ALGEMENE BESCHOUWINGEN Voorzitter, We leven in een verwarrende tijd. Alles is anders. Niet is meer wat het was. Niets is meer wat lijkt. Niets is logisch. Alles is onvoorspelbaar. De dingen die worden gezegd en beweerd zijn niet altijd dezelfde dingen die worden of zijn gedaan. Voorzitter, het zijn verwarrende tijden. We leven in een land waarin de FNP Nederlands gaat spreken in de ledenvergaderingen om de Friese taal te redden. Het wachten is op een initiatiefvoorstel waarin wordt voorgesteld de soevereiniteit van Fryslân te waarborgen door de provincie te laten opgaan in een Noordelijk landsdeel. Hoe de FNP dat moet aanpakken kan mooi worden afgekeken van actiepartij SP die onlangs en met succes een initiatiefvoorstel indiende om de maatschappelijke organisaties af te schaffen. Een verwarrende vertoning was dat. Een college waarin gedeputeerde Kramer kievitseieren wil rapen om de kievit in stand te houden. Het is allemaal zo verwarrend. Overigens…. Over kievitseieren gesproken… Gedeputeerde Kramer heeft toegezegd voor de 1 zomer met een notitie te komen over hoe om te gaan met het rapen of zoeken van kievitseieren. De notitie is er nog niet. Wanneer mogen we deze notitie tegemoet zien? Voorzitter, het zijn verwarrende tijden. Niks is wat het lijkt. De PvdA die haar rol als oppositiepartij gevonden heeft maar frontale oppositie vermijdt. Die als coalitiepartij het sociaal domein afschafte en nu zegt het oneens te zijn met een college die het sociaal domein ook niet wil. Dat is verwarrend! Kameraad Schrier van de actiepartij SP die nu een afvalverbrander helptt door aan zichzelf een brief te schrijven. Als dat niet verwarrend is? Wij pleiten voor helderheid. Helderheid in standpunten, helderheid in rollen. Wat zouden we daar van opknappen! En de democratie ook, trouwens. KADERNOTA Over de kadernota zelf het volgende: We leven in een tijd waarin we met behulp van een stresstest maar zonder onderbouwing worden voorbereid op een mogelijk tekort van 100 miljoen euro! HALLO! 100 miljoen! Maar waar we een tegenvaller van 8 miljoen op een aquaduct 2 moeiteloos uit de ramingen kunnen opvangen en dat terwijl de hele begroting was opgeschoond. Dat is wel heel verwarrend! We worden getrakteerd op een kadernota waar we zonder enige onderbouwing bang worden gepraat voor extra kosten voor natuur. We worden er op voorbereid dat we de ambities ten aanzien van de natuur moeten bijstellen, terwijl de biodiversiteit zeer zorgelijk achteruit holt. We leven in een tijd waarin het college weigert de werkgelegenheidsdoelstelling te kwantificeren en hier niet met de Staten over willen praten maar wel via een persbericht communiceert dat verbreding van de sluis bij Kornwerderzand 2500 arbeidsplaatsen oplevert. Ik wil die berekening graag zien. En als u dan toch aan het rekenen bent, kunt u voor de andere projecten ook zo’n werkgelegenheidsinschatting maken? Waarom wordt verbreding van de sluis wel in het NOSjounaal behandeld en niet in de kadernota? Volgens de NOS heeft u toegezegd samen met een aantal noordelijke provincies de helft van de kosten (150 miljoen) te willen betalen. Hoeveel miljoenen heeft u beloofd? Waarvan wilt u dit betalen? 3 We zijn een landbouwprovincie. Maar minstens een derde van onze boeren zit in ernstige financiële problemen als gevolg van een doorgedraaide agrarische economie. De provincie voert een beleid waarin schaalvergroting en intensivering op hun wenken worden bediend. Er is veel meer nodig om een echte omslag naar duurzaamheid en natuurinclusieve landbouw te maken. Straks is er geen weidevogel of natuur meer over. We missen de ambitie dat we op dat terrein voorop lopen en als voorbeeld dienen. It is mei sizzen nèt te dwaan, college! Hiervoor moeten echte radicale beslissingen voor worden genomen. Op het gebied van grondbeheer, waterbeheer en natuurbeheer. We dienen samen met andere partijen hier een paar moties over in. REC Wij zijn voor het luchtkwaliteitonderzoek in Harlingen. Maar dit is weggegooid geld zolang de REC zich niet aan de afspraken houdt en daar niet tegen wordt opgetreden. De REC is een veelpleger die voor de 10e keer een laatste kans krijgt. Dat is ongeloofwaardig. Wanneer gaat het college alle mogelijkheden gebruiken om de REC 4 tot een ander beleid te dwingen en haar geloofwaardigheid terug te winnen? MOTIES We hebben in de afgelopen jaren moties ingediend waarvan vele niet worden uitgevoerd. We zullen die lijst niet langer maken, maar pleiten voor de uitvoering van een aantal van de moties. We noemen drie van onze moties die aangenomen zijn, maar nog steeds niet uitgevoerd zijn: - zonnepanelen op 50000 huurwoningen - een concreet programma om de biodiversiteit te monitoren en te verbeteren - een duurzaamheidscriterium voor economische investeringen. We verzoeken u deze moties nu met spoed uit te voeren en voor de begroting te berichten op welke wijze de moties uitgevoerd gaan worden. Ik bied u bij deze al aangenomen moties ter uitvoering aan. Tenslotte…. Ik maak me oprecht zorgen over de kwaliteit van de kadernota. Een lange termijn visie ontbreekt. Het mist een doorwrochte analyse van de staat van Fryslân en de ontwikkelingen die zich daarin voordoen. Financieel mist er van alles. Er 5 wordt bij herhaling code rood gegeven. Je wordt bang gemaakt voor toekomstige tegenvallers maar nergens wordt dat uitgewerkt. Alles wat we nu besluiten kan morgen anders zijn. De kadernota is verworden tot een projectenlijstje dat veel te weinig basis biedt voor een solide begroting. Daarmee is deze nota van een niksigheid die een kadernota onwaardig is. Juist in deze tijd moeten politici een visie op de samenleving laten zien. Wij roepen op tot de moed om radicale beslissingen te nemen om de samenleving te kantelen, anders in te richten. Dat is noodzakelijk op het gebied van zorg, werk en inkomen, en ook op het gebied van landbouw, water en natuur. We staan voor grote uitdagingen, laten we daar op een heldere manier met elkaar over in gesprek gaan. . 6