Gevolgen van klimaatverandering Proefje

Klimaatverandering
4
7 en 8
Gevolgen van klimaatverandering
Doelen
De leerlingen:
• weten dat zeespiegelstijging een gevolg is van de klimaatverandering.
• weten dat de zeespiegel stijgt door het smelten van landijs en door het
opwarmen van het water
Begrippen
de zeespiegel, de zeespiegelstijging, het landijs, het zee-ijs
Materialen
•IJsblokjes
• Rond bakje
• Diep bord
•Maatbeker
•Meetlint
•Filmpje: www.hetklokhuis.nl en typ de zoekterm: klimaatverandering
• Digitaal schoolbord of computer met beamer
• Materialen voor de creatieve opdracht, afhankelijk van de keuze
Duur
60 minuten
Vooraf
Maak ijsblokjes en zet een rond bakje met een laagje water (1cm) in de
vriezer. Neem ze vlak voor de les mee het lokaal in.
Inleiding
Laat een maatbeker halfgevuld met water zien. Zeg dat dit een model is
voor alle oceanen op de wereld. Dat klopt natuurlijk niet helemaal want in
de oceanen drijven ijsschotsen: doe wat ijsblokjes in de maatbeker.
Laat twee leerlingen het waterniveau aflezen en schrijf het ergens op. Zet
de maatbeker ergens waar het warm is/in de zon. Vraag wat de leerlingen
verwachten dat er gebeurt? Zal het waterniveau stijgen, gelijk blijven of
dalen?
Kijk aan het eind van de les wat er gebeurd is.
(15 minuten)
Neem het ronde stuk ijs uit het bakje, dit is de poolkap van de Noordpool.
Laat de leerlingen de omtrek meten van het ronde stuk ijs en leg het op een
warme plek/ in de zon. Kijk aan het eind van de les wat er is gebeurd.
Blik terug op de voorgaande les en op de e-mail van Texelse Tim. Texelse
Tim zegt in de e-mail dat het water van de zee hoger wordt door
klimaatverandering: zeespiegelstijging. Hij is bang dat Texel zal overstromen.
Klimaat verandert altijd, maar het lijkt erop dat het op dit moment wel erg
snel verandert. Wat zijn de gevolgen hiervan? Daarover gaat deze les.
4. Gevolgen van klimaatverandering
Proefje – filmpje – creatief
www.duurzameleerlijn.nl13
Kern
Bekijk het filmpje over klimaatverandering op www.klokhuis.nl.
(30 minuten)
Spreek het filmpje na.
Haal de maatbeker met water erbij wanneer de ijsblokjes zijn gesmolten.
Hoe hoog staat het water? (Precies even hoog). Concludeer dat als zee-ijs
(zoals ijsbergen) smelt, er dan niets gebeurt met het waterniveau.
Maar als landijs smelt en het water in zee terechtkomt (zoals het ijs
op Groenland of de gletsjers in de Alpen), wat gebeurt er dan met de
zeespiegel? Doe nog wat extra ijsblokjes in het water. Dan stijgt de
zeespiegel wel.
Op dit moment is al te zien dat gletsjers kleiner worden en de poolkappen
smelten, en de zeespiegel stijgt. Dat gaat natuurlijk wel langzaam, en is heel
onvoorspelbaar. Sommige wetenschappers denken een paar cm stijging tot
het jaar 2100. Anderen een paar meter.
Het water in de oceanen gaat ook stijgen doordat het water warmer wordt.
Warm water heeft meer ruimte nodig dan koud water.
Haal het ijsrondje erbij. Laat weer de omtrek meten. Wat is er gebeurd?
Er zijn veel vogels die aan het begin van de zomer op de grond broeden
langs de randen van het pakijs van de Noordpool. Door het broeikaseffect
smelt het pakijs. De omtrek van het pakijs wordt kleiner en de boomgrens
zal naar het noorden oprukken. Hierdoor wordt het broedgebied van de
grondbroedende vogels kleiner.
In de volgende les gaan we kijken naar effecten van klimaatverandering op
dieren.
(15 minuten)
Is het terecht dat TxT bang is dat Texel overstroomt? Al onze duinen en
dijken zijn op deltahoogte en beschermen ons voorlopig. Wel wordt
er op dit moment al gestart met dijkverhoging en verbreding. En via
zandsuppletie worden de duinen beschermd.
Laat de leerlingen fantaseren over hoe Texel eruit zal zien als de zeespiegel
heel erg stijgt (en Texel misschien wel overstroomt). Hoe wonen de mensen
dan? Hoe ziet de omgeving er dan uit? Welke dieren zie je hier dan? De
leerlingen leggen dit vast in een creatief product, bijvoorbeeld: een verhaal,
een stripverhaal, een schilderij (bijv. wasco met ecoline), etc.
ExtraWebsites:
•
•
•
4. Gevolgen van klimaatverandering
Afronding
http://hemel.waarnemen.com/index.html#aarde
Hierop staan kaartjes van hoe Europa met verschillende
zeespiegel niveau’s.
www.ruimteschipaarde.nl
www.ahn.nl, via postcodetool kun je bekijken hoeveel meter boven
NAP een adres is.
www.duurzameleerlijn.nl14