h4-4-1-van-stad-tot-wereldrijk

Hoofdstuk 4
De Romeinen
Geschiedenis van het Romeinse Rijk
ca. 750 v.Chr. – 476 n.Chr.
Romeins Koninkrijk ca. 750 – 509 v.Chr.
Romeinse Republiek ca. 509 – 27 v.Chr.
Romeinse Keizerrijk 27 v. Chr. – 395 n.Chr
West- Romeinse Rijk 395 – 476 (val)
Oost – Romeinse Rijk 395 – 1453 (val)
SPQR is de afkorting van het Latijnse Senatus Populusque Romanus,
"De Senaat en het Volk van Rome",
De Romeinen hadden hun opkomst, bloei en ondergang tussen de
jaren 753 v. Chr. tot 476 n. Chr.
Hieronder zie je de uitbreiding van hun rijk in de loop der eeuwen:
Ontstaan van Rome
Romulus en Remus
De stichting wordt in de legende gedateerd op 21 april 753 v.Chr.
Het verhaal van Romulus en Remus is een sage
Een Sage = een verzonnen verhaal met een kern van
waarheid.
Aantekeningen §4.1
De Romeinse geschiedenis wordt traditioneel in drie perioden onderverdeeld:
Koningstijd  ca. 750 – 509 v.Chr.
Republiek  ca. 509 – 27 v.Chr.
Keizertijd  27 v. Chr. – 395 n.Chr
Republiek
• Rome werd in 509 v.C. een Republiek, een staat zonder koning. Er was geen democratie, het volk had
geen macht. De Romeinen noemden dit ook wel ‘res publica’ (Latijn voor publieke zaak), daar komt
ons woord republiek vandaan.
Senaat
Er was in Rome een groep rijke families de baas, die noemen we ook wel patriciërs. Zij vervulden de
belangrijke functies. Deze mensen zaten ook in het senaat, een grote vergadering waar beslissingen
werden genomen en wetten regels werden gemaakt. Ook was er een volksvergadering.
Aantekeningen §4.1
1e keizer  Augustus (27 v.Chr. - 14 n.Chr.).
Constantijn de Grote (306 - 337) was de eerste keizer die zich
tot het christendom bekeerde. Hij verplaatste de hoofdstad
naar Constantinopel.
395 n. Chr  West-Romeins rijk en Oost-Romeins rijk.
West- Romeinse Rijk 395 – 476
Oost – Romeinse Rijk 395 – 1453
Een reden van de val van het Romeinse rijk:
Het rijk had lange grenzen en kon op den duur niet effectief
verdedigd worden tegen invallen van buiten.
Rome werd eerst geregeerd door koningen (koninkrijk), daarna door
senatoren (republiek) en ten slotte door keizers (keizerrijk).
Alleen rijke burgers (patriciërs) konden in de senaat (‘het parlement van het
land’) komen.
De senaat kon wel uit 300 mannen bestaan. De senaat benoemde een of
meer consuls (leiders).
De consul had de hoogste, leidende positie in het land. Julius Caesar was
zo’n consul.
Het woord 'caesar' betekent 'keizer'.
de senaat in vergadering
§4.1
Opdracht: Lees Rome onderwerpt Italië
Beantwoord de volgende vragen:
1. Hoe kon de stad Rome zo rijk en machtig worden?
2. Hoe kon Rome de macht houden in het veroverd gebied?
Antwoorden:
1. Hoe kon de stad Rome zo rijk en machtig worden?
Rome lag bij een oversteekplaats in de Tiber en dat was gunstig voor de handel.
Hierdoor werd Rome rijk en konden ze een sterk leger betalen.
2. Hoe kon Rome de macht houden in het veroverd gebied?
De bewoners van de onderworpen gebieden mochten hun grond en bestuur houden. Ze
moesten wel trouw zweren aan Rome en soldaten leveren.
Carthago
Hannibal Barkas (Carthago, 247-183 v.Chr.)
was een Carthaagse generaal.
De Romeinse staatsman Cato sloot sinds het einde van de Tweede
Punische oorlog iedere redevoering af met de woorden:
‘en voorts ben ik van mening, dat Carthago verwoest moet worden’.
In de derde Punische oorlog kreeg hij zijn zin.
Elk nieuw veroverd gebied werd een Romeinse provincie. Elke provincie
werd bestuurd door een gouverneur (proconsul).
Proconsul  zorgt ervoor dat zijn provincie deed wat Rome wil.
• soldaten leveren
• belasting betalen (in slaven, graan of olijfolie).
Gaius Julius Caesar (100 v.Chr. - 44 v.Chr.)
Julius Caesar was een Romeins politicus, generaal en
schrijver. Hij wordt meestal kortweg Julius Caesar of
Caesar genoemd en wordt gezien als een van de
machtigste mannen van zijn tijd. Hij had jarenlang de
politieke macht te Rome.
De senaat stelde Caesar aan tot dictator voor een
periode van 10 jaar, met de opdracht de Republiek te
herstellen na een tijd van burgeroorlogen.
Gaius Julius Caesar (100 v.Chr. - 44 v.Chr.)
44 v. Chr.  Caesar wordt tijdens een senaatsvergadering
door 23 dolksteken vermoord.
Octavianus (Later Augustus), de neef van Caesar nam
wraak op de moordenaars. Na jaren van burgeroorlogen
kreeg Octavianus in 27 v. Chr alle macht in handen.
Dit is het eind van de Republiek en het begin van het
keizerrijk.
Imperator = machthebber
Augustus = Verhevene, hogere
Imperator Caesar Augustus
Imperator Caesar Augustus (63 v.Chr.-14 n.Chr.)
Augustus was de eerste princeps ("keizer") van
Rome.
Door steeds meer verschillende bevoegdheden
naar zich toe te trekken kreeg hij de feitelijke macht
over Rome in handen.
Deze achterneef en voornaamste erfgenaam van
Gaius Iulius Caesar (Julius Caesar) won de
machtsstrijd die volgde op de moord op Caesar op
15 maart 44 v.Chr. en was in 31 v.Chr. de enige die
levend uit deze strijd kwam.
Vanaf 27 v.Chr. zou hij als princeps (eerste burger)
de baas zijn van het Imperium Romanum.
Pax Romana betekent "Romeinse Vrede".
Periode van ongeveer 200 jaar waarin er relatieve vrede was in het Romeinse
Rijk.
De vrede was mogelijk door en werd bewaakt door:
• een superieur staand leger van meer dan dertig legioenen dat mobiel was
en vrij vlug ingezet kon worden.
• een goed georganiseerd bestuurssysteem met een verzorgde administratie
• een verzorgde infrastructuur