GREENDEAL PARTICIPATIE VAN DE OMGEVING BIJ DUURZAME ENERGIEPROJECTEN STARTBIJEENKOMST - 16 MAART 2017 Aanwezigen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 AANWEZIG Willem Roeterdink Ministerie Economische Zaken Lennart Goemans Ministerie Economische Zaken Berber Koopmans Ministerie van I&M Monica Kwakkelstein RVO Wim Stigter RVO Johan Willemsen IPO Paulien Kooistra Provincie Drenthe - Versnellingstafel Martijn van Son Provincie Groningen Fred Jonker VNG Ton Korver LTO Rik Harmsen NWEA Siward Zomer ODE Decentraal Rob Rietveld NLVOW Jan Pieter Peijs Staatsbosbeheer Esther Moens Natuurmonumenten Floor de Kleijn NVDE Marc Rijnveld Beleidsmediation Matthijs Nijboer Natuur- en milieufederatie Overijssel Ieke Benschop Natuur- en milieufederaties Gerben de Vries Natuur- en milieufederaties Michelle Prins Natuur & Milieu Tessa Groen Natuur & Milieu VERHINDERD Unie van Waterschappen 1 Reinier Romein 2 3 4 5 6 7 8 9 Berry Lucas Fokke Goudswaard Marten van der Gaag Andrea Kuiper Sharon van Ede Arthur Helling Durk Groeneveld Maarten Eeke van der Veen Frank Schoof Jaap Baarsma 10 11 Landschappen Platform Bio-energie IPO Vogelbescherming NVB Recron Netbeheer Nederland Vereniging Eigen Huis Platform Geothermie Holland Solar Agenda 9.10 uur Opening Matthijs Nijboer - directeur Natuur- en Milieufederatie Overijssel 9.15 uur Voorstelronde en de drie kernwoorden bij participatie Allen 9.30 uur Belang van deze Green Deal Willem Roeterdink - ministerie van Economische Zaken 9.45 uur Omgevingswet Berber Koopmans - ministerie van Infrastructuur en Milieu 10.00 uur De Green Deal: terug- en vooruitblik Ieke Benschop en Michelle Prins 10.15 uur Inventarisatie standpunten en behoeften Plenair - allen 10.30 uur Participatie Deelgroepen, plenaire terugkoppeling 11.15 uur Werkwijze Deelgroepen, plenaire terugkoppeling 12.00 uur Afsluiting, vervolg, lunch Plenair - allen VOORSTELRONDE Welke drie kernwoorden associeer jij met participatie? WILLEM ROETERDINK MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN Willem Roeterdink Ministerie van Economische Zaken Presentatie 16 maart 2017 Green Deal ‘Participatie van de Omgeving bij Duurzame Energieprojecten’ 28 maart 2017 Nut en noodzaak 8 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Klimaatdoelstellingen 9 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 10 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Urgentie doelen halen effectiever realiseren projecten 11 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Vooruitblik • • • • • 12 Energie-agenda Evaluatie RCR Omgevingswet Omgevingsmanagement Green deal Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Energie-agenda sturen op CO2 transitiepaden 13 ? Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Ervaringen EZ met projecten Evaluatie RCR: 1. niet altijd versnelling: belangrijke beslissingen vooraf 2. programmatische aanpak 3. overleg mede-overheden over aanpak voor start procedure 4. beslis of RCR toegepast moet worden 14 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Omgevingswet Maatschappelijke opgaven zo decentraal mogelijk invullen Werken vanuit visie krachtiger dan werken vanuit standpunten Plannen vroegtijdig delen Participatie zo vroeg mogelijk in proces Geen blauwdruk! 15 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Omgevingsmanagement • • • • • Samenbinden belanghebbenden Betrek omgeving zo vroeg mogelijk Transparantie en vertrouwen Gezamenlijke verantwoordelijkheid Maatwerk • Twee pilots afgerond • Lerend Platform Energie & Omgeving (LEO) 16 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Green deal • • • • • Efficiëntere realisatie van projecten voor behalen CO2 doelen Dus samen met omgeving Vertaling omgevingswet in de praktijk Concrete uitwerking binnen transitiepaden, omgevingsvisies en regionale strategieën Verbreding (niet alleen wind): Participatie van de omgeving bij duurzame energieprojecten Hoe komen we tot 1) locatiekeuze, 2) inrichting van het project, 3) inrichting exploitatiefase 4) mogelijkheden tot participatie binnen een project. 17 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 Mijn vragen voor vandaag • Kunnen we komen tot gemeenschappelijk waarom? • Kunnen we komen tot gemeenschappelijk wat? • Kunnen we komen tot gemeenschappelijke hoe? 18 Ministerie van Economische Zaken 28 maart 2017 BERBER KOOPMANS MINISTERIE VAN I&M Omgevingswet en participatie Door: Berber Koopmans 16 maart 2017 Wat zijn de uitgangspunten van participatie? • Vroegtijdig betrekken van partijen bij besluitvorming • Participatie is voor en door burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties èn andere overheden • Gebaseerd op vertrouwen • Omgevingswet regelt het WAT, niet het HOE Alternatieven Participatie 21 Gedragen besluit Ministerie van Infrastructuur en Milieu Beleidscyclus en instrumenten Omgevingswet Monitoring en evaluatie Omgevingsvisies Instructieregels Toezicht en handhaving Omgevingsvergunningen Omgevingsplannen Omgevingswaarden Projectbesluiten Programma’s Algemene regels 22 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Waar is participatie geregeld? Participatie in Omgevingswet: • Projectprocedure • Verplichting indieningsvereiste bij Omgevingsvergunning Participatie in Omgevingsbesluit: 23 • Projectprocedure • Omgevingsplan • Omgevingsvisie • Programma’s Ministeriele regeling: • Indieningsvereiste Ministerie van Infrastructuur en Milieu Omgevingsbesluit Omgevingsbesluit geeft nadere uitwerking van de taken en instrumenten uit de wet: Regels participatie bij: • Omgevingsvisie • Programma’s • Projectprocedure • Omgevingsplan Omgevingsbesluit BKL BBL BAL 24 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Omgevingsplan en participatie • Kennisgeving (Motie Veldhoven, 22-12-2016) Bij kennisgeving tot voornemen vaststellen omgevingsplan moet worden aangeven hoe burgers, bedrijven, maatschappelijke en andere overheden bij de voorbereiding worden • betrokken. Motiveringsplicht Bij vaststelling van het plan geeft bg aan hoe burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en bestuursorganen bij de voorbereiding zijn bestrokken. 25 Ministerie van Infrastructuur en Milieu organisaties Projectprocedure Eén uniforme procedure voor Rijk, provincies en waterschappen voor complexe projecten met een publiek belang. • • • • Integrale verkenningen Trechtering van alternatieven Snellere en integrale besluitvorming Vroegtijdige participatie gewaarborgd. Gemeente kan kiezen voor de werkwijze van de projectprocedure bij opstellen van het Omgevingsplan. 26 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Projectprocedure en participatie Omgevingswet regelt: • Verkenning en kennisgeving • Kennisgeving participatie. • Motivering participatie bij projectbesluit. Omgevingsbesluit regelt: • Inhoud en wijze kennisgeving participatie • Motiveringsplicht voorkeursbeslissing • Informatie voor iedereen beschikbaar (motie Smaling 22-19-2016, wordt uitgewerkt) Invoeringswet • Soms verplichting projectbesluit energieprojecten 27 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Projectprocedure Verkenning Voornemen • Voornemen • Participatie • Inhoud verkenning (Planuitwerking) (Voorkeursbeslissing (plan-mer) (Toewerken naar projectbesluit) Realisatie projectbesluit Project-mer Participatie 28 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Uitvoeringsbesluiten Omgevingswet ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit Twitter:@EenvoudigBeter LinkedIn groep Eenvoudig Beter www.rijksoverheid.nl www.omgevingswetportaal.nl [email protected] DE GREEN DEAL Scope van de Greendeal Verbreding: • De Greendeal richt zich niet enkel op participatie bij windprojecten, maar op participatie bij de invulling van duurzame energieopwekking (wind, zon, geothermie), de impact op de leefomgeving die deze duurzame energieopwekking heeft en de gezamenlijk inrichting van het nieuwe energielandschap. • De energietransitie heeft impact op de fysieke leefomgeving. Daarnaast heeft de hele samenleving een rol te spelen in de transitie naar een duurzame energievoorziening. • Overheden, burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties moeten samenwerken om het toekomstige energielandschap in te richten. Doel van de Green Deal • Het doel van de Green Deal is om overheden, ontwikkelaars, omwonenden, landschap- en natuurorganisaties en lokale burgerinitiatieven aan elkaar te verbinden en volwaardig en vroegtijdig te betrekken bij planvorming en uitvoering van duurzame energie projecten die impact hebben op de fysieke leefomgeving zoals effecten op omwonenden, natuur en landschap. • Geen gedeelde standpunten, maar wel heldere afspraken over te voeren proces Wat ligt er al? Positionering Green Deal Beleid NL Doelstelling • Klimaatakkoord Parijs • Energieagenda 2050 Regiodoelstellin g en energiemix • Green Deal Regionale Energie strategieë n Project Verkenning (o.a. locatiekeuze) • Green Deal • Versnellin gs-tafel Energie & Ruime Planfase • Lerend platform Energie Omgeving • Gedragsco de Wind Uitvoering • Handleiding Participatieplan Windenergie op Land Exploitatie en Participatie • Te maken uitvoering safsprake n Resultaten van de Green Deal (1) 1. Participatieaanpak die toegepast wordt bij duurzame energieprojecten die impact hebben op de fysieke leefomgeving. • De participatieaanpak bestaat uit afspraken over het betrekken van de omgeving bij: a) het komen tot locatiekeuze, b) de inrichting van het project, c) de exploitatiefase, en d) mogelijkheden tot participatie binnen een project. Resultaten van de Green Deal (2) 1. ‘Participatieaanpak’ Duurzame Energieprojecten 2. Spelregels of afspraken? Acties op onderwerpen (in werkgroepen, voorzet): • Procesafspraken • Communicatie met de omgeving • Eerlijke verdeling lusten en lasten • Zeggenschap Wat kom jij halen en brengen? BREAKOUT 1: VERDIEPING EN CONCRETISERING PARTICIPATIE In groepen: verdieping participatie • Met 4-5 personen in 25 minuten: 1. Wat versta jij onder participatie? 2. Uit eigen ervaring: wat gaat goed en wat kan beter bij het betrekken van de omgeving? Worden allen partijen tijdig meegenomen? 3. Waarom lukt participatie niet altijd? Wat zijn knelpunten? 4. Op welke manier wil jij participeren? Wat is voor jouw organisatie het ideale beeld en wat is daar voor nodig? Plenair terugkoppelen BREAKOUT 2: AANZET PARTICIPATIEAANPAK In groepen: aanzet participatieaanpak • Met 4-5 personen in 25 minuten: 1. Hoe zorgen we ervoor dat iedereen vroegtijdig betrokken wordt? 2. Welke instrumenten bestaan er al en werkt dit? 3. Wat is nog nodig om vroegtijdige betrokkenheid te faciliteren? Welke afspraken moeten we daarvoor met elkaar maken? Plenair terugkoppelen • Met dank aan B. Koopmans, I&M Proces Maart • Startbijeenkomst • Intentie ondertekening April • Sessie 2 • Vastleggen acties Mei • Sessie 3 • Green Deal tekst concept Juni • Green Deal tekst definitief Juli • Ondertekening • Sessie 2: deel a: vastleggen kaders, concept tekst deel b: kennis en inspiratie • Sessie 3: deel a: Green Deal tekst, deel b: kennis en inspiratie • Input op apart A4: bestuurlijke borging tot ondertekening en ideeën inspiratie en kennissessies Vervolg • Conclusies van de ochtend • Datumvoorstellen sessies: • Dinsdag 11 april - middag • Dinsdag 9 mei - ochtend • Datum ondertekening: • Week van 26 juni OP EEN MOOIE SAMENWERKING!