Inventarisatie van instroomprojecten in het hoger

Inventarisatie van instroomprojecten in het hoger onderwijs
Inventarisatie van initiatieven om de in- en doorstroom van allochtone studenten binnen het HBO en
WO te bevorderen.
1. Hogeschool voor de Kunsten Utrecht – Centrum voor Interculturele Studies
Dit centrum ontwikkelt beleid en doet onderzoek naar de mogelijkheden voor het realiseren van een
interculturele kunsthogeschool. Het CIS doet onderzoek, publiceert boeken en essays en organiseert
debatten en seminars. Op alle faculteiten werkt ook een medewerker die zich met interculturele zaken
bezighoudt. Speerpunten: instroom, curriculumontwikkeling, deskundigheidsbevordering en
beleidsontwikkeling.
Contactpersoon: Nelly van der Geest, [email protected]
2. Hogeschool Arnhem en Nijmegen – ‘Maatwerk in kleur’, SPH Duaal
Een werk- en scholingsproject voor allochtonen die in het land van herkomst een HBO- of
academische opleiding hebben afgerond. Het project heeft als doel allochtonen in de te laten stromen
op functies bij hulpverlenende en zorginstellingen.
Projectmedewerkers: Birgitta van Spronsen; [email protected], (024) 381 25 80
Ozlem Kocabas, [email protected] (024) 381 25 43.
3. Hogeschool van Utrecht – Servicebureau: Allochtonenzaken
Het Servicebureau coördineert het hogeschoolbrede allochtonenbeleid en ontwikkelt projecten gericht
op allochtone studenten. Zo zijn er op verschillende faculteiten allochtonenpromotieteams die
meedoen aan de werving van nieuwe studenten (voorbeeldfunctie). Ook is er het mentoringproject
voor allochtone studenten waar een ouderejaars student gekoppeld wordt aan een eerstejaarsstudent.
Verder wordt de instroom en studievoortgang van allochtone studenten waar mogelijk gemonitord.
Contactpersoon: Saskia Hanssen, [email protected], (030) 238 84 24
4. Samenwerkingsverband tussen ROC Midden-Nederland, Hogeschool van Utrecht en de Universiteit
Utrecht – De Utrechtse Brug
De Utrechtse Brug heeft tot doel het studiesucces van allochtone studenten in de regio Utrecht te
bevorderen. Dit doel wordt onder andere nagestreefd door bundeling van expertise op het gebied van
onderwijs aan allochtonen, het verspreiden van verworven kennis en ervaring, en het afstemmen van
inhoud, programmering en organisatie van het onderwijsaanbod van de deelnemende instellingen. De
Utrechtse Brug is uitvoerder van diverse netwerkactiviteiten, zoals netwerkbijeenkomsten en
symposia. Verder initieert De Brug activiteiten aan de deelnemende instellingen (ROC, HvU en UU),
bevordert de samenwerking in de uitvoering van projecten en neemt deel in projecten van andere
organisaties.
Algemeen contactpersoon: Jacqueline de Ruiter, [email protected] (030) 230 82 93
Contactpersonen afzonderlijke partners:
ROC: Hetty ten Haken, [email protected] (030) 280 43 00
HvU: Saskia Hanssen, [email protected] (030) 238 84 24
UU: Jeanette van Rees, [email protected] (030) 253 27 91
5. Hogeschool van Amsterdam – Studentmentorenproject, voorlichtingsbijeenkomst voor
Marokkaanse ouders en Color IT
 Studentmentorenproject - Succesvolle HvA-studenten informeren en begeleiden (allochtone)
aspirant-studenten (HAVO 5 en MBO) bij hun studiekeuze en eventueel ook tijdens hun eerste
maanden op de HvA.
 Voorlichtingsbijeenkomst voor Marokkaanse ouders – Docenten, Marokkaanse studenten en
afgestudeerden geven infirmatie (deels in het Arabisch en Berbers) over HBO-opleidingen. De
HvA wil Marokkaanse ouders meer betrekken bij de keuze voor een vervolgopleiding van hun
kinderen.
 Color IT - een samenwerkingsproject van de Hogeschool van Amsterdam, de Haagse
Hogeschool en ECHO (Expertise Centrum allochtonen Hoger Onderwijs). Het project heeft als
doel de deelname van allochtonen te bevorderen in het ICT-onderwijs en op de ICTarbeidsmarkt. De focus ligt daarbij op de vergroting van de instroom in informaticaopleidingen,
de verbetering van de doorstroom in het ICT-onderwijs en de verbetering van de uitstroom uit
het onderwijs en van de instroom op de arbeidsmarkt (project inmiddels afgerond).
Contactpersonen Studentmentorenproject:
Gloria Bruyning (projectmedewerker), [email protected]
Rosemarijn Franses (projectmedewerker), [email protected]
Tel. (020) 595 14 44
6. Hogeschool INHOLLAND Rotterdam en Hogeschool Rotterdam – Convenant voor allochtone
vrouwen
Doel: het verbeteren van de (arbeids)positie van de allochtone vrouw. Verschillende bedrijven spraken
af om vrouwen bij hun sollicitatie een betere kans te geven en stellen stageplaatsen beschikbaar voor
talentvolle HBO studentes.
7. Hogeschool INHOLLAND Alkmaar – Project ‘Aandacht voor culturele diversiteit’
Doel ‘Aandacht voor culturele diversiteit’: vergroten van het percentage allochtone studenten op de
locatie Alkmaar. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de vergroting van de instroom, maar ook naar
de doorstroom van allochtone studenten binnen de beroepskolom VMBO-MBO-HBO en de
doorstroom op de hogeschool zelf. Er is ook een studentmentorenproject gestart.
Contactpersoon: Mevr. H. Kruithof, projectleider ‘Aandacht voor culturele diversiteit' INHOLLAND
Alkmaar
8. Werkgroep Allochtone Studenten (WAS)
De missie van WAS is:
Het bevorderen van een prominente rol voor allochtone jongeren in het hoger onderwijs door het
bieden van gedegen begeleiding, goede informatievoorziening en ondersteuning bij het vergroten van
kansen op de arbeidsmarkt. Zo tracht WAS het percentage allochtone jongeren in het hoger onderwijs
te vergroten.
Dit doen ze o.a. door middel van:
- Speciale Kennismakingsdagen met het Hoger Onderwijs voor allochtone ouders
- Student-Mentorschap
- Stimuleren van jongeren om verder te studeren door voorlichting te geven op middelbare
scholen
- Onderwijsinstellingen vragen hun personeelsbestand een afspiegeling te laten zijn van de
samenleving (diversiteitsbeleid op personeelsniveau)
- Organiseren van trainingen, lezingen en symposia in het kader van de empowerment van de
allochtone student
De WAS opereert vanuit het zuiden van Nederland (Hogeschool Zuyd en Universiteit Maastricht) en
richt zich in eerste instantie op de allochtonen in de regio Limburg.
www.wasnederland.nl
9. NWO – Mozaïek project: Kleurrijk talent in de wetenschap
NWO heeft een onderzoekssubsidie beschikbaar gesteld voor 21 talentvolle studenten die een
promotie-onderzoek gaan uitvoeren. Het project wordt ook weer in 2005 en 2006 uitgevoerd.
Coördinator Kleurrijk Talent
tel: +31 (0)70 344 06 39
email: [email protected]
10. ECHO – Expertise Centrum allochtonen Hoger Onderwijs
ECHO wil de succesvolle deelname van allochtonen aan de samenleving - en in het bijzonder aan het
hoger onderwijs - bevorderen. Daarbij staat ECHO voor een integrale aanpak van het
diversiteitsbeleid waarin de effectieve leeromgeving van en voor studenten centraal staat. Dat
betekent dat de organisatiestructuur en -cultuur van de onderwijsinstelling zelf moet veranderen
waarbij de kwaliteit van het onderwijs voorop staat. Daarnaast wil ECHO de beeldvorming over
allochtonen nuanceren door het zichtbaar maken van talent en maatschappelijk succes.
www.echo-net.nl
2
11. Koepelorganisatie Allochtone Studentenverenigingen Erasmus Universiteit Rotterdam (KASEUR)
KASEUR (Koepelorganisatie Allochtone Studentenverenigingen Erasmus Universiteit Rotterdam) is
een samenwerkingsverband van de studentenverenigingen Mozaik (Turks), Eurabia (Marokkaans),
Passaat (Antilliaans/Arubaans), P.P.I. (Indonesisch) en Avi Cenna (multicultureel).
KASEUR biedt de volgende projecten voor allochtone studenten:
- Voorlichting aan aanstaande studenten en hun ouders;
- Begeleiding van scholieren door mentoren van allochtone herkomst ter voorbereiding op het
maken van een studiekeuze;
- Informatie aan eerstejaars studenten tijdens de Eurekaweek;
- Studie-Introductie in de tweede week van september voor de eerstejaars met
cursusmogelijkheden in studie-intensivering, studievaardigheid, etc;
- Tentamentrainingen voor de bachelor studenten economie;
Voorbereiding op de arbeidsmarkt door het organiseren van (internationale) bedrijven- en
ondernemersdagen, sollicitatietrainingen etc.
Ieder van de studentenverenigingen heeft naast de gemeenschappelijke KASEUR-activiteiten
een eigen programma met activiteiten zoals symposia, studiereizen, sportdagen, borrels en
galafeesten in een eigen sfeer.
http://www.eur.nl/sv/kaseur
Secretaris Kaseur: mw. Petra de Leeuw, tel. (010) 408 86 39
Studentcoördinator Kaseur: mw. Nadya van Putten, tel. (010) 408 86 63
Email: [email protected]
12. Haagse Hogeschool – Talentontwikkeling Hoger Onderwijs
Dit programma richt zich speciaal op voorlichting aan allochtone studenten en hun ouders om de stap
naar het hoger onderwijs te vergemakkelijken. Succesvolle ouderejaars studenten worden als mentor
toegevoegd aan HAVO-, VWO- en MBO-leerlingen. De betrokken vo-scholen en ROC’s krijgen extra
voorlichting en advies. De scholier krijgt huiswerkbegeleiding. Er vinden ouderavonden plaats om de
ouders het gebouw te tonen en voorlichting te geven. Als de stap naar het HBO is gezet, krijgt de
student in de propedeuse een tutor toegewezen. Dit is een daartoe getrainde ouderejaars student, die
de jongerejaars gedurende de hele propedeuse begeleidt. Deze tutoren, goed presterende studenten,
zijn rolmodel voor de jongerejaars.
De hogeschool monitort de uitvoering van Talentontwikkeling Hoger Onderwijs. Er wordt gemeten of
de tevredenheid van deze groep studenten over de aansluiting stijgt en of hun uitval in de propedeuse
daalt. Gestreeft wordt naar een hogeschoolbreed propedeuserendement van 70% in 2009. Hoewel dit
over de planperiode heen reikt, ligt in het verlengde van bovenstaande ambitie, het streven dat 90%
van de studenten, die in 2009 de propedeuse behaalt, daadwerkelijk zal afstuderen.
Contactpersonen:
Anna Maria Andriol, senior adviseur diversiteitsbeleid Haagse Hogeschool
Sabine ter Steeg, senior adviseur instroommanagement Haage Hogeschool, (070) 445 88 47, email
[email protected]
13. Windesheim – Schakeljaar voor anderstalige studenten, taalondersteuning en aangepaste
tentaminering
Anderstalige studenten die in eigen land een diploma gehaald hebben dat toelating geeft tot
hogeschool of universiteit, worden tijdens het schakeljaar voorbereid op het studeren aan het HBO.
Het schakeljaar is een voltijdopleiding met een cursusduur van 1 jaar. De student moet wel
basiskennis hebben van de Nederlandse taal (niveau B1). Het verplichte basisprogramma omvat de
vakken Nederlands, wiskunde, Engels, informatica en oriëntatie op studie en maatschappij. Daarnaast
volgen de studenten een specifiek programma dat aansluit bij de toekomstige opleiding en de
toelatingseisen van de Hogeschool. Kosten: € 1000 (inclusief boekengeld)
Contactpersoon:
Mevr. M. Smit, (038) 469 91 77, [email protected]
3
Op Windesheim is het voor anderstalige studenten ook mogelijk om modulen mondelinge en
schriftelijke communicatie te volgen in relatie tot de eigen studie. In overleg met een taaldocent
kunnen studenten ook korte individuele taalondersteuning krijgen. Verder kunnen studenten met een
niet-Nederlandse achtergrond en met gebleken taalachterstand in de Nederlandse taal tentamens op
een zoveel mogelijk aan hun individuele situatie aangepaste wijze afleggen.
14. Hanzehogeschool Groningen – Taalondersteuning Anderstalige Studenten (TAS) en Student
Mentoren Systeem (SMS)
Er zijn bij de Taalondersteuning Anderstalige Studenten (TAS) zo’n acht verschillende cursussen die
zowel ’s avonds als overdag te volgen zijn. Ook individuele ondersteuning behoort tot de
mogelijkheden. Ook is er het Student Mentoren Systeem (SMS) van het Hanze Centrum Aansluiting.
Eerstejaars krijgen dan een ouderejaars (allochtone) student als mentor toegewezen voor begeleiding
tijdens het eerste jaar van de studie.
Contactpersonen:
Taalondersteuning Anderstalige Studenten (TAS): Marieke Melissen, (050) 595 36 20,
[email protected]
Hanze Centrum Aansluiting (SMS): Eugène Slagveer, (050) 595 55 65, [email protected]
15. Christelijke Hogeschool Nederland – Onderwijs Expertise Centrum: Interculturalisatie
Interculturalisatie is sinds 1999 beleidsmatig een aandachtsgebied aan de CHN. De adviseur
interculturalisatie (Annette Rauh) onderzoekt en adviseert over interculturele competenties van
studenten en docenten, taalbeleid, een curriculum aangepast aan het multiculturele en internationale
werkveld, lesgeven in de interculturele/internationale klas, anti-discriminatie, empowerment van
studenten en verschillende andere interculturele aspecten van een complexe organisatie als de
hogeschool. Het Onderwijs Expertise Centrum organiseert ook studiedagen, workshops en trainingen
(bijv. de interculturele dagen 2003). Er is ook een hogeschoolbrede werkgroep interculturalisatie.
Zie document: ‘Interculturalisatie in tijden van internationalisering’, mei 2004
Contactpersoon:
Annette Rauh, (058) 244 16 12, [email protected]
16. Fontys Hogeschool – Taakteam Gender & Etniciteit
Het taakteam Gender en Etniciteit is een expertiseteam voor Fontys Hogescholen die als taak heeft
de beleidsadvisering op het gebied van gender en etniciteit. Projecten:
- Taalbeleid en voorzieningen allochtone studenten
Het doel van dit deelproject is het bieden van gelijke kansen voor allochtone studenten door de
invoering van een efficiënt taalbeleid en adequate voorzieningen voor de groep allochtone
studenten die problemen hebben vanwege een andere taalachtergrond en vanwege
vooropleidingen in het buitenland.
- Diversiteitsaudit
Binnen Fontys bestaat er geen instrument om de diversiteitscompetentie in kaart te brengen.
Hierdoor bestaat er weinig zicht op hoe Fontys omgaat met diversiteit, hoe zij deze competentie
kan ontwikkelen en kan meten. Daarom wordt er een Diversiteitsaudit ontwikkelt.
- Monitoring
Het Taakteam Gender & Etniciteit wil onderzoeken of er verschil is in studiesucces van
autochtone en allochtone studenten en van jongens en meisjes. Binnen Fontyshogescholen wordt
een nulmeting uitgevoerd vanaf het jaar 2003. Deze wordt een aantal jaren herhaald, zodat inzicht
wordt verkregen in het studiesucces van autochtone studenten in vergelijking met allochtone
studenten, waardoor beleid hierop aangepast kan worden. Is het aantal allochtone studenten
representatief voor de landelijke situatie?
Verder vindt er op de Fontys Pedagogisch Technische Hogeschool op 24 februari 2005 een
voorlichtingsbijeenkomst plaats speciaal gericht op studenten met een niet-Nederlandse achtergrond.
De bijeenkomst is georganiseerd in samenwerking met Palet. Allochtone studenten vertellen over hun
ervaringen.
17. Full Color (1999-2003)
Project om de instroom van docenten met een andere etnische achtergrond in het onderwijs te
stimuleren. Full Color wil lerarenopleidingen stimuleren om:
4
-
meer studenten met een andere etnische achtergrond te werven
de studenten zonodig extra te begeleiden, zodat zij hun opleiding leuk vinden en hun diploma
halen
18. Universiteit Utrecht - Expertisecentrum GEM, faculteit Letteren
GEM is het expertisecentrum voor hoger onderwijs aan de Universiteit Utrecht, dat gender, etniciteit
en multiculturaliteit – en daarmee duurzaamheid - centraal stelt in haar activiteiten. Houden zich o.a.
bezig met diversiteit in het curriculum.
19. Hogeschool Zuyd – Project MIDAS
In het projectplan MIDAS (Maatwerk bij de In- en Doorstroom van Allochtone Studenten) ligt de
nadruk in eerste instantie op de verbetering van de doorstroom (instroom) van allochtone studenten
vanuit het mbo naar het HBO binnen een aantal faculteiten. Bij het project zijn vier platforms
betrokken en de faculteit SPH Maastricht. Daarnaast ligt het accent op de begeleiding bij studie op het
gebied van Nederlands, culturele en sociale redzaamheid, studievaardigheden en vakinhoudelijke
ondersteuning, signalering en doorverwijzing naar studentendecanen bij financieel praktische en
psychosociale hulpvragen, waarbij naast de decanen, studenttutoren een belangrijke rol vervullen.
20. Hogeschool Rotterdam – Project ‘Diversiteit, de kracht van veelzijdigheid’
Het project Diversiteit, de kracht van veelzijdigheid heeft als doel het verbeteren van de samenhang
en de afstemming op de instroom en doorstroom van alle studenten met extra inspanning voor
‘allochtone’ studenten, in het bijzonder Antilliaanse en Marokkaanse studenten. De Hogeschool
Rotterdam heeft hiervoor een extra inspanningsverplichting om gericht te werken aan
instroomverhoging van allochtone studenten en om gericht te werken aan het terugbrengen van de
uitval onder allochtone studenten naar het gemiddelde uitvalpercentage van de hogeschool. Het
verbeteren van de instroom hangt samen met de beleidsdoelen van de hogeschool, het inspelen op
ontwikkelingen in de regio, het verstevigen van de concurrentiepositie en het consolideren van het
marktaandeel.
21. Erasmus Universiteit Rotterdam – Project ‘Community Responsibility’
Het project Community Responsibility is met name gericht op bevordering van de doorstroom door
versterking van de competenties van allochtone studenten die actief zijn als bestuurder van een
KASEUR-vereniging en als mentor voor VWO-leerlingen, alsmede door het aanbieden van servicelearning als onderdeel van het curriculum van bedrijfskunde. Ter ondersteuning van bovengenoemde
speerpunten is binnen het kader van het project een symposium georganiseerd in mei 2004 en is door
het CvB en medewerkers deelgenomen aan een door ECHO georganiseerde studiereis naar UCLA in
november 2004.
Voor alle projectonderdelen geldt dat zij gericht zijn op vernieuwing van (onderwijs)ontwikkelingen
binnen de EUR. Vanuit de gedachte van ‘pedagogy of excellence’ wordt de EURambitie vormgegeven
om studie-uitval te beperken en talent onder studenten aan te moedigen door hen uit te dagen zich te
ontwikkelen tot breed inzetbare academici.
22. Universiteit van Amsterdam – Project ‘Connect’
Het project Connect zet in op een aantal speerpunten: het aantrekken van nieuwe instroom in de
exacte wetenschappen van eerste-generatie studenten onder wie veel niet-westerse allochtone
studenten, het vergroten van de doorstroom en prestaties van studenten door middel van vernieuwing
van de studiebegeleiding en monitoring van de studenten om de sociale en academische integratie te
bevorderen, in het bijzonder van allochtone studenten. Het creëren van een effectieve leeromgeving
ter bevordering van de studieprestaties van alle studenten ter bevordering van de binding van
individuele studenten binnen de faculteit FNWI.
23. Hogeschool van Amsterdam – Project ‘Connect II’
Het project Connect II sluit aan bij de het project Connect van de Universiteit van Amsterdam en zet in
op een aantal speerpunten op een aantal niveaus:
- Op studentniveau door vergroting van de instroom door ontwikkeling van een zomercursus en
verbetering van de doorstroom door tutoring en mentoring. Op docentniveau door verbetering van de
doorstroom door training op het gebied van studieloopbaanbegeleiding en retention
- Op het niveau van instrumentarium door vergroting van de instroom door ontwikkeling van een
elektronische routeplanner
5
24. Universiteit Leiden – Studentmentoren
Sinds het schooljaar 1999-2000 worden allochtone VWO-leerlingen van scholen in Den Haag door
allochtone studenten van de Universiteit Leiden begeleid bij hun studiekeuze en maken zij kennis met
de praktijk van een universitaire studie. Het mentorproject is een activiteit van de Haagse Vestiging
van de Universiteit Leiden i.s.m. de Gemeente Den Haag
25. Universiteit van Tilburg – Individuele (taal)begeleiding voor anderstalige studenten
Het Talencentrum van de Faculteit Letterdan biedt anderstalige studenten en medewerkers van de
UvT individuele taalbegeleiding. Individuele taalbegeleiding is bedoeld voor anderstalige studenten en
medewerkers van de UvT die tijdens hun werk of studie problemen ondervinden met de Nederlandse
taal. Op basis van een intakegesprek wordt een individueel programma opgesteld van tien
bijeenkomsten van een uur. Tijdens die bijeenkomsten kan bijvoorbeeld aandacht worden besteed
aan het schrijven van academische teksten, uitbreiden van de woordenschat, uitspraak of het
hanteren van figuurlijk taalgebruik.
Contactpersoon: Gabri van Sleeuwen, (013) 466 26 41, [email protected] of het Secretariaat
Talencentrum (013) 466 31 44, [email protected]
Studenten aan de UvT met een buitenlandse vooropleiding of een allochtone achtergrond kunnen
extra begeleiding krijgen. Het doel van deze voorziening is allochtone studenten de weg te wijzen
binnen de universiteit zodat zij een goede start kunnen maken met hun studie. Het is ook mogelijk om
voor de aanvang van de studie al een afspraak te maken voor een kennismakingsgesprek. Iedereen
die meer wil weten over studeren aan de UvT of over activiteiten die speciaal voor allochtone
studenten worden georganiseerd, kan contact opnemen met de studentendecaan.
Studentendecaan: Jan Lendfers, (013) 466 28 38
6