Bijlage: acties rond `Vergrijzing aan de kust`

Bijlage: acties rond ‘Vergrijzing aan de kust’
Het provinciebestuur zet de komende jaren actief in op het programma ‘Vergrijzing aan de
kust’ (gestart eind 2013). De rode draad doorheen het programma is de integrale aanpak
van vergrijzing en het aanpakken van vergrijzing als een opportuniteit. Vergrijzing is ruimer
dan zorg maar heeft ook te maken met wonen, woonomgeving, samenleven, mobiliteit,
cultuur en vrije tijd, economie enz.
Het programma bevat twee sporen:
1. het beleid inzake vergrijzing vormgeven: samen een leeftijdsvriendelijk beleid vorm
geven
2. een aantal concrete acties opzetten
1
Het beleid inzake vergrijzing vormgeven
Het provinciebestuur ondersteunt de OCMW’s en gemeentebesturen om een
leeftijdsvriendelijke beleid vorm te geven door een aantal initiatieven te nemen:
1.1 Opzetten van een kennisplatform vergrijzing aan de kust
Verschillende OCMW’s en gemeentebesturen delen hun ervaring en kennis op deze
bijeenkomsten (3x/j)
1.2
Voeren van een onderzoek naar de verhuisbewegingen en verhuismotieven van
ouderen aan de kust
1.3 Ouderenbehoeftenonderzoeken
Aanbieden van ondersteuning aan lokale besturen bij het opzetten van een
ouderenbehoeftenonderzoek (onderzoek naar de behoeften van ouderen door ouderen –
onderzoek i.s.m. VUB) – begeleiding, verwerking van de resultaten, opmaak van een
eindrapport
De resultaten van het ouderenbehoeftenonderzoek van Oostende worden in mei en in juni
2015 bekend gemaakt.
Kustgemeenten die al een ouderenbehoeftenonderzoek deden: Knokke-Heist, Brugge,
Bredene, Oostende, Koksijde
Kustgemeenten die overwegen om een ouderenbehoeftenonderzoek uit te voeren: de Haan
en Nieuwpoort
Kustgemeenten die (nog) geen ouderenbehoeftenonderzoek uitvoeren: Blankenberge,
Middelkerke, De Panne
1.4 Aanbieden van een kwetsbaarheidsinstrument
Lokale besturen kunnen beroep doen op de Provincie om aan de slag te gaan met het
kwetsbaarheidsinstrument. Het nieuwe instrument, ontwikkeld door Nico De Witte, Vrije
Universiteit Brussel – HoGent, is gericht op het vaststellen van kwetsbaarheid bij
thuiswonende ouderen op vier domeinen van kwetsbaarheid (fysiek, psychisch, sociaal en
de woon- en leefomgeving van ouderen). De oudere vult de korte vragenlijst zelf in. Na
1
verwerking van de resultaten door het Provinciaal Steunpunt Sociale Planning kan nagegaan
worden op welke domeinen de oudere kwetsbaar is, en kunnen, in samenspraak met de
oudere, interventies vastgelegd worden.
2
Acties opzetten inzake vergrijzing aan de Kust
Het actieplan is een mix van bestaande beleidslijnen met een vertaalslag naar de kust en
van (nieuwe) specifieke acties m.b.t. vergrijzing aan de kust:
2.1 Impulsprojecten ondersteunen
Impulsen geven aan projecten vanuit het provinciaal impulsreglement (www.westvlaanderen.be/impuls)
Twee van de reeds goedgekeurde projecten, die rechtstreeks gelinkt kunnen worden aan
het programma ‘vergrijzing aan de kust’:
-
het project ‘Mantelzorg, fijn dat je er bent’ van OCMW Knokke-Heist
het project ‘Samen zorgen: versterken van het sociaal netwerk in Koksijde’ van
sociaal huis Koksijde.
Projectaanvragen zijn nog steeds mogelijk en op vraag kan de Provincie ondersteuning
bieden bij de ontwikkeling van het projectdossier. De volgende indiendatum is 1/9/2015.
2.2 Lokaal vrijwilligersbeleid ondersteunen
Uit de ouderenbehoeftenonderzoeken (op niveau Provincie) weten we dat


1 op 5 van de 60- tot 69-jarigen is vrijwilliger
1 op 6 ouderen (die op vandaag nog geen vrijwilligerswerk verricht) wenst in de
toekomst zich in te zetten
Vanuit het programma ‘Vergrijzing aan de kust’ wenst het provinciebestuur lokale besturen
te ondersteunen bij de uitwerking/verdieping van een lokaal vrijwilligersbeleid op twee
manieren:
-
vanuit het bestaand aanbod van het provinciaal steunpunt vrijwilligerswerk
vanuit een specifiek aanbod voor de kustgemeenten
Het specifieke aanbod voor de kust:
2.2.1 Lokale besturen ondersteunen op maat bij opzetten van een lokaal vrijwilligersbeleid
Coaching op vraag en op maat nl. ondersteuning bij de opstart of de verdieping van een
bestaand lokaal vrijwilligersbeleid.
2.2.2 Aan de slag met een digitale rugzak vol informatie en goede voorbeelden
Vanaf juni
 Hulpinstrument voor wie een vrijwilligersbeleid uitwerkt
 De digitale rugzak: een verzameling van informatie, goede voorbeelden en expertise, te
raadplegen via de website. Dynamisch gegeven dat gevoed wordt met ervaringen en
goede voorbeelden uit de praktijk.
2.2.3 Organiseren van een vorming voor vrijwilligers i.s.m. de kustgemeenten
In de loop van 2015
 Vormingen voor vrijwilligers in de kustgemeenten
2


De Provincie biedt de sprekers aan en betaalt hun vergoeding, de kustgemeenten zorgen
voor de verdere organisatie (o.a. accommodatie).
Programma
o Oostende, Blankenberge, Bredene, Middelkerke en Nieuwpoort: ‘omgaan met
vereenzaming’
o Koksijde en De Haan: ‘moeilijke gesprekken voeren – grenzen aangeven als
vrijwilliger’
o Zeebrugge:’rechten en plichten van vrijwilligers’.
2.2.4 organiseren van vorming voor (loket) medewerkers vrijwilligerswerk
In de loop van 2015 wordt een basisintroductie ‘werken in het vrijwilligerslandschap’
aangeboden aan (loket) medewerkers van lokale besturen. Deze introductie zal ook
gekoppeld worden aan de digitale rugzak.
2.2.5 onderzoeken van mogelijkheden van bestaande digitale systemen ter ondersteuning
van het lokaal vrijwilligersbeleid
Om de competenties van de (bestaande) vrijwilligers in kaart te brengen zijn er diverse
digitale systemen ontwikkeld. Sommige worden ook gecombineerd met het beheersbaar
maken van administratieve opvolging bij het werken met vrijwilligers. Samen met de
kustgemeenten zal in 2015 de mogelijkheden van dergelijke systemen bekeken worden.
2.3
Werken aan een warme en beschermde woonomgeving: het vormingspakket ouder
worden in de buurt
Voor ouderen in het algemeen, maar vooral voor de pensioenmigranten aan de Kust, is het
uitbouwen van een sociaal netwerk van groot belang. Zeker bij het wegvallen van de
partner of bij de toenemende behoefte aan een informele zorgverlener is een sociaal
netwerk essentieel.
De Provincie neemt hierin concreet actie en zal het vormingspakket ‘ouder worden in je
buurt’ uitrollen in West-Vlaanderen. Dit pakket, ontwikkeld door de Provincies OostVlaanderen, Limburg en vzw De Foyer, wil vraag en aanbod voor kwetsbare ouderen beter
op elkaar afstemmen en (kwetsbare) ouderen onderling met elkaar in contact brengen. Via
6 sessies met de ouderen en het opzetten van een netwerk met aanbodverstrekkers wordt
gewerkt aan het verhogen van de sociale cohesie. De Provincie West-Vlaanderen stelt het
vormingspakket ter beschikking, ondersteunt de initiatiefnemende lokale besturen en biedt
vorming aan voor de begeleiders.
2.4 Wonen
Build and Care van de POM
De POM heeft de denkpiste ontwikkeld om 4 appartementen aan de Kust te renoveren
volgens het principe levenslang wonen, gebruik makende van de nieuwste inzichten en
technologieën en dit in samenwerking met het bedrijfsleven, de onderwijswereld en de
zorgsector. Het geheel zit in een verkennende fase, men zoekt naar partners en kijkt als de
Kust rijp is voor een verder initiatief.
3