Verschillenanalyse: bezettingsresultaat

© NEVI
pag.: 1 van 1
code: LEV-TCO-kre-023-bl versie 1.1
Verschillenanalyse: bezettingsresultaat
Het bezettingsresultaat heeft betrekking op de vaste kosten voor het gehele proces of voor
een bepaalde order (bijvoorbeeld een matrijs of specifiek gereedschap).
We kennen dit begrip uit de standaard kostprijscalculatie. Zie onderstaand kader.
Standaard kostprijscalculatie en het bezettingsresultaat
Bij de standaard kostprijscalculatie worden de variabele kosten verdeeld over de voor het
komende jaar begrote productie (B). Om de verdeling van de vaste kosten niet te laten fluctueren
met de jaarlijkse productie, worden de vaste kosten over de normale bedrijfsbezetting (N)
verdeeld. De normale bedrijfsbezetting is dat niveau van de productie dat naar schatting
gemiddeld in de loop der jaren wordt bereikt. In een vergelijking uitgedrukt:
SKP =
vaste kosten
var iabele kosten bij begrote productie
+
normale productie
begrote productie
Ofwel in symbolen:
SKP =
C V
+
N B
In de standaard kostprijs van elk product is het bedrag van C/N opgenomen als dekking van de
vaste kosten. Als N producten worden geproduceerd, wordt precies N keer het bedrag C/N
doorberekend aan de producten. Dan is het doorberekende bedrag dus gelijk aan de werkelijke
constante kosten.
Na afloop van de periode wordt bezien hoe de werkelijke productie (W) is uitgevallen. Uitgaande
van de werkelijke productie wordt dus W maal het bedrag C/N doorberekend. In formule
uitgedrukt: W * C/N. Als W nu kleiner is dan N, is het in de producten doorberekende bedrag aan
constante kosten kleiner dan de werkelijke constante kosten C; er wordt een verlies geleden. Dit
wordt een negatief bezettingsresultaat genoemd. Als W groter is dan N, dan wordt er meer
doorberekend dan de feitelijke kosten en is er sprake van een positief bezettingsresultaat. In een
vergelijking weergegeven:
Gerealiseerde of werkelijke bezettingsresultaat = (W – N) *
C
N
Voor het begrote bezettingsresultaat is de vergelijking: (B – N) *
C
N
Bij de verschillenanalyse berekenen we het bezettingsresultaat op dezelfde manier. In het
ex-ante budget worden de feitelijke vaste kosten opgenomen. Gelet op het vaste karakter
zijn de vaste kosten in het ex-post budget vaak gelijk aan de kosten in het ex-ante budget.
Bij de verschillenanalyse wordt de omvang van het bezettingsresultaat vastgesteld ten
opzichte van de ex-post vaste kosten.
Formule:
Bezettingsresultaat: (W - N) *
C
N
Als W > N dan is er sprake van een positief bezettingsresultaat, als W < N dan hebben we
te maken met een negatief bezettingsresultaat.