Near death experience in survivors of cardiac arrest

Ziekte van Parkinson
Historie
Ontstaanswijze
Verschijnselen
Behandeling
Dr. E.S. Louwerse, neuroloog
Jeroen Bosch Ziekenhuis
‘s-Hertogenbosch
Progressieve neurologische ziekte
Oorzaak onbekend
Geen genezing mogelijk
Wel goed behandelbaar !
Normale levensverwachting
FEITEN
In Nederland 50.000 patiënten
Kans om het te krijgen is rond 1 %
Zelden onder de dertig jaar
FEITEN
Gemiddelde leeftijd rond de 60 jaar
Geen verschil tussen man en
vrouw
Erfelijke vorm bestaat, maar
zelden in Nederland
Geschiedenis
Beschrijving van zijn
tuinman
Mensen op straat
Zes patienten
Trillen
Verstijving
Klinisch beeld = Diagnose
Geen betere test
Tremor = trillen
Te weinig bewegen
Stijfheid
Moeite met houding
Belangrijk voor de diagnose
Goede reactie op DOPAMINE
Beeld van ziekte Parkinson
bepaald door bekenden?
Ontstaanswijze
Ontstaanswijze
Alpha Synucleine
Alpha Synucleine
Eiwit klonters : Lewy body
Vouw fout
Parkinson Hersencel
Gezonde Hersencel
Kan men het voorkomen?
NEE
Toch enige samenhang
Koffie
Pijnstillers
Roken
Motorische
symptomen
Nonmotorische
symptomen
Andere klachten die soms
voorkomen
 Somberheid
 Slaapstoornissen
 Geheugenstoornissen
 Spraak- en slikproblemen
 Kwijlen
 Verstopping, plasproblemen
 Hallucinaties
Behandeling
Pillen
Pomp
Operatie
Wat kunt U zelf doen ?
- Bewegen
- Iedere dag een half uur lopen
- Fietsen is goed voor de
conditie, maar lopen is goed
voor de Parkinson
Wat kunt U zelf doen ?
- U zelf meer tijd gunnen
- Voldoende rust nemen
- Ontspanning
Wat kunt U zelf doen ?
- Niet alle symptomen van de
ziekte zijn weg met medicatie
- Acceptatie en aanpassen
- “ Als het niet kan zoals het
moet, dan moet het zoals het
kan”
Wat kunt U zelf doen ?
- Gezond eten, maar niet te veel
eiwitten
- Vezelrijk eten
- Voldoende drinken
- Medicatie discipline in het begin
van de ziekte is belangrijk voor
later
Wat kunt U zelf doen ?
- Opletten wanneer U goed
bent en wanneer niet
- Relatie met inname medicatie
- Opletten hoe lang medicatie
werkt
Wat kan de partner doen?
- Partner is belangrijk voor de
kwaliteit van leven van de patiënt
- Geduld hebben
- De patient zijn tijd gunnen
- Accepteren zoals het is
- Er samen toch iets moois van
maken
Behandeling ziekte van
Parkinson
 Niet alleen pillen
 Begeleiding en voorlichting
 Symptomatische behandeling
Wanneer starten met
medicatie ?
Indien de patiënt hinder
ondervindt van de ziekte
In het dagelijks leven
Bij werken
Bij hobby’s
Wat doe je met medicatie bij de
ziekte van Parkinson ?
 Je vult het tekort aan van
dopamine (=boodschapper in de
hersenen)
 Dopamine therapie bestaat sinds
1967
Gouden regels bij
behandeling
 Zo laag mogelijke doseren
 Wel zorgen voor een goede
kwaliteit van leven
 Zo lang mogelijk streven naar
monotherapie; d.w.z. 1 soort
medicijn
Twee soorten medicijnen
 Dopamine-agonisten
 Dopamine
Wat is een dopamine-agonist ?
- Medicijn dat lijkt op dopamine,
maar het niet is
- Voordeel: je spaart dopamine
uit voor later
- Je kan 1 keer daags doseren
- Je hoeft geen rekening te
houden met het eten
Dopamine-agonist
- Nadeel: werkt minder goed dan
dopamine
- Bijwerkingen: controlestoornissen, veel kopen, hard
rijden, eetbuien, sexuele
ontremming, slaperigheid
Dopamine-agonisten
 Requip (ropinirol)
Modutab
 Sifrol (pramipraxol) MVA
 Neupro (rotigotine)
pleister
Dopamine
 Madopar
 Sinemet
 Stalevo
Problemen bij langdurige
dopamine behandeling
 Je moet steeds hoger
doseren
 Je moet steeds vaker
medicijnen gaan innemen
 Sneller bijwerkingen
Wat als dopamine niet
meer voldoende helpt ?
 Dopamine vaker en lager
doseren
 Combinatie-therapie met
dopamine-agonist
Gevorderde ziekte
POMP
Operatie
Behandeling van de ziekte van
Parkinson is team werk
ParkinsonNet houdt zich met U bezig
Fysio
Ergo
Log
o
Nurse
Dietiste,
MW
Neurochirur
g
TOEKOMST
Stamcel transplantaat
15 patienten follow up 15-17 jaar
Resultaat: Gaan niet achteruit.
Nat Rev Neurosci. 2013 September ; 14(9): 626–636.
Vaccinatie tegen alpha- synucleine
Vaccinatie tegen alphasynucleotide





Phase I studie
2 x 12 patienten
Veilig
50% ontwikkelt antistoffen
Eind 2015 nieuwe studie bij grotere
groep
Gen Therapie : ProSavin
Injectie Lentivector in de hersenen; het
striatum
3 genen worden getransfereerd om cellen
Dopamine te laten produceren.
15 patiënten: Geen ernstige bijwerkingen.
Alle patiënten iets vooruit.
Palfi et al: Lancet 2014 Mar 29: 383 1138-46
CONCLUSIE:
Ziekte van Parkinson
Ernstige neurologische aandoening.
Oorzaak onbekend.
Geen genezing mogelijk,
MAAR WE KOMEN STAPPEN VERDER
IN DIT GEVAL SCHUIFELSTAPPEN