden verankerd door de gematigde wereldwijde economische activiteit en de lage inflatie. Lage wereldwijde rentes zijn belangrijk voor opkomende obligatiemarkten, omdat ze zorgen voor aantrekkelijke relatieve waarderingen voor EMD. China geeft op dit moment geen grote reden tot zorg, omdat de economie is gestabiliseerd, terwijl de olieprijs naar verwachting goed verankerd blijft door de afnemende productie. Als we dit vertalen naar een verwachte performance van EMD, dan denken we dat de brede categorie dit jaar een positief rendement kan laten zien. Als er een verkoopgolf komt door omstandigheden die nadelig zijn voor de wereldwijde risicobereidheid, zoals een meer agressieve Fed dan verwacht of een Brexit, dan biedt dat een aantrekkelijke mogelijkheid om posities in EMD uit te breiden. 3 Publicatie voor professionele beleggers Juni 2016 Disclaimer De informatie in dit document is uitsluitend opgesteld ter informatie en is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een beleggingsinstrument te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie. Deze publicatie is uitsluitend bedoeld voor professionele beleggers. Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en gebaseerd is op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De informatie in dit document kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. NN Investment Partners B.V., NN Investment Partners Holdings N.V. en haar dochtermaatschappijen, noch enig andere vennootschap of onderdeel dat behoort tot de NN Group, noch een van haar functionarissen, haar directeuren of werknemers aanvaarden enige aansprakelijkheid of verantwoordelijkheid met betrekking tot de hierin opgenomen informatie of mogelijke aanbevelingen. Het is niet toegestaan dit document te vermenigvuldigen, door te sturen, te distribueren, te verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. 4