FARMACOLOGIE

FARMACOLOGIE
Bron; managementsite.nl
F.J.A. van Meeteren, arts, dmcc
1
Adme;
1.
2.
3.
4.
(absorption, distribution, metabolism,excretion)
Opname (absorptie)
Verdeling in het lichaam (distributie)
Omzetting door het lichaam (metabolisme)
Uitscheiding (excretie)
adme-pharmacodynamics.com
2
Normale Farmacokinetiek
•
•
•
•
Therapeutische Breedte = MTC - MEC
Therapeutische Index (TI) = MTC/MEC
MTC = Maximaal Toelaatbare Concentratie
MEC = Minimaal Effectieve Concentratie
Plasmaconcentratie bepaalt (mate van) klinisch effect
Bron:nkfk.nl
3
Geneesmiddelen in Nederland
Bron:CBS
Gemiddeld geneesmiddelgebruik per inw (2013, pakketgeneesmiddelen)
75-plussers gebruiken 3,5 keer meer geneesmiddelen dan gemiddeld.
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
Totale geneesmiddelkosten (in miljoenen euro’s) per leeftijdsklasse
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
4
Geneesmiddelenwet
Wet van 8 februari 2007
•
•
•
•
Bron: bol.com
Geneesmiddel: een substantie of een samenstel van substanties die
bestemd is om te worden toegediend of aangewend voor dan wel op
enigerlei wijze wordt gepresenteerd als zijnde geschikt voor:
1°. het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn
bij de mens,
2°. het stellen van een geneeskundige diagnose bij de mens, of
3°. het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van
fysiologische functies bij de mens door een farmacologisch,
immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen.
Opiumwet: wet uit 1919, voor het laatst gewijzigd in 1976. Het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is de eerst
verantwoordelijke voor de Opiumwet.
•
De Opiumwet stelt de import, export, productie, teelt, aanwezigheid
en handel in middelen die worden beschouwd als een risico voor de
volksgezondheid, strafbaar als niet voldaan is aan strikte
voorwaarden. De Opiumwet maakt onderscheid tussen harddrugs
(lijst 1) en softdrugs (lijst 2):
5
Geneesmiddelen in Nederland
Farmacotherapeutisch kompas wordt in Nederland gebruikt als
naslagwerk. Hierin zijn alle in Nederland geregistreerde geneesmiddelen
opgenomen.
Elk land heeft zijn eigen medicijn registratie. B.v.
ROTE LISTE®
Arzneimittelverzeichnis Deutschland
U.S. Food and Drug Administration
Protecting and Promoting Your Health
6
Rol van de verpleegkundige bij medicijngebruik.
•
•
•
•
•
•
•
Medicijnen verstrekken aan de patiënt.
Instrueren van de patiënt over toediening of het
toedienen.
Voorlichtende taak en letten op het juiste gebruik.
Observeren werking en bijwerkingen
Therapietrouw
Voorkomen van fouten bij overdracht van de patiënt.
Voorkomen van medicatie fouten ( 5,6% van de spoedopnames
waarvan de helft vermijdbaar)
Bron: RTL nieuws
7
Medicatie fouten
Verpleegkundigen mogen sinds 01-01-2013 geneesmiddelen
voorschrijven!
•
•
Bijna kwart fouten bij medicatie betreft dosering.
30% toedieningsfouten door verpleegkundigen
Kennis is cruciaal om medische incidenten te verminderen!
Institute of Medicine USA (1999)
•
In VS tienduizenden doden per jaar als gevolg van onnodige medicatiefouten
•
Behandelingskosten van gezondheidsschade door onjuist medicijngebruik in
de VS: + $ 30 miljard per jaar (+€ 21 miljard!)
Bron: gezondheidsnet.nl
8
Raad voor Volksgezondheid Zorg (RVZ):
Om voor vergoeding van ziektekosten in aanmerking te
komen, moeten behandelingskosten ‘in evenwicht’ zijn
met de ervaren ziektelast  hoe zwaarder de
ziektelast, hoe meer de behandeling mag kosten met
een maximum van € 80.000/QALY.
(RVZ, ‘Zinnige & duurzame zorg’ (2001))
Bron: memorymagazine.nl
9
Medicatie fouten
• Verkeerde medicijn
• Verkeerde hoeveelheid/dosis
• Aan de verkeerde persoon
• Niet toegediend
• Onnodige toediening
• Verkeerd voorgeschreven
Bron; mijnzorgveld.nl
• Toedieningsfouten
• CAVE interacties!
Five rights: Right Drug, Right Patiënt, Right Dose,
Right Route, Right Time
10
Zelf medicatie van de patiënt
• Verpleegkundige anamnese:Altijd navragen!
• Producten via internet en/of uit het
buitenland
• Dr. Vogel-producten
• Altijd vragen naar gebruik
kruidengeneesmiddelen! 
Kruidengeneesmiddelen kunnen interactie aangaan met
echte geneesmiddelen!
Bron; eengeneesmiddelisgeensnoepje.be
11
Casus 1
Een patiënt met acuut coronair syndroom
• Patiënt wordt opgenomen bij de afdeling
cardiologie
• Sinds 1 maand tweemaal de huisarts
bezocht
• Reden opname: toenemde kortademigheid
bij plat liggen.
• Kan sinds 3 dagen de trap niet meer
oplopen.
Bron: dub.uu.nl
12
• Sinds 1 maand tweemaal de huisarts
bezocht
• wegens kortademigheid bij plat liggen.
Sinds 3
• dagen kan de trap niet meer oplopen.
• Medicatie: Bisoprolol 1dd 2,5 mg.
Ramipril 2dd 1,25 mg.
Digoxine 1dd 0,0625 mg.
Amiodaron 1 dd 200 mg.
Spironolacton 1 dd 25 mg.
Bumetanide 2dd 2 mg.
Diclofenac
Bron: zaplog.nl
13
Hoe moet de patiënt worden behandeld:
- stap 1: diuretica (furosemide of bumetanide)
- stap 2: ACE-remmer (enalapril, ramipril)
- stap 3: beta-blokker (bisoprolol, carvedilol)
- stap 4: aldosteron-antagonist (spironolacton,
eplerenone)
Bron: nu.nl
14
Welke medicatie moet
worden gestopt?
• Stop diclofenac!
• Stop ACE-remmer
• Stop aldosteronantagonist
Daarnaast: Ontwaterd, daardoor 12 kg
afgevallen.
15
Casus
•
•
•
Casus: een 84 jarige, zelfstandig wonende vrouw. Ze
gebruik verschillende medicijnen gebruikt. Ze loopt
met een rollator en komt nog maar weinig buiten.
De patiënt leidt aan: COPD, aortaklepinsufficientie,
hypertensie,diabetes mellitus type2, angina pectoris,
oesofageale reflux, incontinentie voor urine, artrose,
osteoporose, familiaire hypercholesterolemie.
Daarnaast is er sprake van een totale knieprothese
links, een status na CVA in 2004, status na een
depressie in 2012 en regelmatig slaapstoornissen
Bron: LUMC.nl
16
Het medicatie overzicht laat het volgende zien:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
triamtereen 50 mg 1dd
furosemide 40 mg 1 dd
Ascal 38 mg 1 dd
Tildiem XR 200 mg 1dd
Isordil s.l. zonodig
Atrovent aerosol 4 dd
Lomudal forte
Zocor 10 mg 1 dd
gliclazide 80 mg 1 dd
ranitidine 150 mg 1 dd
nitrazepam 5 mg an 1
oxazepam zonodig 1
lactulose
estriol vaginale ovule
paracetamol 500mg 3-4dd1
Bron:nu.n
l
17
Vorm groepen van vier personen en beantwoord
de volgende vragen
•
•
•
•
•
Welke van de voorgeschreven geneesmiddelen zijn te
koppelen aan de beschreven ziekten of
aandoeningen?
Welke vragen over de medicatie zou je aan de
huisarts kunnen stellen?
Wat is een halfwaardetijd van nitrazepam en waarom
is dit belangrijk?
Wat zou bij deze patient de beste toedieningsvorm
zijn voor: Lomudal, gliclazide 80 mg, ranitidine 150
mg en lactulose
Wat kun je de patiënt vragen mbt medicatie buiten
de hier gepresenteerde lijst.
Bron; pinterest.com
18
Medicatie :
•
COPD (astma):
•
aortaklepinsufficientie, hypertensie:triamtereen 50 mg (K sparend); furosemide 40 mg ;
Tildiem XR 200 mg (Ca antagonist)
diabetes mellitus type2: gliclazide 80 mg
angina pectoris: Isordil s.l.
oesofageale reflux: ranitidine 150 mg
Incontinentie urine:
artrose, osteoporose: mebutan 1gr (NSAID)
familiaire hypercholesterolemie: Zocor 10 mg
totale knieprothese links:
status na CVA in 2004: Ascal 38 mg
status na een depressie in 2012:
regelmatig slaapstoornissen: nitrazepam 5 mg an
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Atrovent
(verwijd de luchtwegen); Lomudal forte (Cromoglicinezuur kan
inspanningsastma voorkomen; β2-sympathicomimetica zijn hierbij echter effectiever en
hebben daarom de voorkeur)
oxazepam
lactulose
estriol vaginale ovule
paracetamol 500mg 3-4dd1
Bron:nu.n
l
19
Vragen?
Bron: printerest.com
20