Sociology of Health and Illness

Studiefiche
Vanaf academiejaar 2014-2015
Sociology of Health and Illness (K001002)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 5.0
Studietijd 150 u
Contacturen
30.0 u
Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2016-2017
A (semester 1)
excursie
5.0 u
werkcollege
1.25 u
hoorcollege
23.75 u
Lesgevers in academiejaar 2016-2017
Bracke, Piet
Ayala Valenzuela, Ricardo
Buffel, Veerle
PS04
PS04
PS04
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2016-2017
Master of Science in de sociologie
Uitwisselingsprogramma Politieke en Sociale wetenschappen
Verantwoordelijk lesgever
Medelesgever
Medelesgever
stptn
5
5
aanbodsessie
A
A
Onderwijstalen
Engels
Trefwoorden
Sociologie, gezondheid, gezondheidszorg, mentale gezondheid
Situering
Inzicht in de sociale condities die als fundamentele oorzaken van ziekte en gezondheid
fungeren; kennis van de voornaamste verklaringen voor het verband tussen sociale
organisatie en ziekte of gezondheid. Kennis van enkele aspecten van de informele en
formele/geïnstitutionaliseerde zorgverlening. Daarmee worden competenties in de
sociologie en aanverwante wetenschappen beoogd, meer bepaald M.1.1, M.1.2, M.1.3
en M.1.5. Ook M.2.1 en M.2.2 als wetenschappelijke competenties behoren tot de
doelstellingen, samen met de intellectuele competenties M.3.1 en M.3.3 en de
competentie in samenwerken en communiceren M.4.1.
Inhoud
De studenten maken kennis met enkele belangrijke concepten, theorieën en
bevindingen uit de gezondheidssociologie. Daarbij wordt het karakteristieke van de
sociologische zienswijze belicht. Sociale processen worden bestudeerd als
fundamentele oorzaken van ziekte en gezondheid.
Speciale aandacht gaat uit naar de sociologie van de mentale gezondheid en het
subjectieve welbevinden. De topics die aan bod komen zijn :
1. Inleiding: sociologie van de gezondheid en medische sociologie; ziekte en
gezondheid omschreven;
2. De panhistorische en crossculturele spreiding van ziekte en gezondheid: feiten en
verklaringen
3. Sociale klasse, sociale ongelijkheid en gezondheid: consistente epidemiologische
bevindingen en sociologische verklaringen
4. Gender en ziekte en gezondheid: feiten en verklaringen
5. De sociologie van de mentale gezondheid: het sociale stressmodel, stigma en
discriminatie
6. Sociale condities als fundamentele oorzaken van ziekte.
7. Medicalisering en healthisme (toegepast op verloskundige zorg)
8. Analyse van de Belgische gezondheidszorg: de impact op individuele zorgtrajecten
en (ziekte)gedrag (toegepast op verloskundige zorg).
(Goedgekeurd)
1
9. Alternatieve of complementaire geneeskunde
Begincompetenties
Met succes gevolgd hebben van het opleidingsonderdeel ‘Sociologie’ of de erin
beoogde competenties op een andere manier hebben verworven.
Eindcompetenties
Inzicht in de sociale condities die als fundamentele oorzaken van ziekte en gezondheid
fungeren. Kennis verwerven over het verband tussen sociale organisatie en ziekte en
gezondheid. In staat zijn tot kritische analyse van tendensen in de hedendaagse
gezondheidszorg.
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling
van de competenties
Examencontractvoorwaarde
De toegang tot dit opleidingsonderdeel via examencontract is open
Didactische werkvormen
Excursie, hoorcollege, werkcollege
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
Hoorcolleges, oefeningen en gastcolleges door ervaringsdeskundigen
Leermateriaal
Een literatuurlijst - elk jaar aangepast en geactualiseerd - wordt ter beschikking gesteld.
Slides worden ter beschikking gesteld via Minerva.
Geraamde totaalprijs: 20 EUR
Referenties
Voorbeelden van referenties (lijst wordt jaarlijks aangepast):
Barrett, R., Kuzawa, C. W., McDade, T., and Armelagos, G. J. (1998) Emerging and reemerging infectious diseases: The third epidemiologic transition. Annual Review of
Anthropology 27, 247-271.
Omran, A. R. (1971) The Epidemiologic Transition: A Theory of the Epidemiology of
Population Change. 49[4], 509-538.
Robert, Stephanie A. and House, James S. (2000) Socioeconomic inequalities in
health: Integrating individual-, community-, and societal-level theory and research.
Albrecht, Gary L, Fitzpatrick, R., and Scrimshaw, Susan C. E. Handbook of Social
Studies in Health and Medicine. [1.8], 115-135.
Coburn, D. (2004) Beyond the income inequality hypothesis: class, neo-liberalism, and
health inequalities. Social Science & Medicine 58[1], 41-56.
Link, B.G. & Phelan, J.C. (2001). Conceptualizing stigma. Annual Review of Sociology,
27: 363-385.
Rosenfield, S. (1997) Labeling mental illness: The effects of received services and
perceived stigma on life satisfaction. 62[4], 660-672.
Thoits, P. A. (1985) Self-labeling processes in mental illness: The role of emotional
deviance. 91, 221-249.
Pearlin, L. I. (1989) The sociological study of stress. 30, 241-256.
Parsons, T. (1964) Definitions of health and illness in the light of American values and
social structure. Parsons, T. Social structure and personality.
Zola, I. K. (1972) Medicine As An Institution of Social Control. Sociological Review 20
[4], 487-504.
Conrad, P. (1992) Medicalization and Social-Control. Annual Review of Sociology 18,
209-232.
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
Interactieve ondersteuning via Minerva
Vast spreekuur
Op afspraak
Evaluatiemomenten
periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijk examen, mondeling examen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijk examen, mondeling examen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
(Goedgekeurd)
2
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
Schriftelijk met mondelinge toelichting
Eindscoreberekening
Periodegebonden evaluatie (100%)
(Goedgekeurd)
3