De standaard kostprijscalculatie en bezettingsresultaat

© NEVI
pag.: 1 van 2
code: LEV-TCO-kre-012-bl versie 1.1
De standaard kostprijscalculatie en bezettingsresultaat
Bij de standaard kostprijscalculatie worden de variabele kosten verdeeld over de voor het
komende jaar begrote productie (B). Om de verdeling van de vaste kosten niet te laten
fluctueren met de jaarlijkse productie, worden de vaste kosten over de normale bedrijfsbezetting (N) verdeeld. De normale bedrijfsbezetting is dat niveau van de productie dat
naar schatting gemiddeld in de loop der jaren wordt bereikt. In een vergelijking uitgedrukt:
vaste kosten
var iabele kosten bij begrote productie
+
SKP =
normale productie
begrote productie
Ofwel in symbolen:
C V
+
SKP =
N B
In de standaard kostprijs van elk product is het bedrag van C/N opgenomen als dekking
van de vaste kosten. Als N producten worden geproduceerd, wordt precies N keer het
bedrag C/N doorberekend aan de producten. Dan is het doorberekende bedrag dus gelijk
aan de werkelijke constante kosten.
Na afloop van de periode wordt bezien hoe de werkelijke productie (W) is uitgevallen.
Uitgaande van de werkelijke productie wordt dus W maal het bedrag C/N doorberekend.
In formule uitgedrukt: W * C/N. Als W nu kleiner is dan N, is het in de producten
doorberekende bedrag aan constante kosten kleiner dan de werkelijke constante kosten C;
er wordt een verlies geleden. Dit wordt een negatief bezettingsresultaat genoemd. Als W
groter is dan N, dan wordt er meer doorberekend dan de feitelijke kosten en is er sprake
van een positief bezettingsresultaat. In een vergelijking weergegeven:
C
Gerealiseerde of werkelijke bezettingsresultaat = (W – N) *
N
C
Voor het begrote bezettingsresultaat is de vergelijking: (B – N) *
N
Bij de variabele kosten is er geen bezettingsresultaat. Deze kosten worden immers
verondersteld proportioneel variabel te zijn en worden alleen gemaakt als er ook
daadwerkelijk productie is.
In onderstaande is het positieve bezettingsresultaat grafisch weergegeven. Bij een
productie van N is in de afbeelding te zien dat de doorberekende kosten in de kostprijs
gelijk zijn aan de werkelijke kosten. Zodra de werkelijke productie groter is dan de normale
productie ontstaat een positief bezettingsresultaat.
© NEVI
pag.: 2 van 2
code: LEV-TCO-kre-012-bl versie 1.1
afbeelding: werkelijke kosten, totale kostprijs en bezettingsresultaat
Kosten
Totale kostprijs
Bezettingswinst
Werkelijke kosten
(TCK + TVK)
C
0
N
W
Productie
Het verschil tussen de verkoopprijs en de standaard kostprijs noemt men het transactieresultaat of verkoopresultaat. De leverancier wijst de inkoper vaak op de lage winst die een
verdere prijsverlaging niet mogelijk maakt. Maar de inkoper moet zich er van bewust zijn
dat het totale bedrijfsresultaat de som is van het transactieresultaat en het eventuele
bezettingsresultaat!