eenmalig consult door de psychiater op het psychiatrisch

Onbegrepen lichamelijke klachten:
Nijmeegse initiatieven
9 juni 2006
Mw dr Wil Buis, psychiater
Canisisus-Wilhelmina Ziekenhuis en
Psychiatrisch Advies Centrum Nijmegen
[email protected]
Cijfers
Geen somatische verklaring voor de klachten bij
huisarts of specialist: 20-50%
Daarvan heeft 10-30% angststoornis of depressie
Somatoforme stoornissen volgens DSM-IV
komen minder voor.
Mogelijke diagnoses bij onbegrepen
lichamelijke klachten
‘Gewone’ spanningsklachten (V-code)
Aanpassingsstoornis bij stress
Depressie, dysthyme stoornis
Angststoornis (gegeneraliseerd, paniekstoornis,
PTSS)
Verslavingen (alcohol, benzo’s)
Somatoforme stoornis
Dissociatieve stoornis
Psychotische stoornis
(Tevens) persoonlijkheidsstoornis
Primaire en secundaire somatisatie
Somatisatie, somatiseren: lichamelijke klachten
ervaren en uiten, deze waarschijnlijk ten
onrechte toeschrijven aan een lichamelijke
aandoening en medische hulp hiervoor zoeken.
Primaire somatisatie:
a. kortdurend na stress
b. somatoforme stoornissen
Secundaire somatisatie: bij een andere
psychische stoornis.
Watercirculatie bij nerveuze
dyspepsie of cardialgie, 19e eeuw
Behandeling en beleid bij
somatoforme stoornissen
Hypochondrie, pijnstoornis, ongedifferentieerde
somatoforme stoornis, burn-out, CVS (ME),
stoornis in de lichaamsbeleving: cognitieve
gedragstherapie
Somatisatiestoornis, extreem chronisch klagen:
‘medisch dieet’, revalidatiemodel
Conversie: suggestie, fysiotherapie, hypnose
Als (tevens) sprake is van depressie, angststoornis of verslaving: deze (ook) behandelen.
Wat mis kan gaan in de
gezondheidszorg
Conclusie ‘geen verklaring’ wordt onhandig
gebracht
Méér onderzoek, behandeling of geruststelling
dan zinvol is
Het ‘derde spoor’, de psychiatrische
klachtgerichte anamnese wordt vergeten
Gefrustreerde dokters en patiënten
Polarisatie tussen somatisch en psychisch en
toename van ‘somatische fixatie’.
Initiatieven vanuit PAAZ CWZ
Bijscholing van huisartsen
Psychiatrisch Advies Centrum voor éénmalige
consultatie
Aanzet tot vorming van zorgketen/ zorgnetwerk
Voorbereiding dagbehandeling somatoforme
stoornissen
Symposium voor/met huisartsen en CWZspecialisten i.s.m. CWZ-psychologen
Werkafspraak huisartsen – CWZ-specialisten.
Werkafspraken HA en CWZ-specialisten
over Onbegrepen Lichamelijke Klachten
HA is centrale behandelaar en poortwachter
HA is alert op de herkenning van depressies en
angststoornissen
Specialist stuurt de patiënt na onderzoek terug
naar de huisarts, houdt deze dus niet onder
controle; ook géén onderlinge doorverwijzingen
HA zorgt voor systematische aanpak en verwijst
zonodig door voor cognitieve gedragstherapie
Of naar psychiater bij twijfel over psychiatrische
diagnostiek of behandelmogelijkheden.