Hfst 7: Rentabiliteit We gaan de winstgevendheid van een onderneming analyseren. DOEL: - hoe verliezen oplossen? - financieren met VV vanuit rentabiliteitsstandpunt? Goede rentabiliteit heeft ook z’n invloed op de solvabiliteit en de liquiditeit. = het succes van een onderneming Kerngetallen uit de RR: • EBITDA (3componenten) • EBIT (3 componenten) • Winst van het boekjaar è bank wil performantie kunnen inschatten alvorens een lening te geven 7.1. Rentabiliteit van de verkopen Zijn de commerciële activiteiten voldoende winstgevend? Bedrijfsresultaat analyseren door 2 marges 7.1.1. Bruto verkoopsmarge geeft het percentage cashflow met bedrijfskarakter weer dat gegenereerd wordt uit de verkopen Bruto verkoopsmarge = Cashflow met bedrijfskarakter/verkopen = 70/74 – 60/64 + 630 + 631/4 + 635/7 70 + 74 = 70 – 74 – 60 – 61 – 62 – (640/8-649) 70 + 74 • • • Moet groter dan 0 Impact sector: lage marge, hoge voorraadrotatie // hoge marge, lage voorrraadrotatie Hoe remediëren? Kosten reduceren of opbrengsten verhogen *opm: -Indien kleiner dan 0 è kaskosten > kasinkomsten - niet altijd zinvol è bij ondernemingen die hoofdzakelijk enkel of hoofdzakelijk financiële resultaten boeken 7.1.2. Netto verkoopsmarge Netto verkoopsmarge = Netto bedrijfsresultaat / verkopen = (70/74 – 60/64 + 9125) (70 + 74) • • Gebaseerd op netto bedrijfsresultaat: houdt zowel rekening met de kaskosten als met de niet-kaskosten met bedrijfskarakter houdt rekening met investeringslasten è indicatie relatieve efficiëntie onderneming Netto verkoopsmarge is manipuleerbaar è winstmanagement of m.a.w. winstmanipulatie 7.2. Bruto en netto rentabiliteit van het totaal der activa voor belastingen Totaal rendement is bij de verkoopsmarge niet duidelijk Met deze 2 rendabiliteitsratio’s wordt het resultaat van de onderneming geëvalueerd in verhouding tot het totaal der geïnvesteerde middelen of totaal der activa. BRUTO RENTABILITEIT VAN DE TOTALE ACTIVA= Cashflow voor financiële kosten en voor belastigen (EBITDA) Totaal der activa = (70/66+66/70+630+631/4+635/7–9125+651+661–761+660+662+663-760-762+650-9126 20/58 NETTO RENTABILITEIT VAN DE TOTALE ACTIVA= ROA = netto resultaat voor financiële kosten en voor belastingen (EBIT) totaal der activa = 70/66+66/70+650-9126 20/58 ROA è houdt ook rekening met de niet-kaskosten Rendement op investeringen? è minimum intrest v/d lening è + 5 à 6% *opm: lees HB blz 164: Wat bij een ROA die negatief is? 1. Bruto rentabiliteit van het TA ook negatief? 2. uitzonderlijke kosten verantwoordelijk? 3. bruto verkoopsmarge vergelijken met sector 7.3. Netto rentabiliteit van het EV na belastingen (ROE) Kan ik voldoende rendement geven aan de aandeelhouders? Netto rentabiliteit EV na belastingen = winst of verlies van het bj na belastingen EV = 70/67 of 67/70 10/15 è moet minstens 8 à 9% zijn (risicoloze investering = 5 à 6%) Enkele opm: 1. aandeelhouders in sommige ondernemingen ontvangen al een inkomen 2. samenstelling EV 3. EV kan in belangrijke mate ondergewaardeerd zijn 7.4. Financiële hefboom multiplicator • • Bij nieuwe investeringen è hoeveel er optimaal gefinancierd moet worden met eigen vermogen en hoeveel met vreemd vermogen? Financiering met vreemd vermogen slechts aangewezen wanneer het rendement van de investeringen groter is dan de betaalde interestvoet (zie voordbeeld). è beter voor aandeelhouder De financiële hefboomfactor vergelijkt het rendement op het EV met het rendement op het totaal vermogen voor belastingen. Het probleem is dat we de rentevoet niet kennen, daarom financiële hefboomwerking: Financiële hefboom multiplicator = netto rentabiliteit EV voor belastingen netto rentabiliteit VV voor belastingen = (70/66 of 66/70) / (10/15)___________________ (70/66 of 66/70+650-9126) / (20/58) è geeft weer of de aandeelhouder beter wordt door te financieren met VV • > 1 => VV • < 1 => EV • = 1 => indifferent Voorbeeld Zie schema HB blz 166 S1 è > 1 => beter VV ROE > ROA è aandeelhouder wordt er beter van S2 è < 1 => beter EV ROE < ROA è aandeelhouder draait op voor verlies S3 è = 1 => indifferent Besluit rentabiliteit: (bruto-verkoopsmarge, ROA, ROE) • belangrijkste component die de kans op overleven bepaalt • oog hebben voor verschillende aspecten - bedrijfsactiviteiten (verkoopsmarge) - financiële activiteiten en uitzonderlijke activiteiten (totale investeringen) - niet-kaskosten (netto en bruto) • verdere financiering vanuit rentabiliteitsstandpunt met VV? • Aantrekkingskracht naar nieuwe aandeelhouders 7.5. Praktijkcases 7.5.1. Onderneming X Bruto verkoopsmarge = 8,05% Netto verkoopsmarge = 4,54% è in N3 wordt er uit 100 euro verkopen een cashflow met bedrijfskarakter gegenereerd van 8,05 euro. è Stijgend patroon algemeen maar kleine terugval in N2 van de netto verkoopsmarge. Dit komt door een stijging van de niet-kaskosten want de bruto verkoopsmarge stijft immers tussen N2 en N1. è meestal in het tweede kwartiel X is niet slecht, maar ook niet speciaal goed Bruto rentabiliteit van de TA voor belastingen = 9,57% Netto rentabiliteit van de TA voor belastingen = 5,37% (wegens belangrijke FVA zeer intressant voor X want dit zie je niet in verkoopsmarges) Eigenlijk maar net genoeg è niet goed Maar algemeen relatief goede rentabiliteit van X, zowel door de verkoopsactiviteiten als door de dochterondernemingen. X weer in 2de kwartiel è ROA niet in staat om het actief naar een hoger niveau te krijgen Netto rentabiliteit EV na belastingen = 17,93% è zeer goed è derde kwartiel = betere van de sector Reden? Beperkt EV van X + kostprijs VV is lager de ROA, waardoor de financiële hefboomfactor op positieve wijze werkt (in N1 en N3, N2 niet) Financiële hefboom multiplicator = 5,18 (0,08 in N2) N1 en N3 è beste van de sector N2 è slechtste van de sector Samenvattend X: X heeft een goede rentabiliteit. De commerciële rentabiliteit van de onderneming is gemiddeld, terwijl de rentabiliteit van het totaal actief goed is en de ROE schitterend. 7.5.2. Onderneming Y Bruto verkoopsmarge = 12,82% Netto verkoopsmarge = 7,46% è in N3 genereert Y per 100 euro verkopen een cashflow met bedrijfskarakter van 12,82 euro en een netto bedrijfsresultaat van 7,46%. (opm: zeer schommelend over 3 jaar) è bruto verkoopsmarge dalend over 3 jaar!!!!! (tegengesteld aan sector) Y moet niet alleen bezorgd zijn over z’n dochters maar ook over haar commerciële activiteiten Bruto rentabiliteit van de TA voor belastingen = 7,87% Netto rentabiliteit van de TA voor belastingen = 5,33% ( - 4,39% in N2, -31,11% in N1) Y heeft veel FVA è zeer belangrijk è groot verschil tussen bruto en netto rentabiliteit van het totaal actief in N2 en N1 wordt verklaard door de grote waardeverminderingen die geboekt zijn op de FVA. è Heeft de onderneming niet aan winstmanagement gedaan in N3 door het niet boeken van waardeverminderingen? è nog vrij behoorlijk in N3 t.o.v. mediaan è uitzonderlijk component geeft vertekend beeld Netto rentabiliteit EV na belastingen = 5,41% ( -32,55% in N2, -114,40% in N1) è netto rentabiliteit weerspiegelen de grote verliezen N3 èLijkt relatief goed maar dit door uitzonderlijke component è Y = beursgenoteerd è aandeelhouders voldoende rendement? Financiële hefboom multiplicator = 1,04 / 7,42 / 3,65 De financiële hefboom multiplicator is in de 3 beschouwde jaren groter dan één. MAAR: in N2 en N1 è ROA < ROE è MAAR 2 negatieve getallen è aandeelhouder draait op voor verlies Dus in N1 en N2 kunnen we geen afspraak doen over de negatieve hefboomeffecten betreffen + N3 bevindt zich het eerste kwartiel