Inspiratiesessie Grip op Gedrag Update van onderzoeksmethoden om bewust én onbewust gedrag te meten Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 In sommige situaties is er veel grip op gedrag… Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 5 …in andere ‘menselijke’ situaties juist weinig… Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 6 Wat verklaart gedrag? Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 7 1 Theorie: van systeem 2 naar 1 en weer terug Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 ‘Dual Process Theory of Human Behaviour’ Automatic system (“System 1”) Onder- en onbewust gedrag Intuïtief Snel Gebaseerd op gedrag, impulsen en emoties Reflective system (“System 2”) Bewust gedrag Doordacht Traag Waarden en normen Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 9 Lange tijd primaire focus op systeem 2 Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 10 De opkomst van Behavioural Economics… Populair wetenschappelijke boeken over Behavioural Economics hebben systeem 1 op de kaart gezet…. Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 11 Belangrijkste bijdrage van Behavioural Economics aan het debat 1. Belang van context Systeem 1 2. Heuristieken Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 12 Maar… Behavioural economics brengt ons niet alle antwoorden Het is niet alleen systeem 1…systeem 2 heeft nog steeds een belangrijke rol Daarom: een holistische benadering Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 13 Veel modellen om ons gedrag te verklaren Theory of Reasoned Action (Fishbein) Theory of Planned Behaviour (Ajzen) Cognitive dissonance theory (Festinger) Theory of Trying (Bagozzi & Warshaw) Protection motivation theory (Rogers) Theory of Interpersonal Behaviour (Triandis) Attribution theory (Heider) Diffusion theory (Rogers) Health Belief model (Becker) Social learning theory (Bandura) Social influence theory (Kelly & Thibaut) Social capital theory (Bourdieu) Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 14 Een holistisch model: TNS Behaviour Web © TNS Sluit het gewenste gedrag aan bij de eigen normen en waarden? Het “what’s in it for me?” aspect Heeft het gedrag effect en is men in staat om het gedrag te vertonen? Eigen waarden en normen Kosten en baten Doeltreffendheid Is er vertrouwen in de afzender/het beleid? Gewoontegedrag Gedrag Legitimiteit Sociale en culturele normen Vuistregels & heuristieken Context/ omgeving Past het gedrag in de dagelijkse gang van zaken? Wordt het gedrag gestuurd door onbewuste beïnvloeding? Wordt het gedrag onbewust aangestuurd door omgevingsdesign? De invloed van de sociale omgeving en cultuur Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 15 2 De onbelichte vraag: hoe meet je bewust én onbewust gedrag? Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 De volgende stap… Theorie Methoden Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 17 Waarom zijn andere methoden nodig? Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 18 Voorbeeld: kijk- en internetgedrag. Is een survey voldoende? Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 19 Voorbeeld fietsgedrag: simpele gedragsregels of zijn sociale invloeden van belang? Simpele gedragsregels en rationele keuzes? Sociale invloeden? VS Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 20 Doel van de sessie Focus op toepassing van methoden De ‘hoe-vraag’ staat centraal Update innovatieve methoden voor meer grip op gedrag De stap van theorie naar toepassing Delen van praktijkervaringen Inspiratie! Met welke methoden krijgen we als onderzoekers meer Grip op Gedrag? Inspiratiesessie Grip op Gedrag © TNS 22 september 2015 21