Paard - Voorjaarsdagen

Paard: vrijdag 6 April
B u ltj e s i n d e h u i d : s c h u l d i g o f
onschuldig?
Anne Brünott
DVM, Specialist Chirurgie Paard,
Diplomate European College of Veterinary Surgeons
Brünott Equine Surgery and Orthopedics
[email protected]
www.brunott.biz
Ook is het mogelijk om de sarcoid cellen te infecteren
met de BcG bacterie. Het lichaam gaat na enkele
behandelingen afweer opbouwen tegen de met BcG
geïnfecteerde sarcoid cellen en gaat deze zelf te lijf. Dit
is te vergelijken met het enten van een paard. BcG
behandeling is een goede optie, maar kan een heftige
immunologische reactie geven. Dit is echter zeer incidenteel het geval.
De gemiddelde paardeneigenaar
ziet al gauw een oneffenheid op de
huid van zijn/haar geliefde viervoeter en de paniek kan dan aardig toeslaan. Maar het ene bultje is het
andere niet. In deze presentatie zullen we verschillende huidtumoren
bespreken. Met name de twee
meest voorkomende tumoren, het
sarcoid en de melanoom, zullen aan de orde komen.
Hoe kom je tot een juiste diagnose en welke therapie
en prognose hoort daar dan bij?
Aciclovir crème (de humane koortslip crème) is een
hele nieuwe therapie voor sarcoiden met veelbelovende resultaten. Theoretisch gezien zou de crème
niet werken tegen het sarcoid, maar uit onderzoek
gedaan in Wenen blijkt het tegendeel.
Sarcoiden
Het sarcoid is de meest voorkomende huidtumor bij
het paard. Er zijn verschillende uitingsvormen. Soms
lijkt het op een schimmelplekje en maar ook enorme
ulcererende massa’s zien we als verscheidingsvorm
van sarcoid. Voorkeurslocaties zijn rondom het oog,
liesregio, preputium maar ook op de benen, hals en
schouderregio komen ze voor. Kortom je kunt ze overal
verwachten.
Ook chemotherapie is een mogelijke therapie tegen
sarcoiden. De chemotherapie komt zowel in crèmevorm als in kleine balletjes (beads) die chirurgisch in de
tumor ingebracht dienen te worden.
Om tot de juiste strategie te komen dient de eigenaar
goed doordrongen te zijn van de voor- en nadelen van
iedere behandeltechniek. Ook het karakter van het
paard en de motivatie en verwachtingswaarde van de
eigenaar spelen hierbij een belangrijke rol.
Het ontstaan van de tumor wordt gelinkt aan het
Bovine Papilloma Virus. Paarden kunnen op elke leeftijd één of meerdere sarcoiden ontwikkelen. Het is te
adviseren zo vroeg mogelijk te behandelen, zeker
omdat het zeer onwaarschijnlijk is dat de tumor in de
toekomst kleiner wordt en beter behandeld kan
worden.
Er zijn verschillende behandelmethodes met wisselende resultaten. Zo is chirurgie eigenlijk niet snel eerste keus van behandelen omdat de tumor vrij ruim
omsneden dient te worden. Men kan de tumorcellen
ook bevriezen met cryochirurgie. Soms dient de cryochirurgie herhaald te worden. Op zich is cryochirurgie
een goede therapie, maar men moet zich realiseren
dat er witte haren en een litteken gevormd kunnen
worden op de plaats van behandeling.
Abstracts European Veterinary Conference Voorjaarsdagen 2012
maleovalent sarcoid ezel
1
Paard: vrijdag 6 April
aan bezwijkt, zijn melanomen bij het paard minder
levensbedreigend.
Grofweg kunnen we melanomen onderverdelen in 2
groepen. De eerste groep bestaat uit melanomen
voorkomend bij veranderlijke schimmels (degene die
donker geboren worden en lichter worden naarmate
ze ouder worden). Bij deze groep kun je eigenlijk nog
spreken van goedaardige tumoren die bij zo’n 90-95%
van de schimmels die 15 jaar en ouder zijn voorkomen.
De meeste melanomen verschijnen bij een leeftijd tussen de 10 en 15 jaar.
Bij de tweede groep treedt de melanoom op bij een
paard met een andere vachtkleur dan een veranderlijke schimmel. Zo komt deze tumor dus ook bij vossen,
bruine en zwarte paarden voor. In deze gevallen gaat
het om een enkelvoudige massa die beduidend minder goedaardig van aard is. Dit is een veel minder voorkomende tumor dan degene uit de eerste groep, maar
mag niet over het vergeten worden als er een patiënt
gepresenteerd wordt met een massa in de huid.
maleovalent sarcoid
verruceus sarcoid
Melanomen
Waar melanomen bij de mens een zeer agressieve
vorm van huidkanker is omdat deze tumor snel uitzaaiingen waar een relatief groot percentage patiënten
2
Ook melanomen hebben verschillende uitingsvormen.
Zo kennen de meeste mensen wel de zwarte massa’s
onder de staartbasis en op de koker van schimmels.
Maar er komen ook solitaire massa’s voor in de speekselklier of elders in de huid. Een speciale plek waar met
name bij een aankoopskeuring rekening mee gehouden dient te worden, is de melanoom in het oog. Hierbij gaat de tumor uit van de iris van het paard. Het
paard kan cornea oedeem vertonen als de tumor tegen
de binnenzijde van de cornea drukt maar ook head­
shaking is een bekend symptoom van een paard met
een melanoom uitgaand van de iris.
De behandelmogelijkheden van melanomen zijn minder uitgebreid dan bij sarcoiden. De 2 meest gebruikte
behandelingen zijn chirurgie en crychirurgie. Echter de
locatie en uitgebreidheid van de tumor maakt dat de
tumor meestal niet geheel chirurgisch te verwijderen
is. Ook is chirurgie op sommige locaties niet zonder
risico. Wanneer men een melanoom verwijderd die in
de speekselklier zit, kan er een fistel (permanente opening met de huid) ontstaan.
Uitzaaiingen naar de longen en buikorganen komen
wel voor, maar geven in de meerderheid van de gevallen geen klinische symptomen. Ook is het lastig om
deze uitzaaiingen op te sporen, omdat bijvoorbeeld
Abstracts European Veterinary Conference Voorjaarsdagen 2012
Paard: vrijdag 6 April
een uitzaaiing ongeveer de grootte van een sinaasappel moet hebben voordat deze op röntgenfoto’s zichtbaar is. Het is dan ook de vraag of het zinvol is om te
zoeken naar uitzaaiingen terwijl de patiënt nog geen
klinische symptomen zoals vermagering, verminderde
conditie en dergelijke geeft. Melanomen kunnen ook
uitzaaien in de bloedvaten van de achterbenen en in
de bekkenholte. In deze gevallen kunnen ze wel duidelijk klinische klachten geven. Zo kan een paard kreupel
gaan en/of een gestuwd been lijkend op einschuss
hebben als er een massa in de bloedvaten optreedt.
Als er een massa in het bekken zit, kan dit de ontlasting
belemmeren en kan het op den duur koliekklachten
veroorzaken.
Naast de sarcoiden en melanomen zijn er nog enkele
vormen van huidtumoren die de revue zullen passeren. Ook huidafwijkingen die lijken op huidtumoren
zullen meegenomen worden in de differentiële
diagnose.
Abstracts European Veterinary Conference Voorjaarsdagen 2012
3