PowerPoint 11.3-11.5 Vertering van eiwitten
advertisement
15.3 Enzymen en vertering Animatie 1 Enzymen Bioplek Animatie 2 Enzymen Bioplek substraat producten Enzym-substraatcomplex enzym enzym Enzymen = (-ase) Eiwitten die chemische reacties versnellen (katalysator) Worden gebruikt, niet verbruikt Substraat-specifiek Substraat = (-ose) Stof die door enzym wordt omgezet Eiwitten Koolhydraten Vetten Eiwitten Koolhydraten Vetten Eiwitten (proteïnen) Eiwitmoleculen zijn opgebouwd uit een groot aantal aan elkaar gekoppelde aminozuurmoleculen (polymeer) In eiwitten van de mens komen twintig verschillende aminozuren voor. Bij volwassenen kunnen acht aminozuren niet of onvoldoende worden gevormd. Deze moeten via het voedsel binnenkomen essentiële aminozuren. De overige niet-essentiële aminozuren kunnen in de lever worden gevormd uit andere aminozuren. Een aminozuurmolecuul Een eiwitmolecuul Eiwitten Koolhydraten Vetten Eiwitten Koolhydraten Vetten Vorming van een aminozuurketting door een dehydratie reactie (onttrekken van water) Computerweergave van een eiwitmolecuul Eiwitten Koolhydraten Vetten Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen bestandsdeel van cytoplasma, kernplasma en van tussencelstof Sommige eiwitten werken als: - Enzymen: versnellen chemische reacties in cellen - Hormonen: regelen processen in het lichaam - Transporteiwitten: hebben een functie bij het transport van stoffen Aminozuren die niet bij de synthese van eiwitten worden gebruikt, worden gedissimileerd. Hierbij ontstaat ammoniak, die in de lever wordt omgezet in ureum. Ureum wordt uitgescheiden met de urine. Eiwitten Koolhydraten Vetten Pepsinogeen is een inactief pro-enzym dat in de maagwand wordt geproduceerd. In de maag wordt pepsinogeen onder invloed van zoutzuur geactiveerd tot pepsine. Onder invloed van het enzym pepsine worden eiwitmoleculen gesplitst. De verteringsproducten zijn enkele vrij lange aminozuurketens, die polypeptiden worden genoemd. Eiwitten Koolhydraten 1 Pepsinogeen en HCl komen vrij in de maag 2 HCl zet pepsinogeen om in pepsine 3 Pepsine activeert meer pepsinogeen en start zo een kettingreactie. Pepsine start de vertering van eiwitten. vrijkomen maagsap Vetten maagwand vrijkomen maagsap voedseldelen pepsinogeen slijmkliercellen maag maagportier maagsapklieren HCl pepsine (actief enzym) Eiwitten Koolhydraten Vetten Animatie Bioplek Eiwitten Bron: Biologie voor Jou Eiwitten Koolhydraten Vetten Eiwitten Koolhydraten Vetten Koolhydraten Kunnen worden ingedeeld in: - Monosachariden: glucose en fructose - Disachariden: sacharose, maltose - Polysachariden: zetmeel Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam: 1 gram koolhydraat levert 17 kJ energie Koolhydraten kunnen ook een rol spelen als bouwstof. Vorming van een disacharide uit twee monosachariden door dehydratie Eiwitten Koolhydraten Vetten De vertering begint in de mond. Drie paar speekselklieren produceren per etmaal 1 tot 1,5 liter speeksel. Speeksel bevat het enzym amylase, dat een deel van het zetmeel in het voedsel afbreekt tot maltose (een disacharide). Amylase is werkzaam bij een pH van ongeveer 6 tot 7,5. Het pH optimum is 6,6. Maltose Eiwitten Koolhydraten Vetten Maltose 2 glucose Animatie vertering zetmeel Bron: Biologie voor Jou Eiwitten Koolhydraten Vetten Eiwitten Koolhydraten Vetten Vetten (lipiden) Opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen = Triglyceride Verzadigd vetzuur: Bevat het maximaal aantal waterstofatomen en heeft een rechte vorm vooral dierlijke voedingsmiddelen (bevatten ook veel cholesterol) Onverzadigd vetzuur: Bevat niet het maximaal aantal waterstofatomen en heeft geen rechte vorm vooral plantaardige oliën en vis Belangrijke rol bij voorkomen hart en vaatziekten Essentiële vetzuren: moeten voorkomen in de voeding. Dienen als brandstoffen (1 gr 38 kJ) en bouwstoffen. Dubbele binding onverzadigd vetzuur Eiwitten Koolhydraten Vetten Lipase Vetzuur Glycerol Vetzuur Vetzuur Vet Vetzuren en Glycerol Eiwitten Animatie Vertering Vetten Koolhydraten Vetten Eiwitten Koolhydraten Vetten Wasmiddelen Neem de bloedvlek op je favoriete shirt... Wasmiddelen bezitten enzymen als proteasen (eiwitten) en lipasen (vetten) Protease De bloedvlek bevat Haemoglobine Deze kleine moleculen zijn niet gekleurd en lossen op in water. Ze kunnen dus worden weggespoeld.
