PowerPoint Bas 5: Verteringssappen - Eiwitten

De verteringssappen: enzymen
Animatie 1 Enzymen Bioplek
Animatie 2 Enzymen Bioplek
substraat
producten
Enzym-substraatcomplex
enzym
enzym
Enzymen =
(-ase)
Eiwitten die chemische reacties versnellen (katalysator)
Worden gebruikt, niet verbruikt
Substraat-specifiek
Substraat =
(-ose)
Stof die door enzym wordt omgezet
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten (proteïnen)
Eiwitmoleculen zijn opgebouwd uit een groot aantal aan elkaar gekoppelde
aminozuurmoleculen
In eiwitten van de mens komen twintig verschillende aminozuren voor. Bij
volwassenen kunnen acht aminozuren niet of onvoldoende worden gevormd.
Deze moeten via het voedsel binnenkomen  essentiële aminozuren.
De overige niet-essentiële aminozuren kunnen in de lever worden gevormd uit
andere aminozuren.
Een aminozuurmolecuul
Een eiwitmolecuul
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Vorming van een aminozuurketting door een dehydratie reactie (onttrekken van water)
Computerweergave van een eiwitmolecuul
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen  bestandsdeel van cytoplasma,
kernplasma en van tussencelstof
Sommige eiwitten werken als:
- Enzymen: versnellen chemische reacties in cellen
- Hormonen: regelen processen in het lichaam
- Transporteiwitten: hebben een functie bij het transport van stoffen
Aminozuren die niet bij de synthese van eiwitten worden gebruikt, worden
gedissimileerd. Hierbij ontstaat ammoniak, die in de lever wordt omgezet in
ureum. Ureum wordt uitgescheiden met de urine.
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Pepsinogeen is een inactief pro-enzym dat in de maagwand wordt
geproduceerd. In de maag wordt pepsinogeen onder invloed van
zoutzuur geactiveerd tot pepsine.
Onder invloed van het enzym pepsine worden eiwitmoleculen gesplitst.
De verteringsproducten zijn enkele vrij lange aminozuurketens, die
polypeptiden worden genoemd.
Eiwitten
Koolhydraten
1
Pepsinogeen en HCl komen vrij in de maag
2
HCl zet pepsinogeen om in pepsine
3
Pepsine activeert meer pepsinogeen en
start zo een kettingreactie. Pepsine start de
vertering van eiwitten.
vrijkomen maagsap
Vetten
maagwand
vrijkomen maagsap
voedseldelen
pepsinogeen
slijmkliercellen
maag
maagportier
maagsapklieren
HCl
pepsine
(actief
enzym)
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Animatie Bioplek
Eiwitten
Bron: Biologie voor Jou
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Koolhydraten
Kunnen worden ingedeeld in:
- Monosachariden: glucose
en fructose
- Disachariden: sacharose,
maltose
- Polysachariden: zetmeel
Koolhydraten zijn belangrijke
brandstoffen in je lichaam:
1 gram koolhydraat levert 17 kJ
energie
Koolhydraten kunnen ook een rol
spelen als bouwstof.
Vorming van een disacharide uit twee monosachariden door dehydratie
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
De vertering begint in de mond. Drie paar speekselklieren
produceren per etmaal 1 tot 1,5 liter speeksel.
Speeksel bevat het enzym amylase, dat een deel van het
zetmeel in het voedsel afbreekt tot maltose (een
disacharide). Amylase is werkzaam bij een pH van
ongeveer 6 tot 7,5. Het pH optimum is 6,6.
Maltose
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Maltose
2 glucose
Animatie vertering
zetmeel
Bron: Biologie voor Jou
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Vetten (lipiden)
Opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie
vetzuurmoleculen
Verzadigd vetzuur:
Bevat het maximaal aantal waterstofatomen en heeft
een rechte vorm  vooral dierlijke voedingsmiddelen
(bevatten ook veel cholesterol)
Onverzadigd vetzuur:
Bevat niet het maximaal aantal waterstofatomen en
heeft geen rechte vorm  vooral plantaardige oliën en
vis
Belangrijke rol bij voorkomen hart en vaatziekten
Essentiële vetzuren: moeten voorkomen in de voeding.
Dienen als brandstoffen (1 gr  38 kJ) en bouwstoffen.
Dubbele binding 
onverzadigd vetzuur
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Lipase
Vetzuur
Glycerol
Vetzuur
Vetzuur
Vet
Vetzuren en
Glycerol
Eiwitten
Animatie Vertering Vetten
Koolhydraten
Vetten
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Wasmiddelen
Neem de
bloedvlek op je
favoriete shirt...
Wasmiddelen bezitten
enzymen als
proteasen (eiwitten) en
lipasen (vetten)
Protease
De bloedvlek bevat
Haemoglobine
Deze kleine moleculen
zijn niet gekleurd en
lossen op in water. Ze
kunnen dus worden
weggespoeld.