Hockeystickgrafiek

Planning
Vandaag
• Uitleg 3.2 (15 min.)
• Proefwerk terug & bespreken (kort) (15 min.)
• Klimaatjagers kijken (20 min.)
Risico’s van klimaatverandering
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)
doet zelf geen onderzoek, maar evalueert
wetenschappelijk onderzoek:
– de waterbalans  thermische expansie: smelten landijs en
uitzetten zeewater
– bedreiging biodiversiteit
– kwetsbaarheid kustgebieden: erosie en overstroming
– landbouw en visserij: effect op productiviteit
– industrie: relatie met versterking broeikaseffect
– gevaren voor gezondheid
Risico’s van klimaatverandering
Scenario’s vormen basis om
risico’s voor
klimaatverandering naar
waarde te schatten.
• “Hockeystickgrafiek”
(Michael Mann) suggereert
dat temperatuurstijging
vanaf twintigste eeuw
(invloed mens) leidt tot
zeespiegelstijging.
• Klimaatsceptici geven aan
dat meetgegevens een te
korte periode laten zien 
niet representatief
Risico’s van klimaatverandering
• Klimaatscenario’s hebben als doel het bepalen van:
– haalbaarheid maatregelen gebaseerd op voorspelling 
forecasting
– effectiviteit maatregelen in afzonderlijke landen
• Bij een toekomstverwachting (forecasting) is kijken
naar het heden noodzakelijk zodat conclusies
getrokken kunnen worden uit het verleden 
backcasting
Gevolgen van klimaatverandering voor
laaggelegen kustgebieden
Gevolgen van klimaatverandering
voor Nederland
•
•
•
•
Zeespiegelstijging  hogere
kans op overstromingen
verzilting kustgebieden is
nadelig voor landbouwgrond +
drinkwatervoorziening
vanuit overheid veel aandacht
+ geld voor maatregelen t.g.v.
klimaatverandering.
Kustverdediging nodig om
overstromingen tegen te gaan
–
–
Vanaf het jaar 1000  dijkaanleg
Dijkverzwaring + dijkverhoging
vooral in rivierengebied en in
kustgebieden  zandsuppletie
Gevolgen van klimaatverandering
in Nederland
•
•
Rivierbeleid is na overstromingen in 1995 veranderd  ‘Ruimte voor de rivier’
Twee belangrijkste doelstellingen:
–
–
•
•
•
•
veiligheid
behoud van ruimtelijke kwaliteit
Meer ruimte voor bergen overtollig water  overloopgebieden
Niet bouwen op plaatsen met overstromingsrisico om ontruiming in geval van overstroming te
voorkomen.
Herinrichting noodzakelijk: woongebied kan natuurgebied worden.
Gestreefd wordt leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit rivierengebied zoveel mogelijk te behouden
Gevolgen van klimaatverandering
voor Bangladesh
Mogelijke gevolgen van de zeespiegelstijging voor Bangladesh
Gevolgen van klimaatverandering
voor Bangladesh
• Veel mensen woonachtig in gebied met
overstromingsrisico  afweging tussen
bestaanszekerheid en kans op
overstroming.
• Net als Nederland laaggelegen
dichtbevolkt land  jaarlijks veel
overstromingen nauwelijks financiële
middelen om maatregelen te nemen.
Gevolgen van klimaatverandering
voor Bangladesh
• Klimaatverandering grotendeels
veroorzaakt door kernlanden 
gevolgen veel groter voor perifere
landen (waaronder Bangladesh):
– hogere afvoer rivieren  meer
overstromingen
– grotere verschillen in debiet
– toenemende kans op tropische
stormen
– grote schade landbouwgrond
• Alleen met hulp rijke landen
kunnen arme landen maatregelen
nemen.
Sterkere invloed
natte moesson

hogere
vloedgolven

veel slachtoffers
Huiswerk
• 3.2
opgaven 19, 20, 23, 24c, 25,
26, 27, 28
Nu
• Proefwerk terug & bespreken (15 min.)
• Klimaatjagers – Groenland (20 min.)
Klimaatjagers - Groenland
• http://www.uitzendinggemist.nl/afleverin
gen/1368513
Bloed, zweet en
luxeproblemen
• http://www.uitzendinggemist.nl/afleverin
gen/1359886