Modernisering ziektewet

Dit rapport is een persoonlijke kopie van
(VGN, ).
Modernisering ziektewet
Afgelopen jaren zijn er diverse maatregelen genomen om de kosten van ziekte en arbeidsongeschiktheid terug te
dringen. Al deze maatregelen hebben geen effect gehad op flexwerkers. Om ook die kostenpost terug te dringen wil
de overheid meer verantwoordelijkheid leggen bij (voormalig) werkgevers. Uiteindelijk zal elke organisatie gaan
opdraaien voor “zijn eigen schade”.
Het wetsvoorstel is al aangenomen door de Tweede Kamer, in het najaar zal de Eerste Kamer zich hierover buigen.
Ondanks dat een en ander nog niet definitief is, is het toch van belang dat u zich nu al voorbereid op datgene wat
komen gaat.
1.
Huidige situatie
Werknemers met een dienstverband voor onbepaalde tijd worden na 2 jaar verzuim opgeroepen bij UWV voor een
WIA keuring. Indien de WIA keuring leidt tot een WGA uitkering (gedeeltelijk arbeidsongeschikt of volledig
arbeidsongeschikt maar niet duurzaam) dan is deze uitkering de eerste 10 jaar toerekenbaar aan de werkgever. Een
IVA
uitkering
(duurzaam
en
volledig
arbeidsongeschikt)
komt
altijd
voor
rekening
van
het
arbeidsongeschiktheidsfonds en niet voor rekening van de werkgever. Indien de werknemer minder dan 35%
arbeidsongeschikt wordt gekeurd, blijft de werknemer in dienst bij de werkgever en vindt er geen WIA uitkering
plaats.
1.1 Ziektewet en de WIA
Werknemers met een dienstverband voor bepaalde tijd die tijdens de verzuimperiode ziek uit dienst treden
ontvangen geen loon meer van de werkgever. Deze ex-werknemers (zogenaamde ‘vangnetters’) ontvangen een
Ziektewet uitkering van het UWV voorafgaand aan de WIA keuring. In dit geval worden zowel de Ziektewet uitkering
en daaropvolgende WGA uitkering gefinancieerd uit het sectorfonds.
Indien een werknemer beschikt over een No Risk status verkregen door een arbeidshandicap of een eerdere
arbeidsongeschiktheidsuitkering bestaat er ook recht op een Ziektewet uitkering tijdens verzuim. De Ziektewet
uitkering en daaropvolgende WGA uitkering komen dan ook ten lasten van het sectorfonds.
In schema:
Loon tijdens dienstverband
Uitkering 104 weken wachttijd
werknemer onbepaalde
tijd contract
Loondoorbetalingsverplichting WG
WGA-uitkering toerekenbaar
aan werkgever
werknemer met aanspraak op
vangnetregeling (no risk, etc.)
ZW-uitkering door sectorfonds
WGA-uitkering toerekenbaar
aan sectorfonds
werknemer met bepaalde
tijd contract
Eerste werkdag
Loondoorbetalingsverplichting WG
Eerste verzuimdag
Uitkering arbeidsongeschikt
ZW-uitkering
door sectorfonds
(risicopercentage)
Ziek uit dienst
WIA-keuring
Copyright Robidus – juni 2012
Gedownload op 31 juli 2012 door [email protected].
WGA-uitkering toerekenbaar
aan sectorfonds
Dit rapport is een persoonlijke kopie van
(VGN, ).
1.2 WIA schade neemt fors toe
Sinds de invoering van de Wet WIA is instroom in de WIA fors gestegen. De totale toekenningen van WIA uitkeringen
zijn met ruim 70% (!) toe genomen ten opzichte van het jaar 2006. Elk jaar is de instroom toegenomen.
Bron UWV
Van de in 2011 toegekende WIA uitkeringen is het grootste deel (30.140) een WGA uitkering. Dat is bijna 80% van
het totaal. Deze WGA uitkeringen leiden tevens tot een hogere WGA schade dan verwacht die voornamelijk wordt
veroorzaakt door:

een veel hoger percentage een WGA 80-100 beoordeling (72%) dan vooraf geschat.

een langduriger verblijf in de WGA dan verwacht. In 2011 zijn er van de 73.000 lopende WGA uitkeringen
slechts 3.100 naar de IVA gestroomd. Van de in totaal 102.000 lopende WGA uitkeringen zijn er slechts
4.000 beëindigd wegens herstel/herkeuring.
De toegenomen WGA schadelast geldt zowel voor de aan de werkgever toe te rekenen WGA schade als voor de
instroom in het sectorfonds (instroom van de ‘vangnetters’).
1.3 Gevolgen verhoogde WIA schade voor de wetgeving
De helft van alle WGA toekenningen betreft flexwerkers. Dit terwijl de risicopopulatie veel kleiner is dan bij de
reguliere WGA instroom. Het UWV die in deze gevallen verantwoordelijk is voor Poortwachter, is niet in staat
gebleken om instroom in de WGA te voorkomen en uitstroom te bevorderen.
De verhoogde WIA instroom is bij de politiek niet onopgemerkt gebleven. Om de verantwoordelijkheid meer in één
hand te leggen heeft het ministerie van Sociale zaken een wetsvoorstel Modernisering Ziektewet ingediend.
2.
Aanscherping Ziektewet (ZW)
Het wetsvoorstel Modernisering Ziektewet heeft als doel de kosten van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid van
de zogenaamde vangnetters terug te dringen. Onder vangnetters worden verstaan de ex-werknemers die bij ziekte
geen recht hebben op loondoorbetaling van hun werkgever. Het gaat dan vooral om zieke WW’ers, zieke
uitzendkrachten en zieke werknemers met een contract voor bepaalde tijd dat afloopt tijdens de ziekteperiode.
De vangnetregeling bestaat ook voor bijzondere categorieën zoals werknemers waarvoor de no risk polis van
toepassing is, of bij zwangerschap. De voorgestelde wijzigingen hebben echter geen betrekking op deze groep
vangnetters waarvoor wel een loondoorbetalingsverplichting bij ziekte geldt. In deze situatie geldt de
vangnetregeling als een subsidieregeling die ongewijzigd in stand blijft.
Door invoering van de wet Poortwachter, verlenging van de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte en invoering
van de WIA, namen de kosten van reguliere ziekdossiers af. Omdat deze regelingen geen effect hadden op exwerknemers, stelt het kabinet een aanvullend pakket aan regelingen voor.
Kern is dat de Ziektewet (ZW) en WGA lasten van flexwerkers vanaf 2014 rechtstreeks toegerekend worden aan de
oud-werkgever.
Copyright Robidus – juni 2012
Gedownload op 31 juli 2012 door [email protected].
Dit rapport is een persoonlijke kopie van
(VGN, ).
2.1 Gevolgen voor ex-werknemers
De ZW rechten van de werknemer die ziek uit dienst gaat worden als gevolg van de voorgestelde wijzigingen
beperkt. Hieronder worden de belangrijkste wijzigingen voor flexwerkers op een rij gezet.

Aanpassing ZW-criterium; momenteel is er sprake van ziekte zodra een ex-werknemer niet in staat is om
zijn of haar laatst vervulde functie uit te oefenen. Na het eerste ziektejaar vindt een keuring plaats waarbij
het ZW-criterium gelijk wordt getrokken aan dat van de WIA. Hierdoor wordt algemeen geaccepteerde
arbeid als maatstaf genomen en niet de oorspronkelijke functie. Met als gevolg dat niet langer sprake is
van ziekte als er nog wel mogelijkheden zijn om ander werk te verrichten.

Invoering arbeidsverledeneis; net als bij de WW zal de hoogte van de ZW uitkering afhankelijk worden van
het arbeidsverleden. Naarmate er meer arbeidsverleden is, bestaat er langer recht op een ZW uitkering die
gebaseerd
is
op
het
(gemaximeerde)
laatstverdiende
loon.
Na
afloop
van
deze
zogenaamde
loongerelateerde periode valt de werknemer terug naar een uitkering welke gebaseerd is op het
minimumloon.

Aanscherping re-integratieplicht; van de werknemer wordt verwacht dat deze er alles aan doet om weer
aan het werk te kunnen. Enerzijds door striktere regels voor het opvolgen van medische adviezen.
Anderzijds door invoering van sollicitatieplicht en aanscherping van de medewerking aan re-integratie
activiteiten (scholing ed.). Dit laatste zal gepaard gaan met een strikt en consequent uitgevoerd
handhavings- en sanctiebeleid door het UWV.
2.2 Gevolgen voor werkgevers
Ter financiering van de kosten van verzuim en arbeidsongeschiktheid wordt jaarlijks een sectorpremie betaald.
Hierdoor worden alle Ziektewet en WGA lasten voor de groep vangnetters omgeslagen over alle werkgevers binnen
de betreffende sector. Omdat bij evaluatie van de Ziektetwet en de WIA is gebleken dat werkgevers beter dan UWV
in staat zijn om zieke en arbeidsongeschikte werknemers weer aan het werk te helpen, worden tevens wijzigingen
voorgesteld om meer financiële prikkels voor werkgevers in te bouwen. Hieronder worden de belangrijkste
wijzigingen voor de werkgever op een rij gezet.

Premiedifferentiatie ZW; ter financiering van de vangnet uitkeringen zal de premie voor grote werkgevers
(nieuwe norm: loonsom meer dan 100 x gemiddeld jaarloon, zoals gehanteerd door UWV) worden
gedifferentieerd op basis van de toe te rekenen ZW uitkeringslast in het verleden. De systematiek is gelijk
aan de methode waarop de WGA premie momenteel wordt gedifferentieerd. Voor kleine werkgevers zal de
premie op sectorniveau vastgesteld blijven worden en voor middelgrote werkgevers (nieuwe categorie) zal
een combinatie worden gemaakt van de differentiatie op werkgevers- en sectorniveau. De wijze waarop dit
gebeurd en de grens tussen kleine en middelgrote werkgevers zal nog vastgelegd moeten worden in lagere
regelgeving.

Premiedifferentiatie WGA vangnet; de WGA uitkering die in aansluiting op een ZW uitkering wordt
toegekend is momenteel niet toerekenbaar aan een individuele werkgever en wordt uit de sectorpremie
gefinancierd. Voor zover een WGA uitkering wordt toegekend aan dezelfde groep vangnetters, zal ook
deze WGA uitkering voor grote werkgevers middels een gedifferentieerde premie worden toegerekend aan
de individuele ex-werkgever. Ook de premiedifferentiatie WGA voor kleine en middelgrote werkgevers is
identiek aan de premiedifferentiatie ZW.
Copyright Robidus – juni 2012
Gedownload op 31 juli 2012 door [email protected].
Dit rapport is een persoonlijke kopie van

(VGN, ).
Samenvoeging WGA regulier en WGA vangnet; op termijn zal het onderscheid in de financiering van
reguliere WGA uitkeringen en
WGA vangnetuitkeringen verdwijnen. Dit betekent dat de huidige WGA
premiedifferentiatie wordt uitgebreid met de financiering van WGA vangnet uitkeringen. Ook het risico
voor de WGA eigenrisicodrager wordt uitgebreid met deze uitkeringen.
Als u al WGA eigenrisicodrager bent zult u per 2016 in ieder geval moeten beslissen of u het risico wenst uit te
breiden met de WGA vangnetuitkeringen of terug te keren naar de publieke verzekering bij het UWV. In dat laatste
geval betaalt u niet de minimumpremie, maar zullen eventuele WGA vangnetuitkeringen aan uw ex-werknemers tot
een hogere publieke premie leiden. U kunt het risico van WGA vangnetuitkeringen alleen voorkomen en/of beperken
wanneer u ook voor de ZW eigenrisicodrager wordt.
2.3 Ziektewet eigenrisicodragerschap
Doordat de Ziektewet en WGA lasten van flexwerkers vanaf 2014 rechtstreeks toegerekend worden aan de oudwerkgever (alleen grote werkgevers) heeft u er alle belang bij om deze schade zoveel mogelijk te beperken. Bij een
publieke verzekering bij het UWV kunt u deze schade alleen beïnvloeden zolang de werknemer nog in dienst is.
Daarna neemt het UWV de re-integratie over en krijgt u de kosten van Ziektewet, WGA en re-integratie doorbelast
via de gedifferentieerde premies.
U kunt er echter ook voor kiezen om niet afhankelijk te zijn van het UWV en de re-integratie zelf in handen te
nemen of uit te besteden aan een derde partij. U kiest dan voor het ZW eigenrisicodragerschap. In dat geval is er
geen gedifferentieerde ZW premie verschuldigd, maar draagt u rechtstreeks het risico van de uit te betalen ZW
uitkeringen. Uiteraard kunt u hiervoor ook een private verzekering afsluiten waarbij, naast het financiële risico, de
uitvoering van het ZW eigenrisicodragerschap gedekt wordt. Overigens hoeft u hiermee niet te wachten tot de
daadwerkelijke invoering van de voorgenomen wijzigingen. In 2013 kunt u al eigenrisicodrager worden voor de ZW.
SAMENVATTING
Uiteindelijk gaan de tarieven voor het financieren van de WIA en de Ziektewet omhoog en betaalt elke werkgever de
eigen schade. Werkgevers krijgen dus een nog groter belang bij schadebeheersing. Schadebeheersing begint bij een
goede administratie. Een werkgever zal nog zorgvuldiger zijn Ziektewet en WIA administratie moeten bijhouden en
de handelingen van UWV en verzekeraar moeten controleren. Uit ervaring is gebleken dat beide partijen veel fouten
maken in de uitvoering van de ZW en de WIA.
UWV volgt en beoordeelt niet stelselmatig uitkeringsgerechtigden. Werkgevers zullen dan ook zelf de regie in de
hand moeten nemen. Omdat de instroom in de WIA niet frequent voorkomt en de beoordeling specialistische kennis
vereist kunnen werkgevers het beste een gespecialiseerde partner in de hand nemen om de kosten te beheersen. De
kosten hiervoor kunnen mede worden gedragen door verzekeraars. Om klaar te zijn voor de wetswijzigingen is het
tevens belangrijk dat u overweegt om eigenrisicodrager voor de Ziektewet te worden maar in ieder geval uw “ziek
uit diensters” te registreren.
Copyright Robidus – juni 2012
Gedownload op 31 juli 2012 door [email protected].
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)