En toen kwam Darwin

On the origin of species
En toen kwam Darwin
1. Het ontstaan van het leven
z Verklaring
voor het ontstaan van leven
komt voor in alle culturen.
z
Creationisme
z
Intelligent Design
z
Evolutieleer.
z
z
z
2. Getuigen van deevolutietheorie
z
2.2 argumenten uit de vgl anatomie
Nemen de bijbel letterlijk
Creationisme met een wetenschappelijk sausje
Darwin beschreef de mechanismen die nodig
zijn voor evolutie
Fossielen
z 2.3
z
z
Argumenten uit de paleontologie
Fossielen
Overgangsvormen
z paleontologen
houden zich bezig met de
studie van fossielen
z fossiel = is een (versteend) overblijfsel
van een organisme of een afdruk ervan.
1
Voorwaarden voor fossilisatie
z
z
organisme rot niet weg.
z
z
z
Er bestaan overgangsvormen.
in moerassig gebied (geen zuurstof)
te koud
bedolven
z organisme
z
Wat leren we van fossielen?
versteent
mineralen nemen de plaats in van de
verschillende weefsels
De vogels zijn ontstaan uit de vroeger
levende reptielen
3. Moderne evolutietheorie
z De
z
reptiel
z
z
z
z
klein borstbeen
lange staart
geen holle
beenderen
tanden
z
vogel
z
z
z
vleugels
pluimen
hoornige snavel
3.1Variabiliteit en erfelijkheid
z Individuen
lijken op hun ouders maar er
kunnen ook nieuwe (combinaties)
eigenschappen ontstaan
Door mutatie
z Door seksuele voortplanting
z
theorie van Darwin blijft overeind
maar hier en daar zijn vervolledigingen
aangebracht.
3.2 Overcapaciteit
z
Een individu heeft veel nakomelingen (meer
dan er nodig zijn om soort instand te
houden
z
In theorie kan een koppel olifanten na 700 jaar
19 miljoen nakomelingen hebben……….En dan
hebben we het niet eens over muizen.
2
3.3 Constantheid
3.4 Adaptatie en natuurlijke selectie
z Ondanks
die overcapaciteit blijft het
aantal dieren van een populatie redelijk
constant
z Struggle
for life
of het fittest
z Natuurlijke selectie en adaptatie
z Survival
z
z
Galapagosvinken
Resistentie van bacterien tegen antibiotica
z De
best aangepaste individuen hebben
meer overlevingskans
4. Darwin versus Lamarck
z Veranderingen
die optreden tijdens het
leven door aanpassing aan het milieu
(=modificatie) zijn niet erfelijk.
1. Verschillen tussen mens en
mensaap
z
z
z
z
Plat aangezicht
Gebit klein
Rechtop lopen
Aanpassingen aan
het rechtoplopen
z
z
z
z
Wervelkolom
Bekken
Achterhoofdsgat
Grote teen
z
z
z
Snuit
Gebit fors met grote
hoektanden
Lopen op 4 poten
Aap – Mensaap - Mens
Waarin verschillen mens en
mensaap?
z Anatomische
verschillen te wijten aan
verschil in voortbeweging.
z Andere anatomische verschillen
z Verschillen in gedrag (maken van
werktuigen, voeding, cultuur, religie.
3
voortbeweging
z
gedrag
Mensaap
z
z
z
z
z
z
Gebogen wervelkolom
Achterste ledematen
korter dan de voorste
Opponeerbare grote
teen
Bekken in verlengde
wervelkolom
Achterhoofdsgat meer
naar achter in de
schedel
Mens
z
z
z
z
z
S-vormige wervelkolom
Achterste ledematen
langer
Grote teen niet
opponeerbaar
Bekken schuin op de
wervelkolom
Achterhoofdsgat in het
midden van de
schedelbasis
andere verschillen
z
Mensaap
z
z
z
z
Lucy
z
z
z
z
Mensaap
z
z
z
z
Gebruiken soms
werktuigen
Vooral vegetarisch
voedsel
Geen gesproken
taal
Komt alleen voor in
Afrika en Azië in
specifieke biotopen
z
Mens
z
z
z
z
z
z
z
z
Maakt werktuigen op
maat
Vlees belangrijke
voedselbron
Gesproken taal
Gebruik van vuur
Jagen
Cultuur
Religie
Komt voor op alle
continenten en in alle
biotopen
Australopithecus afarensis
z
Kleine schedel
snuit
Achteruithellend
voorhoofd
Uitgesproken
geslachtsdimorfisme
z
Mens
z
z
z
z
Groot
Geen snuit
Hoog voorhoofd
Vrouwen maar iets
kleiner dan de
mannen
1,2 m
kiezen wijzen op harder
voedsel dan de
chimpansees
schouderbladen wijzen
erop dat ze nog goed in
de bomen konden
klimmen
De handen en tenen
waren nog krom.
Waarschijnlijk een
overblijfsel van het
klimmen in bomen.
z Fossiel
van 3 miljoen jaar oud
z aapmens
z best bekende fossiel is Lucy
z schedelinhoud 480 cm³ (1400cm³)
z Lange tijd het oudste fossiel geweest.
z Men dacht dat dit de rechtstreekse
voorouder was van de
mens.(achterhaald)
Homo habilis
z Gelijktijdig
met de Australopithecinen
leefde de Homo habilis
z oudste vondst = KNM-ER 1470
z Geleefd: 2,4 - 1,5 miljoen jaar geleden
4
Homo habilis
z De
handige mens
groter hersenvolume
z Herseninhoud: 500 - 800 cm3
z Door deze grotere hersenen is fijne
motoriek en taal mogelijk
z Maakt werktuigen van beensplinters en
maakt vuistbijlen
z Heeft
Homo erectus
Levenswijze H. habilis
z Kwalitatief
beter voedsel .Er komt vlees
op het menu. Er is nog geen jacht maar
men eet aas.Op botten van antilopen
treft men naast roofdiertanden ook
snijsporen aan.
z Omdat hersenen niet te veel kunnen
groeien voor de geboorte gaat groei
verder na de geboorte. Gevolg: kinderen
blijven lang afhankelijk van de ouders
Homo erectus verspreidt zich
over Azië en Europa
z Rechtop
lopende mens (misleidende
naam)
z geleefd van 2 miljoen jaar geleden tot
-250. 000 jaar
z Herseninhoud: 900-1200cm³
z Door grote herseninhoud wordt
ontwikkeling van taal mogelijk
z
oudste menselijke resten in Europa
z
z
z
Homo antecessor gevonden in Gran
Dolina
780 000 jaar oud
voorouder van de Homo neanderthalensis
H sapiens
z Oudste
skeletten in Europa ongeveer
40 .000 jaar oud.
z Bekend als Cro-Magnon
z jagers met gesofisticeerde speren
z Ontstaan in Afrika uit H.erectus
z Verdrong de andere Homo-soorten
z kunstvoorwerpen sjabloontechniek
z religieus
5