Jij bent de bestuurder van je eigen plan! Person Centered
advertisement
Jij bent de bestuurder van je eigen plan! Person Centered Planning informatiewaaier voor de jongeren van het Living Lab. Gemaakt door Vincent Colofon Auteurs: Lisanne van der Leeden en Melissa Nas Uitgegeven door de RIBW Arnhem & Veluwe Vallei juni 2013, in samenwerking met het lectoraat levensloopbegeleiding bij autisme van de hogeschool Arnhem en Nijmegen. Niets van deze publicatie mag verveelvoudigd en/of vermenigvuldigd worden, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Bij gebruik door andere instellingen / bedrijven of bij gebruik voor andere doeleinden dient eerst toestemming te worden gevraagd aan RIBW Arnhem & Veluwe Vallei. Contactgegevens: RIBW Arnhem & Veluwe Vallei Centraal Bureau Velperweg 11 6824 BC Arnhem 026 442 42 36 Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Lectoraat Levensloopbegeleiding bij Autisme Verlengde Groenestraat 75 6503 GL Nijmegen 024 353 04 28 Wat moet je weten voordat je deze PCP informatiewaaier gaat gebruiken? Het doel van deze Person Centered Planning (PCP) informatiewaaier is om jou en je sociale netwerk (mensen die jij uitnodigt voor je PCP) te ondersteunen in jouw PCP proces. Deze waaier geeft je informatie over wat jij en je sociale netwerk kunnen verwachten van een PCP en hoe dit hele proces eruit ziet. In deze waaier hebben alle pagina’s een kleur zoals je misschien al wel hebt gezien. Op de paarse pagina’s kun je informatie lezen over wat PCP inhoudt en wat PCP jou kan opleveren. De roze pagina’s beschrijven wat er allemaal gebeurt voordat er een PCP bij jou wordt afgenomen. In deze voorbereiding kun je met behulp van je persoonlijk begeleider keuzes gaan maken. Dit noemen wij de pre-meeting. Op de oranje pagina’s wordt weergeven hoe een PCP bijeenkomst er voor jou uit kan gaan zien en wat er van jou en je sociale netwerk wordt verwacht. De foto’s die je daar ziet, geven een beeld van waar jij je misschien op wil gaan richten in jouw bijeenkomst. Op de gele pagina’s lees je wat er na jouw PCP bijeenkomst nodig is om je doelen te behalen. Je leest ook hoe een vervolg bijeenkomst (een follow-up bijeenkomst) eruit ziet. In de witte tekstvakken op de pagina’s wordt beschreven wat er van het sociale netwerk verwacht wordt in het PCP proces. Als je vragen hebt of als er onduidelijkheden zijn in deze waaier, kun je terecht bij je persoonlijk begeleider (pb-er) van de RIBW Arnhem & Veluwe Vallei (RIBW AVV). Als in deze tekst pb-er staat, wordt daarmee je persoonlijk begeleider van de RIBW AVV bedoeld. Wat is Person Centered Planning? Person Centered Planning Wanneer jij iets wilt veranderen in je leven, ga je keuzes maken. Misschien ga je een keuze maken voor een opleiding of voor een volgende woonplek. PCP helpt je bij het maken van deze keuzes door je leven te plannen. Deze manier van plannen werkt, omdat het je de kans geeft na te denken over jouw plannen voor de volgende paar maanden of zelfs jaren. Het betekent dat jij centraal staat in dit planningsproces en ondersteund wordt door mensen die belangrijk voor jou zijn. De plannen die je maakt, laten zien wat jij belangrijk vindt op dit moment en in de toekomst. Het plan benadrukt jouw krachten en legt uit welke ondersteuning je nodig hebt. Jouw sociale netwerk helpt jou bij het maken van het plan. Vincent, een jongere bij wie meerdere PCP’s zijn afgenomen: “Ik vind PCP altijd wel gezellig!” Wat is Person Centered Planning? Rollen bij een PCP bijeenkomst Tijdens de PCP bijeenkomst worden grote vellen opgehangen op de muur waar onder andere jouw wensen en doelen op komen te staan. - Jouw PCP wordt vormgegeven door een facilitator (voorzitter) en een recorder (notulist). De facilitator leidt jou en je sociale netwerk door de PCP bijeenkomst en zorgt ervoor dat jij het meeste bepaalt tijdens het proces. De recorder zet de informatie die jij belangrijk vindt op de vellen papier door gebruik te maken van tekeningen/plaatjes en tekst. Wil je weten hoe een bijeenkomst er ongeveer uitziet, kijk dan op de oranje pagina’s. Wat is Person Centered Planning? De procesmanager is je pb-er Het sociale netwerk is er om je te helpen bij het denken over je gewenste toekomst en te ondersteunen bij het werken aan je plannen. Hoe je jouw sociale netwerk samenstelt, vindt je terug op de roze pagina’s. Wanneer je plan ontwikkeld is, bewaakt je procesmanager je proces. Met het proces bewaken wordt bedoeld dat je pb-er samen met jou in de gaten houdt hoe het met je doelen gaat. Op deze manier blijft er controle over jouw toekomst. Ook je sociale netwerk helpt je hierbij. De procesmanager zorgt ervoor dat wanneer het lastig is om bepaalde plannen uit te voeren, deze plannen bijgesteld worden. Dit wordt natuurlijk in overleg met jou gedaan. Wat is Person Centered Planning? Wat kan PCP jou opleveren? PCP helpt jou om je dromen werkelijkheid te laten worden. Je staat hierin niet alleen, want jij mag zelf mensen uitkiezen die je hierbij kunnen helpen. Je kan hierbij denken aan familie, vrienden, docenten, collega’s, hulpverleners, buren en eigenlijk ieder ander die jij kent. Het kan handig zijn dat je mensen uit verschillende levensgebieden erbij betrekt. Jochen, een jongere die optimaal gebruik van zijn PCP wilde maken: “Familie, vrienden en mijn trajectbegeleidster van stage en werk waren bij de PCP aanwezig. En ja dat is wel handig om iemand erbij te hebben die weet hoe het allemaal zit en loopt. Het was moeilijk in zo een uurtje of twee uit je hoofd, alle goede dingen eruit te halen. Zo wordt het dan makkelijker, voor elk aspect iemand.” Stap voor stap kun je samen met je sociale netwerk doelen opstellen waarmee je dichter bij je dromen komt en beslissen wie jou hierbij gaan helpen. Elke droom wordt opgeschreven en zoveel mogelijk van deze dromen worden gerealiseerd! Er wordt rekening gehouden met de valkuilen tijdens PCP. Vooral wordt er gekeken naar de mogelijkheden die er zijn en welke krachten van jou daarbij helpen. Vooraf aan jouw PCP Pre-meeting Voordat je een PCP gaat maken met je sociale netwerk, wordt er eerst een pre-meeting gehouden wilt. Een premeeting is een bijeenkomst vooraf aan jouw PCP. Hierin ga je bespreken hoe jij jouw PCP het liefste ziet verlopen. Hierin is je persoonlijk begeleider aanwezig en mag jij kiezen welke mensen je er nog meer bij wilt hebben. Als je er niemand bij wil hebben is dat ook goed. Hieronder staan wat onderwerpen die je in een pre-meeting kan gaan bespreken. Jouw Pb-er helpt jou hierbij: 1. Je maakt kennis met Making Action Plans (MAP). Om invulling te geven aan je MAP (zie de oranje pagina’s) mag je van te voren plaatjes, foto’s, symbolen, Google images en-, tekeningen verzamelen. Dit kan bijvoorbeeld over specifieke personen en plaatsen die belangrijk zijn voor je. Deze mag je meenemen naar je PCP bijeenkomst. 2. Wat wil jij graag gaan bespreken in jouw PCP en wat niet? Het kan zijn dat je liever niet wil praten over bepaalde onderwerpen tijdens je PCP. Dit kun je aangeven bij je pb-er en hij/zij zorgt ervoor dat er dan ook niet over gepraat wordt. Vooraf aan jouw PCP 3. Welke mensen wil jij uitnodigen bij jouw PCP? Jochen vertelt over het nut van een vriend die hij heeft uitgenodigd bij zijn PCP: “Over op tijd in bed liggen. Een vriend biedt dan ook wel aan om dat een beetje in de gaten te houden, want we zijn elke dag online, dag en nacht. Zo kunnen we elkaar mooi controleren. Dat vond ik wel een hele leuke. Niet iedereen kan dat, wil dat of doet dat. Ik denk dat we op een heleboel vlakken wel in hetzelfde schuitje zitten”. Om erachter te komen welke mensen jij bij jouw PCP wil hebben kun je met je pb-er een relatiemap of een plaatsenmap maken. Bij een relatiemap zet je je naam in het midden op een stuk papier. Daaromheen teken je cirkels en schrijf je de mensen die dicht bij jou staan binnen de cirkels. Hoe belangrijker de persoon voor jou is, hoe dichter de naam van die persoon bij jouw eigen naam staat. De plaatsenmap werkt precies hetzelfde. Alleen schrijf je nu de plaatsen op in de cirkels die belangrijk voor jou zijn. Hoe belangrijker de plaatsen voor je zijn, hoe dichter je ze bij je naam neerzet. Op de volgende pagina zie je bij A de relatiemap en bij B de plaatsenmap van Josephine. Vooraf aan jouw PCP A: Relatiemap B: Plaatsenmap Vooraf aan jouw PCP 4. Waar wil jij jouw PCP graag houden? Het kan zijn dat je jouw PCP graag in je woning wilt houden of dat je toch een grotere locatie nodig hebt zodat er voldoende ruimte is voor de mensen die je uitnodigt. Je kunt je PCP dan bijvoorbeeld in de ‘HAN-ruimte’ aan de Ireneweg 16 in Oosterbeek houden (zie de afbeelding hieronder). Jouw pber helpt je bij het organiseren van de locatie, stoelen, drinken, wat lekkers te eten en de benodigde materialen. De HAN ruimte aan de Ireneweg 16 in Oosterbeek Vooraf aan jouw PCP 5. Hoe wil je jouw sociale netwerk uitnodigen voor jouw PCP bijeenkomst? Je kunt ervoor kiezen om deze mensen te bellen, te mailen, persoonlijk te vragen of bijvoorbeeld via Facebook of Skype uit te nodigen. Jouw pb-er helpt jou het sociale netwerk uit te nodigen. Voordat jouw PCP gepland wordt, nodig je deze belangrijke personen een maand van te voren uit om een geschikte datum te vinden. Je pb-er geeft jou de informatie die verstuurd kan worden naar jouw sociale netwerk. Deze informatie gaat over: Wat een PCP is; Hoe een bijeenkomst eruit ziet; Wat er wordt verwacht van jouw sociale netwerk. De kans is groot dat jouw PCP ’s avonds wordt gehouden, omdat het sociale netwerk vaak rekening moet houden met werk en dergelijke. De facilitator en recorder geven van te voren aan op welke data zij beschikbaar zijn. Tijdens jouw PCP Hoe ziet een PCP bijeenkomst eruit? Om een PCP bijeenkomst mogelijk te maken, heb je in de pre-meeting een geschikte datum en locatie gekozen. Vooraf aan de bijeenkomst mag je zelf de opstelling qua stoelen in de ruimte bepalen. Jij mag bepalen wie waar zit. Een eerste PCP bijeenkomst duurt vaak maximaal twee uur. Jij mag beslissen wanneer je wilt stoppen, ook als je PCP nog niet af is. Je spreekt dan een nieuw moment af wanneer je verder wilt gaan. De facilitator en recorder zullen de bijeenkomst openen en dan kun jij je gaan richten op jouw dromen en doelen. Je kunt er voor kiezen om de bijeenkomst op te nemen op video, zodat je later nog alles rustig kunt terugkijken. Op de volgende pagina’s staan voorbeelden van hoe jouw PCP opgezet kan worden. Tijdens jouw PCP Making Action Plans (MAP) De MAP is een onderdeel van PCP en wordt tijdens jou eerste PCP bijeenkomst gemaakt. Bij de MAP worden er papieren vellen op de muur gehangen (zie de afbeelding op de volgende pagina) met de kopjes: Geschiedenis: De facilitator stelt vragen over je verleden en welke belangrijke gebeurtenissen er in jouw leven hebben plaatsgevonden. Dromen en nachtmerries: Onder dromen valt alles wat je nog wilt bereiken in je leven. Ook al zijn je dromen groot, met kleine stapjes kun je jouw dromen ook waar maken. Als je bang bent voor bepaalde gebeurtenissen kun je die benoemen bij je nachtmerries. Krachten: Bij dit kopje worden al jouw talenten en kwaliteiten genoemd, dus waar je goed in bent! Wat werkt wel en wat werkt niet: Hier ga je kijken naar welke factoren bevorderend bij jou werken. Welke factoren zorgen er voor dat jij een doel gaat bereiken? Het kopje ‘wat werkt niet’ is het tegenovergestelde hiervan. Wat houdt je tegen om bepaalde doelen te kunnen bereiken? Het stappenplan: In dit stappenplan staan de doelen die je wil gaan bereiken. Je gaat samen met je sociale netwerk kijken ‘wie’, ‘wat’ en ‘wanneer’ je de stappen richting je doelen gaat zetten. Belangrijk bij het opstellen van je doelen is dat deze zo concreet mogelijk geformuleerd worden. Het moet voor jou helder zijn wat er op papier staat. Zo vergroot je de kans om het doel te behalen! Tijdens jouw PCP Een voorbeeld van een MAP Tijdens jouw PCP Wat wordt er van jou verwacht tijdens eens PCP? Tijdens het PCP proces wordt er van jou, maar ook van de andere betrokkenen verwacht dat iedereen naar elkaar luistert. Zo krijgt iedereen de kans om te vertellen wat hij of zij denkt. Ook is het belangrijk dat je kan laten zien wat je belangrijk vindt, wat je verwacht van je toekomst, welke wensen of behoeftes je hebt en dat je motivatie hebt om deel te nemen aan jouw PCP. De facilitator en recorder helpen jou om hierachter te komen. Het is niet erg als je je doelen of stappen richting je doelen niet hebt behaald. Het is wel belangrijk dat je ervoor open staat om erachter te komen hoe het komt dat de doelen nou juist wel of niet behaald zijn. Het is belangrijk dat je een kleine vorm van verantwoordelijkheid over je leven kunt nemen, bijvoorbeeld zelfstandig je dokter bellen of bepalen wat je in het weekend gaat doen. Natuurlijk hoef je niet overal zelfstandig in te zijn of alle keuzes alleen te maken. Om deze reden zit jouw sociale netwerk er ook bij. Deze mensen die om je geven willen jou graag helpen jezelf verder te ontwikkelen. Dit is alleen mogelijk als jij open staat om jezelf te ontwikkelen. Tijdens jouw PCP Wat wordt er van jouw sociale netwerk verwacht tijdens een PCP? Het sociale netwerk stelt jou tijdens je PCP centraal. Dit betekent dat jij je beslissingen zelf mag maken en zij jou hierin advies geven. Het belangrijkste is dat zij de regie bij jou neerleggen en jij je door hun gesteund voelt. Deze belangrijke personen kunnen je advies geven door je tips te geven, je aan te vullen, met je mee te denken of hun mening te laten horen. Verder kunnen zij advies geven aan jou door verschillende keuzes voor te leggen. Je kan dan kiezen welke keuze het beste bij je past. Zij kunnen ook benoemen welke dromen zij denken dat jij hebt en helpen bij het opstellen van doelen. Jouw sociale netwerk moedigt jou hierbij aan. Dit doen zij door positief te reageren op een doel en door te laten merken dat zij achter je staan. Wanneer er naar krachten wordt gevraagd, kan je sociale netwerk hier natuurlijk aan bijdragen door positieve kanten van jou te benoemen. Er wordt van het sociale netwerk verwacht dat zij een actieve houding aannemen als jij het zelf even niet meer weet en hulp nodig hebt. Als je zelf goed weet wat je wilt en dit goed kan verwoorden, kan het netwerk een minder actieve houding aannemen zodat jij meer de regie hebt. Jouw sociale netwerk biedt hulp aan om jou te ondersteunen bij je doelen. Tijdens jouw PCP Wat wordt er van jouw sociale netwerk verwacht tijdens een PCP? Iedereen denkt in mogelijkheden en krachten! Natuurlijk zijn er ook valkuilen waar rekening mee wordt gehouden en deze kunnen ook benoemd worden. Positief zijn gedurende jouw PCP is erg belangrijk. Het sociale netwerk levert een bijdrage doordat ze een verhaal van jou net anders kunnen vertellen met hun eigen beleving erin. Zij kunnen hun ervaringen delen. Tijdens en aan het einde van de PCP bijeenkomst is het belangrijk om je PCP te na te bespreken. Zo kan er tijdens de PCP bijeenkomst aan jou worden gevraagd hoe je het vindt gaan, maar na afloop is er ook ruimte om je ervaringen te delen. Jij kan laten weten wat jij prettig vond en wat niet zodat de volgende PCP nog beter op jou afgestemd wordt. Na een PCP bijeenkomst ondersteunt het sociale netwerk jou door met jou te kijken waar je behoefte aan hebt. Ook kunnen zij jou alert houden door te vragen naar de stand van zaken. Het sociale netwerk helpt jou: Je doelen te behalen door deze te bespreken; Hints te geven; Samen op stap te gaan en de doelen te onderzoeken; Vragen van jou te beantwoorden waardoor er meer duidelijkheid wordt gecreëerd; Verwachtingen te verhelderen; Gesprekken te voeren over de vorderingen. Na jouw PCP PCP Vellen Nadat jouw PCP bijeenkomst afgelopen is, heb je samen met je sociale netwerk plannen gemaakt op de PCP vellen om je dromen en doelen te bereiken. Deze PCP vellen zijn jouw eigendom. Dit betekent dat jij bepaalt hoe en waar je deze vellen gaat bewaren. Dit kan in je eigen woning zijn, maar in overleg met je pb-er, mogen deze ook bij de RIBW AVV bewaard worden. Procesmanager Naar afloop van jouw PCP, maakt de procesmanager foto’s van de PCP vellen en stuurt deze op naar jou en je sociale netwerk. Zo kan iedereen zien wat er moet gebeuren. Je PB-er is als procesmanager aangesteld. Hij helpt je jouw doelen te bewaken. Als je het prettig vindt, kan de procesmanager tussentijds contact houden met jouw sociale netwerk. Jullie bespreken samen welke informatie over je PCP proces er naar je sociale netwerk wordt verstuurd. Dit kan per telefoon, e-mail, persoonlijk of via bijvoorbeeld Facebook, Skype of zelfs via een persoonlijke blog gebeuren. Het is wel belangrijk dat de procesmanager informatie krijgt over de verschillende leden van jouw sociale netwerk, zoals de naam, e-mail en eventueel het telefoonnummer. Doelen bewaken Totdat je een volgende PCP bijeenkomst (follow-up bijeenkomst) gaat organiseren met je pb-er, ga je in de tussentijd met ondersteuning van je sociale netwerk werken aan je plannen en doelen. Wanneer het je niet goed lukt om de plannen uit te voeren, is dit niet erg! Zorg dat je dit aangeeft bij je pb-er, zodat het plan mogelijk veranderd kan worden. Er kan dan bijvoorbeeld nog een tussenstap worden toegevoegd of het doel wordt veranderd. Samen met je pb-er bewaak je de doelen mede door deze regelmatig te bespreken. Hoe vaak je dit bespreekt is afhankelijk van je doel. Dit kan dagelijks, wekelijks of maandelijks zijn. Na jouw PCP Hoe ziet een follow-up PCP bijeenkomst eruit? Je volgende PCP, oftewel je follow-up bijeenkomst komt eraan. De follow-up bijeenkomst wordt ongeveer vijf maanden na je eerste of je vorige PCP bijeenkomst georganiseerd. Net als bij je eerste bijeenkomst, bepaal je welke mensen vanuit je sociale netwerk je bij de PCP-meeting wilt hebben. Dit kunnen dezelfde mensen zijn uit je eerste bijeenkomst, maar je mag je sociale netwerk ook veranderen. Misschien vind je het handig om bijvoorbeeld je werkgever uit te nodigen omdat er in je vorige bijeenkomst toch het een en ander geregeld moest worden omtrent je werk. Je doorloopt weer grotendeels het stappenplan van de roze pagina’s. Ongeveer een maand van te voren, nodig je je sociale netwerk uit. Je pb-er en jij kunnen hier rekening mee houden bij het uitnodigen. Ook hier bepaal je een locatie voor je PCP bijeenkomst. Het doel van de follow-up bijeenkomst is om de doelen en plannen uit de vorige bijeenkomst te evalueren. Dit betekent dat er gekeken wordt welke doelen er wel, niet of gedeeltelijk behaald zijn. In deze bijeenkomst wordt aan jou en je sociale netwerk gevraagd welke successen er voor hebben gezorgd dat je bepaalde doelen behaald hebt. Ook wordt er gekeken naar welke obstakels jullie hebben ervaren wanneer de doelen gedeeltelijk of niet behaald zijn. In deze bijeenkomst is er ruimte voor nieuwe dromen, doelen en plannen van jou. Omdat niet alle onderwerpen uitgebreid besproken worden, duurt deze bijeenkomst niet langer dan de eerste PCP bijeenkomst. De bijeenkomst zal daarom ongeveer één uur duren. Op de volgende pagina zie je een foto van een papieren vel van een follow-up bijeenkomst waarin aangegeven wordt in hoeverre doelen zijn behaald met behulp van een stoplicht. Hierbij is groen wel behaald, oranje gedeeltelijk behaald en rood niet behaald. Na jouw PCP Met behulp van de stoplicht tekeningen worden de doelen geëvalueerd. Eigenlijk kun je zo vaak als je het nodig hebt een PCP bijeenkomst houden. Dit betekent dat het proces altijd door kan gaan wanneer jij dit wilt. Is PCP een hulpmiddel dat voor jou werkt en heb je er baat bij? Zorg dan dat je met behulp van je sociale netwerk deze bijeenkomsten blijft organiseren en maak er jouw ‘feestje’ van!
