Allochtone Ouderparticipatie in het Vlaamse Onderwijs

ALLOCHTONE
OUDERPARTICIPATIE IN HET
VLAAMSE ONDERWIJS
INHOUDSTAFEL





Ouderparticipatie
Betrokkenheid allochtone ouders in kaart
J. Tiggelovend: hiërarchie van Talenkennis
Allochtone ouderparticipatie in kaart
Interesseniveau


Schijnbare non-interesse
Communicatieniveau
Communicatiemogelijkheden
 Taal


Aanwezigheidsniveau
Inhoudelijke belemmeringsfactoren
 Tijdsspecifieke belemmeringsfactoren


Actieve participatieniveau
OUDERPARTICIPATIE
Succesfactor academische gerichtheid leerlingen
 Gebeurt te weinig!
 Vooral te weinig bij allochtone ouders.

BETROKKENHEID VAN ALLOCHTONE
OUDERS IN KAART
(VERHOEVEN, DEVOS, STASSEN EN
WARMOES. 2003)
> 8/10 beoordeeld school kinderen positief
 1/5 zegt: “School heeft geen oog voor hen!”
 87% voelt zich welkom op school
+ weet wie aan te spreken bij problemen
 30% wenst geen inspraak op school

PROBLEEM

Onderwijzend personeel en CLB
Weten niet hoe om te gaan met opvang allochtone
kinderen en kansarme kinderen
 Weten niet hoe erover te communiceren


Allochtone ouders te weinig geïnformeerd over:
Studiemogelijkheden
 Schoolprestaties kinderen
 Vooral als ze geen Nederlands kunnen

TIGGELOVEND: HIËRARCHIE VAN
TALENKENNIS
Begrijpen (eenvoudigst)
 Spreken
 Lezen
 Schrijven (moeilijkst)

ALLOCHTONE OUDERPARTICIPATIE IN
KAART
Drempels
en
stimulatore
n
= contact thuis – school
= betrokkenheid ouders
thuis
ALLOCHTONE OUDERPARTICIPATIE IN
KAART
Niet alle treden moeten doorlopen zijn!
 Basisinteresse wel vereist
 Mogelijk: op elk niveau instappen
maar ook uitvallen

INTERESSENIVEAU
Zeker mate interesse vereist
 Kleine inspanning
 Gevolg: kinderen voelen zich gesteund

INTERESSENIVEAU
Schijnbare non-interesse van allochtone ouders
 Redenen:

 Onbekendheid Vlaams Onderwijssysteem
(Ouders weten niet wat een school is, wat de kinderen daar doen, dat het
verplicht is, in welke klas ze zitten…)

Onderscheid 2 werelden: thuis en school (en
straatwereld)
INTERESSENIVEAU
MAAR!
 Ouders vinden school WEL belangrijk!
 Leggen verantwoordelijk taken en lessen bij
kinderen zelf
 Alle ouders willen ‘het beste’ voor hun kind,
maar dit kan verschillend worden ingevuld!

COMMUNICATIENIVEAU
Communicatiemogelijkheden
 Draait vooral om zelfvertrouwen en taal
 Minimum inspanning: lezen niet-aangetekende
brieven,E-mails, internet-pagina’s
 Meer inspanning: agenda/rapport ondertekenen

Communicatie schooluitslagen (school)
Communicatie door onderteken (ouders)

Een laagdrempelige school is belangrijk voor
allochtone ouders!
COMMUNICATIENIVEAU
Taal
 ‘schooltaal’ = drempel !
 Allochtone ouders
4 categorieën
 Ouders die:





geen Nederlands kunnen
zich verstaanbaar kunnen maken in het Nederlands
perfect Nederlands kunnen spreken, maar toch liever
hun eigen taal spreken
constant Nederlands spreken (thuis en buitenshuis)
AANWEZIGHEIDSNIVEAU
Door fysieke aanwezigheid leren ouders
gezinnen, leerkrachten kennen en vice versa.
 Contactmomenten op school belangrijk!

(kinderen ophalen aan de schoolpoort, info-avond, oudercontact rapport,
schoolfeest…)
AANWEZIGHEIDSNIVEAU

Inhoudelijke belemmerende factoren:
Nare ervaring gehad
 Kenmerken van de leerling

Gedrag en punten = aanvaardbaar
krijgen steeds goed
nieuws en vinden het dus niet nodig om nog te komen naar
ouderavonden
 Gedrag en punten = slecht
ouders krijgen steeds
opnieuw dezelfde slechte commentaar en willen die niet

AANWEZIGHEIDSNIVEAU

Tijdsspecifieke belemmerende factoren

3 dimenties:
Hoe wordt met tijd omgegaan?
 Redenen van tijdsgebrek?
 Tijdstip contactmomenten wel geschikt?


Gerichtheid op tijd in culturen heel verschillend!





Ouders bevestigen afspraak, maar vergeten die
Oplossing: nog eens herinnering
Ouders moeten tijd vinden om op contactmomenten
aanwezig te zijn!
Tijdstip contactmomenten vaak ‘s avonds = probleem
bij avondwerk, ploegenwerk…
Oplossing: school moet flexibel zijn!
PARTICIPATIENIVEAU
PARTICIPATIENIVEAU
Vooral ondersteunen, niet controleren!
 Verschillende vormen: leesmoeder/-vader, helpen
met naaien, knutselen, zwemmen,…
 Oudervereniging / ouderraad / oudercomité







Semi-formeel
Actie- of feestplatform, organiserend platform…
Intrinsieke motivatie
Extrinsieke motivatie
Uitlaatklep voor creativiteit
Interesse!
Bron: Godderis, M-A. (2007). Allochtone ouderparticipatie in het
Vlaamse Onderwijs . (ongepubliceerd) paper. Universiteit
Antwerpen, Antwerpen (België).